«Δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες/ριες στη Λιβύη είναι παγιδευμένοι/ες σε έναν φαύλο κύκλο σκληρότητας με ελάχιστη ή καθόλου ελπίδα να βρουν ασφαλή και νόμιμη διέξοδο,» δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα. Αφού υπέμειναν ανυπόφορα βάσανα στη Λιβύη, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες διακινδυνεύουν τη ζωή τους στη θάλασσα αναζητώντας ασφάλεια στην Ευρώπη, μόνο για να τους παρεμποδιστούν, να μεταφερθούν πίσω στη Λιβύη και να παραδοθούν στις ίδιες κακοποιήσεις από τις οποίες προσπάθησαν να διαφύγουν. Η έκθεση αυτή έρχεται στη δημοσιότητα μια μέρα αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το νέο «Σύμφωνο μετανάστευσης», σημαντικός πυλώνας του οποίου είναι ακόμη ισχυρότερη συνεργασία με χώρες εκτός της ΕΕ για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών.
Η έκθεση «Between life and death: Refugees and migrants trapped in Libya’s cycle of abuse» καταγράφει τις οδυνηρές εμπειρίες των προσφύγων και των μεταναστών/ριών που έχουν υποστεί ή γίνει μάρτυρες μιας σειράς από κακοποιήσεις στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένων των παράνομων δολοφονιών, των αναγκαστικών εξαφανίσεων, των βασανιστηρίων και άλλων κακομεταχειρίσεων, των βιασμών και άλλων ειδών σεξουαλικής βίας, της αυθαίρετης κράτησης και της καταναγκαστικής εργασίας, καθώς και της εκμετάλλευσης στα χέρια κρατικών και μη κρατικών φορέων – όλα αυτά σε κλίμα απόλυτης ατιμωρησίας. Η έκθεση περιγράφει επίσης τις πιο πρόσφατες εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ατόμων που αποβιβάστηκαν στη Λιβύη σε ανεπίσημους χώρους κράτησης - όπως το περίφημο εργοστάσιο καπνού της Τρίπολης - και τη συνοπτική απέλαση χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών/ριών από τις ανατολικές περιοχές της Λιβύης.
«Η Λιβύη, μια χώρα που διαλύεται λόγω του διαρκούς πολέμου, έχει γίνει ένα ακόμη πιο εχθρικό περιβάλλον για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες/ριες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Αντί να προστατεύονται, έρχονται αντιμέτωποι με τρομακτικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τώρα κατηγορούνται άδικα για την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού, με αφορμή βαθιά ρατσιστικούς και ξενοφοβικούς λόγους. Παρ 'όλα αυτά, ακόμη και το 2020, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συνεχίζουν να εφαρμόζουν πολιτικές που παγιδεύουν δεκάδες χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε έναν φαύλο κύκλο κακοποίησης, δείχνοντας μια απερίσκεπτη περιφρόνηση για τη ζωή και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων», δήλωσε η Diana Eltahawy, αναπληρώτρια περιφερειακή διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Δεδομένης της αποτυχίας των αρχών της Λιβύης να αντιμετωπίσουν τα μακροχρόνια πρότυπα κακοποίησης των προσφύγων και των μεταναστών/ριών από κρατικούς υπαλλήλους και πολιτοφυλακές, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να επανεξετάσουν τη συνεργασία τους με τις αρχές της Λιβύης, θέτοντας ως προϋπόθεση για την περαιτέρω στήριξη, την άμεση δράση για τον τερματισμό των φρικτών κακοποιήσεων των προσφύγων και των μεταναστών/ριών. Αυτό θα περιλαμβάνει τον τερματισμό της αυθαίρετης κράτησης και το κλείσιμο κέντρων κράτησης μεταναστών/ριών. Μέχρι τότε, οποιοσδήποτε διασώθηκε ή συνελήφθη στην κεντρική Μεσόγειο δεν πρέπει να επιστραφεί στη Λιβύη, αλλά αντ 'αυτού να του επιτραπεί να αποβιβασθεί σε ασφαλές μέρος.»
Από το 2016, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με επικεφαλής την Ιταλία, συνεργάζονται με τις αρχές της Λιβύης - παρέχοντας ταχύπλοα, εκπαίδευση και βοήθεια στο συντονισμό των επιχειρήσεων στη θάλασσα - για να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι που προσπαθούν να φύγουν από τη χώρα με πλοίο παρεμποδίζονται στη θάλασσα και επιστρέφουν στη Λιβύη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, περίπου 60.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά συνελήφθησαν στη θάλασσα και αποβιβάστηκαν στη Λιβύη από την ακτοφυλακή της Λιβύης που υποστηρίζεται από την ΕΕ, 8.435 εκ των οποίων μόνο από την 1η Ιανουαρίου έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2020. Κινούμενοι από την επιθυμία να σταματήσουν οι αφίξεις με κάθε κόστος, τα κράτη της ΕΕ προσέφεραν την υποστήριξή τους στη Λιβύη - σε μια προσπάθεια να παρακάμψουν τους διεθνείς νόμους που απαγορεύουν τις επαναπροωθήσεις - χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις αυστηρές εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στέλνονται πίσω στη Λιβύη για να έρθουν αντιμέτωποι με παραβιάσεις
Πρόσφυγες και μετανάστες/ριες που παρεμποδίστηκαν στη θάλασσα από την ακτοφυλακή της Λιβύης επιστρέφονται στη Λιβύη, όπου υπόκεινται σε αναγκαστικές εξαφανίσεις, αόριστη και αυθαίρετη κράτηση, βασανιστήρια και εκβιασμούς.
Όταν αποβιβάστηκαν στη Λιβύη το 2020, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες/ριες κατέληξαν να κρατούνται σε επίσημα κέντρα κράτησης της Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Παράνομης Μετανάστευσης (DCIM), υπό την εποπτεία του υπουργείου Εσωτερικών της Κυβερνητικής Εθνικής Συμφωνίας (GNA) που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, στον έλεγχο της δυτικής Λιβύης. Όμως χιλιάδες άλλοι υποβλήθηκαν σε εξαναγκαστικές εξαφανίσεις το 2020 μετά τη μεταφορά τους σε ανεπίσημους τόπους κράτησης, συμπεριλαμβανομένου του Εργοστασίου Καπνού (αναφορά στην προηγούμενη λειτουργία του) υπό την ηγεσία μιας πολιτοφυλακής που σχετίζεται με το GNA με επικεφαλής τον Emad al-Trabulsi στην Τρίπολη, εν μέσω εκβιασμών για τη ζωή και την ασφάλειά τους.
Στην ξηρά, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες ζουν επίσης με τον συνεχή κίνδυνο όχι μόνο να συλληφθούν και να σταλούν σε κέντρα κράτησης, αλλά και να απαχθούν από πολιτοφυλακές, ένοπλες ομάδες και διακινητές. Μερικοί/ές βασανίζονται ή βιάζονται έως ότου οι οικογένειές τους πληρώσουν λύτρα για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωσή τους. Άλλοι/ες πεθαίνουν υπό κράτηση ως αποτέλεσμα της βίας, των βασανιστηρίων, της λιμοκτονίας ή της ιατρικής αμέλειας.
Δεκάδες πρόσφυγες και μετανάστες/ριες περιέγραψαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι έχουν γίνει μάρτυρες στο θάνατο των αγαπημένων τους προσώπων ενώ κρατούνται σε επίσημα κέντρα DCIM ή σε άλλα μέρη αιχμαλωσίας που διαχειρίζονται διακινητές.
Στις 27 Μαΐου 2020, ένοπλοι άντρες άνοιξαν πυρ σε περίπου 200 πρόσφυγες και μετανάστες/ριες που κρατούνται από εμπόρους κοντά στην πόλη Mazda, σκοτώνοντας τουλάχιστον 30 και τραυματίζοντας άλλους 11. Οι υπόλοιποι αγνοούνται, με το ενδεχόμενο να έχουν δολοφονηθεί ή απαχθεί.
Οι υποσχέσεις των αρχών της Λιβύης να διερευνήσουν τις δολοφονίες στη Mazda και άλλα εγκλήματα εναντίον προσφύγων και μεταναστών/ριών δεν οδήγησαν σε λογοδοσία. Δύο άνδρες, υπό ένταλμα σύλληψης από τη Λιβύη που διώχθηκαν και τοποθετήθηκαν στον κατάλογο κυρώσεων του ΟΗΕ για τον φερόμενο ρόλο τους στην εμπορία ανθρώπων, διατηρούν επίσημους δεσμούς με το GNA. Ο Ahmad al-Dabbashi, επίσης γνωστός ως «al-Amou», εμφανίστηκε να πολεμά μαζί με τις δυνάμεις του GNA τον Απρίλιο του 2020, ενώ ο Abdelrahman Milad, επίσης γνωστός ως «Bidja», εργάζεται ως διοικητής της ακτοφυλακής της Λιβύης στο διυλιστήριο πετρελαίου al-Zawiya.
Παγιδευμένοι/ες ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά
Οι πολιτοφυλακές και οι ένοπλες ομάδες έχουν διαπράξει παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου κατά των προσφύγων και των μεταναστών/ριών, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης στέρησης της ελευθερίας, των βασανιστηρίων και των φαινομενικά αδιάκριτων επιθέσεων. Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηρίωσε βίντεο που δείχνουν πολιτοφυλακές και ένοπλες ομάδες να παρελαύνουν και να κακοποιούν πρόσφυγες και μετανάστες/ριες. Επίσης, ανάγκασαν τους μετανάστες να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή και την ασφάλειά τους.
Ένας πρόσφυγας δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι τον Μάιο του 2020 μια πολιτοφυλακή που ήταν συνδεδεμένη με το GNA τον πήρε μαζί με άλλους πρόσφυγες και μετανάστες/ριες από ένα κέντρο κράτησης της Τρίπολης όπου κρατούνταν, και τους ανάγκασε για ώρες να μεταφέρουν πυρομαχικά μεταξύ δύο σημείων στην Τρίπολη. Εκείνη την εποχή, ο πόλεμος μαινόταν στην Τρίπολη.
Δεν υπάρχει διέξοδος παρά μόνο η επικίνδυνη θάλασσα
Δεδομένων των φρικτών συνθηκών και καταχρήσεων, τα υφιστάμενα προγράμματα επανεγκατάστασης και εκκένωσης δεν επαρκούν για την παροχή ασφαλών και νομικών οδών από τη Λιβύη για όσους έχουν ανάγκη, με μόνο 5.709 ευάλωτους πρόσφυγες να επωφελούνται από τέτοια προγράμματα από το 2017. Αυτό αντικατοπτρίζει το μικρό αριθμό δεσμεύσεων επανεγκατάστασης από χώρες που δέχονται πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ. Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού επιδείνωσαν περαιτέρω την κατάσταση, με μόνο 297 πρόσφυγες να φεύγουν από τη Λιβύη το 2020, πριν κλείσουν τα σύνορα τον Μάρτιο του 2020.
Ένας πρόσφυγας είπε στη Διεθνή Αμνηστία τον Αύγουστο: «Αυτή τη στιγμή οι πρόσφυγες πρόκειται να διασχίσουν τη θάλασσα ...Δεν υπάρχει εκκένωση και επανεγκατάσταση… Οι πρόσφυγες στη Λιβύη κινδυνεύουν. Βρισκόμαστε μεταξύ ζωής και θανάτου.»
Αυτό σημαίνει ότι οι απελπισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες/ριες διαθέτουν ελάχιστους βιώσιμους τρόπους για να φύγουν από τη Λιβύη εκτός από τον κίνδυνο να διασχίσουν τη Μεσόγειο με σκάφη που δεν είναι ασφαλή. Οι διασχίσεις αυτές, ωστόσο, εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, μεταξύ άλλων λόγω των παρεμβάσεων από την ακτοφυλακή και άλλες εγκληματικές ομάδες. Σε ένα θανατηφόρο περιστατικό στα μέσα Αυγούστου, οι επιζώντες/ήσασες δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι ένοπλοι άνδρες σε ένα καράβι με το όνομα «Captain al-Salam 181» τους λήστεψαν και στη συνέχεια πυροβόλησαν τη βάρκα τους, κάνοντας τη μηχανή να πάρει φωτιά και το σκάφος να ανατραπεί. Εκτιμάται ότι 40 άνθρωποι πέθαναν αφού αφέθηκαν σε κίνδυνο στη θάλασσα.
Εκμετάλλευση, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, βία
Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας διαπίστωσε ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από τους εργοδότες και υπόκεινται σε καταναγκαστική εργασία από πολιτοφυλακές και ένοπλες ομάδες.
Πολλοί/ές ζουν σε άθλιες συνθήκες χωρίς πρόσβαση σε καθαρό νερό και εγκαταστάσεις για την προσωπική του υγιεινή, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης από τον κορονοϊό, με αδύνατη την εφαρμογή μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και προληπτικών μέτρων υγιεινής. Παρόλα αυτά, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και έχουν εξαιρεθεί σε μεγάλο βαθμό από τις επίσημες προσπάθειες πρόληψης του κορονοϊού.
Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες αποτελούν επίσης διαρκή στόχο για ληστείες. Οι γυναίκες και τα κορίτσια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής βίας. Αποφεύγουν να πλησιάσουν την αστυνομία ή τους εισαγγελείς, φοβούμενες την κράτηση ή την εκδίκηση από φερόμενους δράστες.
Ρατσισμός και ξονοφοβία
Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες αντιμετωπίζουν επίσης τον ανεξέλεγκτο ρατσισμό και την ξενοφοβία. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, μέλη ένοπλων ομάδων και πολιτοφυλακών, καθώς και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χρησιμοποιούν συχνά ρατσιστική γλώσσα για να αναφερθούν στους μαύρους. Η πανδημία του κορονοϊού πυροδότησε περαιτέρω τον ρατσισμό, με κρατικούς υπαλλήλους και ιδιώτες να κατηγορούν δημοσίως τους πρόσφυγες και τους μετανάστες/ριες για τη μετάδοση του ιού, ζητώντας την απέλαση τους.
Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας αποκάλυψε ότι οι αρχές στην ανατολική Λιβύη εκδίωξαν βίαια περισσότερους από 5.000 πρόσφυγες και μετανάστες/ριες το 2020 χωρίς τη δέουσα διαδικασία ή την ευκαιρία να αμφισβητήσουν την απέλασή τους, με την κατηγορία ότι οι συλληφθέντες ήταν «φορείς μεταδοτικών ασθενειών».
Σε ένα κατάφωρο περιστατικό διάκρισης που τεκμηριώνεται από τη Διεθνή Αμνηστία, μια ένοπλη ομάδα εμπόδισε ένα λεωφορείο να εισέλθει στη νοτιοανατολική πόλη Kufra, ζητώντας να αποβιβαστούν τρεις υπήκοοι του Τσαντ. Οι ένοπλοι τους διέταξαν να κάνουν τεστ κορονοϊού και τους άφησαν στην έρημο έξω από την πόλη. Οι άλλοι επιβάτες, όλοι υπήκοοι της Λιβύης, είχαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν χωρίς την ανάγκη να κάνουν τεστ ή άλλου τύπου έλεγχο.
Υπόβαθρο
Τα δεινά των προσφύγων και των μεταναστών/ριών στη Λιβύη λαμβάνουν χώρα με φόντο τις συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις, την ανασφάλεια και την ανομία. Ο αγώνας για διακυβέρνηση και εδαφικό έλεγχο μαίνεται ακόμη μεταξύ του GNA, στον έλεγχο των περισσότερων της δυτικής Λιβύης, και του αυτοαποκαλούμενου Εθνικού Στρατού της Λιβύης, που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής Λιβύης.
https://www.amnesty.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου