Η ανισότητα των φύλων στην οικονομία είναι εμφανής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Καταγράφεται σε πολλούς τομείς, όπως η απασχόληση, η συμμετοχή στην εργασία και οι αμοιβές. Ένας βασικός παράγοντας του χάσματος αυτού είναι η μη αμειβόμενη εργασία. Στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι γυναίκες κάνουν σχεδόν διπλάσια απλήρωτη εργασία από τους άνδρες κάθε μέρα.
Σε 23 ευρωπαϊκές χώρες, οι γυναίκες κάνουν κατά μέσο όρο 86% περισσότερη απλήρωτη εργασία από τους άνδρες, δηλαδή κάτι λιγότερο από το διπλάσιο. Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες ξοδεύουν 262 λεπτά την ημέρα για απλήρωτη εργασία, ενώ οι άνδρες 141 λεπτά. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα χάσμα 121 λεπτών , δύο ωρών κάθε μέρα.
Τα χάσματα στην απλήρωτη εργασία μεταξύ γυναικών και ανδρών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Ποιες χώρες παρουσιάζουν τα υψηλότερα και τα χαμηλότερα χάσματα; Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι πίσω από την απλήρωτη εργασία; Και γιατί το χάσμα είναι ιδιαίτερα μεγάλο σε ορισμένες χώρες;
Τι είναι η απλήρωτη εργασία
Σε όλες τις χώρες, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, οι συνηθισμένες δουλειές στο σπίτι αποτελούν το μεγαλύτερο μερίδιο της απλήρωτης εργασίας. Σε αρκετές χώρες, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% του καθημερινού απλήρωτου χρόνου. Ακολουθούν η φροντίδα των μελών του νοικοκυριού και τα ψώνια, και μαζί οι τρεις πρώτες κατηγορίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% του συνόλου της απλήρωτης εργασίας, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, οι γυναίκες αφιερώνουν 253 από τα 328 καθημερινά απλήρωτα λεπτά τους σε οικιακές εργασίες, που αντιστοιχεί στο 77%. Στη Γαλλία πέφτει στο 70% και στη Δανία στο 60%.
Το χάσμα είναι μικρότερο στη Σουηδία και μεγαλύτερο στην Τουρκία
Μεταξύ 23 ευρωπαϊκών χωρών, το χάσμα της απλήρωτης εργασίας μεταξύ γυναικών και ανδρών κυμαίνεται από 29% στη Σουηδία έως το τεράστιο 349% στην Τουρκία.
Στη Σουηδία, οι γυναίκες ξοδεύουν 220 λεπτά την ημέρα για απλήρωτη εργασία, έναντι 171 λεπτών για τους άνδρες - διαφορά 49 λεπτών. Οι Σουηδέζες καταγράφουν επίσης τον χαμηλότερο χρόνο απλήρωτης εργασίας μεταξύ όλων των χωρών του καταλόγου.
Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν τις καλύτερες επιδόσεις στην κάλυψη του χάσματος
Τρεις άλλες σκανδιναβικές χώρες ακολουθούν τη Σουηδία με το χαμηλότερο χάσμα στην απλήρωτη εργασία: Η Δανία (31%), η Νορβηγία (35%) και η Φινλανδία (50%).
Μετά την ακραία Τουρκία, όπου οι γυναίκες κάνουν 3,5 φορές (349%) περισσότερη απλήρωτη εργασία από τους άνδρες, τα επόμενα υψηλότερα χάσματα εμφανίζονται στη Νότια Ευρώπη: Πορτογαλία (242%), Ελλάδα (173%) και Ιταλία (134%).
Η Ισπανία κατατάσσεται επίσης ψηλά, στην έβδομη θέση, με ένα χάσμα 98%, που σημαίνει ότι οι γυναίκες κάνουν σχεδόν διπλάσια απλήρωτη εργασία από τους άνδρες.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο «Ισότητα των Φύλων σε έναν Κόσμο που Αλλάζει» διαπιστώνει ότι «η μη αμειβόμενη εργασία λειτουργεί ως εμπόδιο στην αμειβόμενη εργασία για ορισμένες γυναίκες, κρατώντας τες εκτός αγοράς εργασίας».
Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία έχει το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας το 2024, με 37%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 53%, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Ακολουθεί η Ιταλία με 42% και η Ελλάδα κατατάσσεται τέταρτη με 45%. Αυτές οι χώρες αναφέρουν επίσης το υψηλότερο χάσμα μεταξύ των φύλων στην άμισθη εργασία.
Οι γυναίκες ξεπερνούν τις 5 ώρες άμισθης εργασίας σε 3 χώρες
Στην Πορτογαλία (328 λεπτά), την Ιταλία (306 λεπτά) και την Τουρκία (305), οι γυναίκες εργάζονται περισσότερες από πέντε ώρες άμισθης εργασίας.
Ελάχιστα λεπτά λιγότερα από τις 5 ώρες εργάζονται οι γυναίκες και στην Ελλάδα που φτάνουν τα 259 λεπτά.
Αυτό αντιστοιχεί επίσης σε περισσότερες από 3,5 ώρες ακόμη και στη Σουηδία, η οποία έχει τον χαμηλότερο χρόνο άμισθης εργασίας. Η Γαλλία κατατάσσεται δεύτερη, όπου οι γυναίκες αφιερώνουν 224 λεπτά σε άμισθη εργασία.
Τούρκοι και Έλληνες άνδρες κάνουν τη λιγότερη άμισθη εργασία: μόλις 68 λεπτά και 95 λεπτά
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνδρες αφιερώνουν τον λιγότερο χρόνο σε άμισθη εργασία στις τρεις χώρες με τα μεγαλύτερα χάσματα.
Στην Τουρκία οι άνδρες αφιερώνουν μόνο 68 λεπτά την ημέρα σε άμισθη εργασία, ακολουθούν οι Έλληνες άνδρες με 95 λεπτά και οι Πορτογάλοι με 96 λεπτά, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Οι δουλειές που ορίζονται ως άμισθη εργασία
Σε κάθε χώρα, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, οι καθημερινές οικιακές εργασίες αποτελούν το μεγαλύτερο μερίδιο. Σε αρκετές χώρες, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% του ημερήσιου απλήρωτου χρόνου.
Ακολουθούν η φροντίδα των μελών του νοικοκυριού και τα ψώνια, και μαζί οι τρεις κορυφαίες κατηγορίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% του συνόλου της απλήρωτης εργασίας, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, οι γυναίκες αφιερώνουν 253 από τα 328 ημερήσια λεπτά απλήρωτης ομιλίας τους σε οικιακές εργασίες, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 77%. Στη Γαλλία το ποσοστό μειώνεται στο 70% και στη Δανία στο 60%.
Πώς μπορεί να μειωθεί το χάσμα
Ο ΟΟΣΑ υπογραμμίζει τον ρόλο των «κανόνων και των στερεοτύπων» στην πρόκληση ανισοτήτων, σημειώνοντας ότι αυτά μαθαίνονται από μικρή ηλικία.
Η έκθεση καλεί τις χώρες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβουν ισχυρότερα μέτρα για τη μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην άμισθη εργασία. Ορισμένες βασικές συστάσεις που ακολουθούν αφορούν άμεσα τους παράγοντες που συντηρούν αυτό το χάσμα.
- Προώθηση της ίσης κατανομής των ευθυνών φροντίδας και οικιακής φροντίδας μεταξύ γυναικών και ανδρών, μεταξύ άλλων μέσω της αμφισβήτησης των στερεοτύπων και των κανόνων των φύλων (μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης, εκπαιδευτικού υλικού κ.λπ.).
- Παροχή ατομικών δικαιωμάτων άδειας μετ’ αποδοχών τόσο στις μητέρες όσο και στους πατέρες.
- Επέκταση της ισότιμης πρόσβασης στην υβριδική και εξ αποστάσεως εργασία μέσω επενδύσεων σε ψηφιακές υποδομές και εκπαίδευση.
- Επένδυση σε οικονομικά προσιτή, προσβάσιμη και υψηλής ποιότητας προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, καθώς και σε φροντίδα εκτός σχολικού ωραρίου.
- Βελτίωση των αμοιβών , της ποιότητας της εργασίας και της τυποποίησης σε επαγγέλματα φροντίδας που κυριαρχούνται από γυναίκες, ενώ παράλληλα ενθαρρύνονται οι άνδρες να εισέλθουν σε σταδιοδρομίες που σχετίζονται με τη φροντίδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου