Νομοσχέδιο ΑΕΙ: Πολλαπλά προβλήματα με την ισότητα των φύλων

 

Κείμενο συμβολής του Δικτύου Επιτροπών Ισότητας των Φύλων των ΑΕΙ επί του σχεδίου νόμου του υπουργείου Παιδείας

—

Βάσει του Ν. 4589/2019 (άρθρο 33), έχουν συσταθεί και λειτουργούν σε όλα σχεδόν τα ΑΕΙ της χώρας Επιτροπές Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) ως συμβουλευτικά όργανα των Συγκλήτων και των Διοικήσεων των Σχολών και Τμημάτων των ΑΕΙ για την προώθηση της ισότητας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας και σε όλες τις διαδικασίες της ακαδημαϊκής ζωής. Μια από τις σημαντικότερες αρμοδιότητες των ΕΙΦ είναι η εκπόνηση μεσοπρόθεσμων Σχεδίων Δράσης για την Ισότητα των Φύλων για κάθε ΑΕΙ.

Οι ΕΙΦ έχουν ολοκληρώσει ή βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης των πρώτων Σχεδίων Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΣΔΙΦ), τα οποία έχουν εγκρίνει ή πρόκειται σύντομα να εγκρίνουν οι Σύγκλητοι των Πανεπιστημίων. Σημειωτέον, ότι η εκπόνηση, υιοθέτηση και υλοποίηση των ΣΔΙΦ επιβάλλεται για τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς φορείς της χώρας από την ευρωπαϊκή πολιτική έρευνας, δεδομένου ότι, σε πρώτο χρόνο, αποκλείονται από τη συμμετοχή στο νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έρευνα και την καινοτομία HORIZON Europe (2021-2027) όσα πανεπιστήμια και ερευνητικοί φορείς των χωρών της ΕΕ δεν διαθέτουν επίσημα εγκεκριμένα και εν ισχύ ΣΔΙΦ συγκεκριμένων προδιαγραφών. Σε δεύτερο χρόνο, προϋπόθεση για πρόσβαση στη χρηματοδότηση του HORIZON Europe θα αποτελεί η αποδεδειγμένη με στοιχεία υλοποίηση των δράσεων των εγκεκριμένων ΣΔΙΦ.

Θεωρώντας:

– ότι η πολιτική ισότητας των φύλων στην ανώτατη εκπαίδευση πρέπει όχι μόνο να συνεχιστεί αλλά και να αναβαθμιστεί,

– ότι ο θεσμικός ρόλος των ΕΙΦ είναι κομβικός για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση αυτής της πολιτικήςεντός κάθε ΑΕΙ,

– ότι καμία κυβέρνηση δεν θα ήθελε να στερήσει τα ΑΕΙ της χώρας από τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

προτείνουμε ανά κεφάλαιο του Σχεδίου Νόμου τα εξής:

Κεφάλαιο ΚΕ’: Συμβουλευτικές Επιτροπές

Πρόταση: Ένταξη των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων με κατοχύρωση ή και αναβάθμιση των σημερινών αρμοδιοτήτων τους. Σύμφωνα με τον Ν. 4589/2019, η ΕΙΦ κάθε ΑΕΙ έχει τις εξής αρμοδιότητες:

1. εκπονεί σχέδια δράσης για την προώθηση και διασφάλιση της ουσιαστικής ισότητας στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και διοικητικές διαδικασίες του Ιδρύματος και καταρτίζει ετήσια έκθεση, την οποία υποβάλλει στη Σύγκλητο,

2. εισηγείται στα αρμόδια όργανα μέτρα για την προώθηση της ισότητας και την καταπολέμηση του σεξισμού,

3. παρέχει ενημέρωση και επιμόρφωση στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας σε θέματα σχετικά με το φύλο και την ισότητα,

4. παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις καταγγελιών για διακριτική μεταχείριση ή παρενοχλητική συμπεριφορά,

5. προωθεί την εκπόνηση ΠΜΣ και τη διενέργεια σεμιναρίων και διαλέξεων που εστιάζουν στη μελέτη του φύλου,

6. προωθεί την εκπόνηση μελετών και ερευνών σχετικά με θέματα που σχετίζονται με το πεδίο της αρμοδιότητάς της,

7. παρέχει συνδρομή προς θύματα διακρίσεων όταν καταγγέλλουν διακριτική μεταχείριση.

Κεφάλαιο ΚΔ’: Οργανωτική διάρθρωση των ΑΕΙ

Πρόταση: Σύσταση Μονάδας Ισότητας των Φύλων και την ένταξή της στον Οργανισμό κάθε ΑΕΙ. Η Μονάδα Ισότητας των Φύλων θα πρέπει να υπάγεται διοικητικά στον/στην αρμόδιο/α αντιπρύτανη/ισσα για τηνπολιτική ισότητας του πανεπιστημίου, να καθοδηγείται από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και να αποτελέσει τη διοικητική δομή που θα υποστηρίξει την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων για την υλοποίηση των δράσεων του Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΣΔΙΦ), που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της.

Κεφάλαιο ΚΣΤ’: Θεσμικά εργαλεία

Άρθρο 224: Στρατηγικό Σχέδιο Ιδρύματος

Πρόταση: Ενσωμάτωση της εξής φράσης: «Το Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων που εκπονεί η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων αποτελεί οργανικό μέρος του Στρατηγικού Σχεδίου  Ιδρύματος και ενσωματώνεται σε αυτό μετά την έγκριση του από τη Σύγκλητο».

Κεφάλαιο ΚΒ’: Πειθαρχικό δίκαιο μελών ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ ΤΩΝ ΑΕΙ

Άρθρο: 180 Πειθαρχικά παραπτώματα – ποινές

Πρόταση: Ενσωμάτωση της σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης ως διακριτών παραπτωμάτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα από την κείμενη νομοθεσία (Ν. 4531/2018 και 4808/2021) κατόπιν κύρωσης των Διεθνών Συμβάσεων Κωνσταντινούπολης και Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΣΕ 190).

Κεφάλαιο ΚΓ’: Πειθαρχικό δίκαιο φοιτητών

Άρθρο 197 Πειθαρχικά παραπτώματα

Πρόταση: Ενσωμάτωση της σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης ως διακριτών παραπτωμάτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα από την κείμενη νομοθεσία (Ν. 4531/2018 και 4808/2021) κατόπιν κύρωσης των Διεθνών Συμβάσεων Κωνσταντινούπολης και Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΣΕ 190).

***

Γενική παρατήρηση επί του σχεδίου νόμου

Στο σχέδιο νόμου παρατηρείται γλωσσικός σεξισμός, με τη γενικευτική χρήση του αρσενικού φύλου για άτομα διαφορετικών φύλων. Δηλαδή, το αρσενικό φύλο εμφανίζεται να εκπροσωπεί όλα τα φύλα, καθώς νομιμοποιείται να «ομιλεί» για λογαριασμό όλων (καθηγητές, φοιτητές, ερευνητές κ.ά.).

Πρόταση: Αναδιατύπωση του σχεδίου νόμου με χρήση συμπεριληπτικής ως προς το φύλο γλώσσας με βάση την κείμενη νομοθεσία (Ν.4604/2019, άρθρα 12 και 14) και τη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση του σεξισμού CM/REC (2019).

***

Χρηματοδότηση ΑΕΙ για την υλοποίηση των ΣΔΙΦ

Η υλοποίηση των ΣΔΙΦ απαιτούν τόσο ανθρώπινους όσο και χρηματοδοτικούς πόρους. Η σύσταση της Μονάδας Ισότητας των Φύλων, που προτείνουμε ανωτέρω, αποσκοπεί στην εξασφάλιση των ανθρώπινων πόρων.

Πρόταση: Να εξασφαλιστεί άμεσα η χρηματοδότηση των ΑΕΙ για την υλοποίηση των ΣΔΙΦ, είτε μέσω του κρατικού προϋπολογισμού είτε μέσω του ΕΣΠΑ.

***

Οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) των ΑΕΙ:

■ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)

■ Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ)

■ Διεθνές Πανεπιστήμιο

■ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ)

■ ΕΑΠ (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο)

■ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)

■ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)

■ Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

■ Ιόνιο Πανεπιστήμιο

■ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ)

■ Πανεπιστήμιο Αιγαίου

■ Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττική

■ Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

■ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

■ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

■ Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ)

■ Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

■ Πανεπιστήμιο Πατρών

■ Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

■ Πολυτεχνείο Κρήτης

■ Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Στο Δίκτυο συμμετέχει και η Ελληνική Εταιρεία Γυναικών Πανεπιστημιακών (ΕΛΕΓΥΠ) η οποία και συνυπογράφει.

Νομοσχέδιο ΑΕΙ: Απόφαση ΔΕΙΦ

https://paratiritirio.edu.gr/