Με φόντο τη φτώχεια και τη λιτότητα, και απέναντι στην άνοδο της μισογυνιστικής ρητορικής από την ακροδεξιά αργεντίνικη κυβέρνηση, που ενθαρρύνει και κανονικοποιεί την έμφυλη βία ενώ συγχρόνως ποινικοποιεί τους φεμινιστικούς αγώνες, από την αρχή του χρόνου έχουν καταγραφεί στην Αργεντινή 164 γυναικοκτονίες. Φεμινιστικές οργανώσεις αναφέρουν ότι «αυτοί οι αριθμοί δείχνουν μια πραγματικότητα που η κυβέρνηση Μιλέι αρνείται να αναγνωρίσει. Η έλλειψη δημόσιων πολιτικών, η υποχρηματοδότηση προγραμμάτων για την ισότητα των φύλων και την ποικιλομορφία και οι εκτεταμένες περικοπές θέτουν τις ζωές μας σε κίνδυνο καθημερινά. Απαιτούμε την άμεση κήρυξη εθνικής έκτακτης ανάγκης για την έμφυλη βία». Η Ρακέλ Βιβάνκο, ιδρύτρια και διευθύντρια του «Ahora Que Si Nos Ven»[1] του Παρατηρητηρίου για τη Βία και τις Ανισότητες λόγω Φύλου στην Αργεντινή μιλάει στην «Εποχή» για τις γυναικοκτονίες στην Αργεντινή, για τις δομικές ανισότητες που συντηρούν την πατριαρχία και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το φεμινιστικό κίνημα.
Ποια είναι η κατάσταση όσον αφορά την έμφυλη βία στην Αργεντινή; Ο αριθμός των γυναικοκτονιών είναι τραγικός.
Από τις 3 Ιουνίου του 2015, όταν ξεκινήσαμε την έρευνα για τις γυναικοκτονίες στην Αργεντινή, έχουμε καταγράψει τουλάχιστον 2.991 γυναικοκτονίες και τρανσκτονίες. Πιο συγκεκριμένα: α) κάθε 31 ώρες γίνεται μία γυναικοκτονία, β) στο 85% των περιπτώσεων ο δράστης ήταν μέλος του στενού κύκλου του θύματος ή κάποιος γνωστός του, γ) το 64% των γυναικοκτονιών έγινε στο σπίτι του θύματος, δ) το 17% των θυμάτων είχε κάνει τουλάχιστον μία προηγούμενη καταγγελία και για το 10% υπήρχε δικαστική εντολή προστασίας, ε) τουλάχιστον 2.707 παιδιά έμειναν ορφανά, στ) το 23% των νεαρών γυναικών που δολοφονήθηκαν είχαν εξαφανιστεί στο παρελθόν και το 21% είχε υποστεί σεξουαλικές επιθέσεις. Από την αρχή του 2025, και μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί 164 γυναικοκτονίες στη χώρα. Αυτά τα στοιχεία αντικατοπτρίζουν μια βάναυση και επίμονη πραγματικότητα, που επιδεινώνεται από το τρέχον πολιτικό πλαίσιο. Η κυβέρνηση του Χαβιέρ Μιλέι προωθεί μια οπισθοδρομική ατζέντα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τη διακοπή της χρηματοδότησης βασικών πολιτικών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Σε αυτό προστίθεται η ρητορική της άρνησης που κανονικοποιεί και υποβαθμίζει αυτά τα εγκλήματα βίας, αυξάνοντας περαιτέρω τους κινδύνους για τη ζωή μας. Σήμερα η κατάσταση των γυναικών στην Αργεντινή είναι εξαιρετικά σοβαρή, όχι μόνο λόγω της κλίμακας των γυναικοκτονιών, μία κάθε 35 ώρες μέχρι στιγμής το 2025, αλλά και επειδή το κράτος έχει αποσυρθεί από την υποχρέωσή του να εφαρμόζει τους εθνικούς νόμους και τις διεθνείς συνθήκες προστασίας συνθήκες που στοχεύουν στην πρόληψη, την τιμωρία και την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Η σκληρή οικονομική προσαρμογή και το πρόγραμμα λιτότητας βαθαίνουν την ανισότητα και επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες, που βρίσκονται στην κορυφή των στατιστικών στοιχείων για την ανεργία και τη φτώχεια, αφήνοντάς τις ακόμη πιο εκτεθειμένες και ευάλωτες στη δομική βία.
Ένα οργισμένο «γιατί» μας έρχεται στα χείλη μπροστά σε αυτόν το τεράστιο αριθμό γυναικοκτονιών που γίνονται στη Αργεντινή. Ποια είναι η ερμηνεία σου για αυτή τη φρίκη;
Οι γυναικοκτονίες στην Αργεντινή αποτελούν την πιο ακραία έκφραση ενός ολόκληρου πλέγματος βίας που εξακολουθεί να είναι ανεκτό και κοινωνικά κανονικοποιημένο. Είναι η κορυφή του παγόβουνου. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται σε ένα πλαίσιο όπου η ίδια η κυβέρνηση αρνείται τη βία και τις ανισότητες λόγω φύλου και προωθεί τη ρητορική μίσους που νομιμοποιεί τη βία. Οι δομικές ανισότητες που συντηρούν την πατριαρχία δεν έχουν εξαλειφθεί στην Αργεντινή. Παρά τις σημαντικές νομοθετικές προόδους, οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι φτωχότερες, οι πιο άνεργες, και οι περισσότερο επισφαλώς απασχολούμενες. Η έλλειψη οικονομικής αυτονομίας είναι ένας καθοριστικός παράγοντας: χωρίς υλική ανεξαρτησία, πολλές γυναίκες δεν μπορούν να ξεφύγουν από τις βίαιες σχέσεις και, στο σημερινό πλαίσιο, αναγκάζονται να παραμείνουν με τους κακοποιητές τους.
Ποιες είναι οι ευθύνες της αργεντίνικης κυβέρνησης για αυτήν την κατάσταση; Κατά πόσο πιστεύεις ότι η αύξηση της έμφυλης βίας συνδέεται με τις πατριαρχικές και συντηρητικές πολιτικές του Μιλέι;
Ο μισογυνιστικός λόγος του Μιλέι και του υπουργικού του συμβουλίου, όπως και η άρνησή τους για βασικές έννοιες που είναι αδιαμφισβήτητες, ενθαρρύνει και νομιμοποιεί κάθε μορφή βίας. Η κλιμάκωση της βίας κατά των γυναικών και των ατόμων με ποικιλομορφία φύλου συνδέεται άμεσα με αυτήν τη ρητορική. Σε αυτό προστίθενται οι μεγαλύτερες περικοπές που έγιναν στον προϋπολογισμό από την κυβέρνηση Μιλέι, οι οποίες αφορούσαν ακριβώς τις πολιτικές για την πρόληψη και την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι γυναίκες έχουν μείνει χωρίς κρατική υποστήριξη όταν ζητούν ολοκληρωμένη βοήθεια, και βρίσκονται σε μια κατάσταση τεράστιας έλλειψης προστασίας τους από την σεξιστική βία, απέναντι στην οποία είναι ευάλωτες.
Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η έμφυλη βία στην Αργεντινή;
Η έμφυλη βία είναι ένα πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πρόβλημα με πολλαπλές αιτίες, και απαιτεί μια ολοκληρωμένη και διαρκή απάντηση από τους τρεις κλάδους διακυβέρνησης του κράτους, τη δικαστική εξουσία, την εκτελεστική εξουσία και την νομοθετική εξουσία. Οι δημόσιες πολιτικές πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην οικονομική αυτονομία των γυναικών και των ατόμων με ποικιλομορφία φύλου, σε συνδυασμό με μια σταθερή πολιτική δέσμευση για την πρόληψη και την εξάλειψη της βίας. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο να εμβαθυνθεί η κοινωνική ευαισθητοποίηση. Παρόλο που έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, εξακολουθεί να είναι επείγουσα η εξάλειψη της κανονικοποίησης των βίαιων και σεξιστικών σχέσεων, γιατί αποτελούν το έδαφος αναπαραγωγής των γυναικοκτονιών. Η άρνηση των έμφυλων ανισοτήτων όχι μόνο τις διαιωνίζει, αλλά και τις επιδεινώνει.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το φεμινιστικό κίνημα στην Αργεντινή; Ποια είναι τα κύρια ζητήματα που αναδεικνύετε και πώς απαντάτε στις επιθέσεις του Μιλέι;
Το φεμινιστικό κίνημα είναι σήμερα ένας βασικός πολιτικός και κοινωνικός παράγοντας στην αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς στην Αργεντινή. Μεταξύ των κύριων προκλήσεων είναι η ανάγκη οικοδόμησης συμμαχιών με άλλους τομείς που πλήττονται από τις σκληρές πολιτικές της κυβέρνησης Μιλέι, και η αντίσταση στις προσπάθειες κατάργησης δικαιωμάτων που έχουν κερδηθεί με κόπο. Η υπεράσπιση των σημαιών της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης είναι απαραίτητη σε ένα πλαίσιο όπου αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία επιδιώκουν να απονομιμοποιήσουν τους αγώνες μας. Ωστόσο, αυτοί οι αγώνες είναι που επέτρεψαν να κατακτήσουμε το κάθε δικαίωμα που έχουμε, και υπερασπιζόμαστε, σήμερα.
Σημείωση:
1. Τo «Ahora Que Si Nos Ven» δημιουργήθηκε στις 3 Ιουνίου του 2015, την ημέρα που οι πλατείες και οι δρόμοι 80 πόλεων της Αργεντινής δονούνταν από το σύνθημα «Ni Una Menos» (Ούτε μία λιγότερη), μια συλλογική κραυγή οργής ενάντια στις γυναικοκτονίες. Ασχολείται με την έρευνα, την ανάλυση και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βία και τις ανισότητες λόγω φύλου σε διάφορους τομείς της κοινωνίας, και υπερασπίζεται την πλήρη αυτονομία και τα δικαιώματα των γυναικών, των τρανς, των λεσβιών και των μη δυαδικών ατόμων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου