ΧΕΛΕΝΑ ΝΤΑΛΙ*
Οι υπηρεσίες πρόληψης και υποστήριξης των θυμάτων και των μαρτύρων ενδοοικογενειακής βίας πρέπει να έχουν προτεραιότητα ως βασικές υπηρεσίες. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πρέπει να εξακολουθήσουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως την οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων και τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών
Η πανδημία του κορονοϊού έφερε στο προσκήνιο τις ανισότητες στην κοινωνία μας οι οποίες προϋπήρχαν μεν, αλλά εντάθηκαν κατά την παρούσα κρίση. Τα αυστηρά μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας οδηγούν σε αυξημένη έκθεση των γυναικών και των παιδιών σε ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση.
Κατά τους τελευταίους 12 μήνες, 243 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ανά τον κόσμο υπέστησαν σεξουαλική ή σωματική βία από οικείο τους πρόσωπο(1). Στην Ευρώπη, το 22% των γυναικών ηλικίας 15 ετών και άνω έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό τους(2). Ολοι μπορούν να υποστούν ενδοοικογενειακή βία και βία από στενό σύντροφο, αλλά η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες και παιδιά, τα οποία είτε γίνονται μάρτυρες βίας είτε την υφίστανται απευθείας.
Ανθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο αναγκάζονται να μείνουν σπίτι, καθώς για την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας είναι αναγκαία η εφαρμογή μέτρων ανάσχεσης. Ωστόσο, το σπίτι δεν είναι ασφαλής χώρος για όλους. Πολλά θύματα ενδοοικογενειακής βίας απομονώνονται σε επικίνδυνο περιβάλλον, βρίσκονται σε εγκλεισμό μαζί με τον θύτη, με περιορισμένη πρόσβαση σε πόρους και υπηρεσίες βοήθειας.
Τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι από τότε που ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού, η βία κατά των γυναικών και των παιδιών, ιδίως η ενδοοικογενειακή βία, έχει αυξηθεί. Στη Γαλλία σημειώθηκε αύξηση κατά 30% των καταγγελιών για ενδοοικογενειακή βία μετά τον περιορισμό της κυκλοφορίας που επιβλήθηκε από τις 17 Μαρτίου. Στην Κύπρο οι κλήσεις προς παρόμοια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας αυξήθηκαν κατά 30% την εβδομάδα που έπεται της 9ης Μαρτίου, όταν η χώρα εντόπισε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού(3). Στο Βέλγιο οι κλήσεις προς τη γραμμή βοήθειας αυξήθηκαν κατά 70% από την έναρξη του περιορισμού της κυκλοφορίας.
Αλλα κράτη δήλωσαν ότι δεν υπήρξε αύξηση στον αριθμό των καταγγελιών στην αστυνομία. Αυτό είναι αναμενόμενο υπό τις τρέχουσες περιστάσεις, καθώς τα θύματα ενδέχεται να αποθαρρύνονται και να φοβούνται να υποβάλουν καταγγελία εάν ο θύτης είναι πάντοτε παρών, κλεισμένος στο σπίτι μαζί τους και δεν υπάρχει δυνατότητα να καταγγείλουν με ασφάλεια την κακοποίηση.
Ως εκ τούτου, η έλλειψη αύξησης ή η ελαφρά αύξηση των καταγγελιών περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας δεν σημαίνει ότι μπορούμε να εφησυχάσουμε και να θεωρήσουμε ότι τα περιστατικά κακοποίησης δεν αυξάνονται. Οι περιστάσεις απαιτούν να επιδείξουμε δημιουργικότητα ως προς την ανεύρεση λύσεων.
Ορισμένα κράτη-μέλη εφαρμόζουν ήδη ειδικά μέτρα για την προστασία των γυναικών και των παιδιών από τη βία, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου. Για παράδειγμα, στην Ισπανία(4), οι υπηρεσίες υποστήριξης και προστασίας των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας έχουν χαρακτηριστεί βασική υπηρεσία και έτσι μπορούν να λειτουργούν χωρίς περιορισμούς κατά τη διάρκεια της κρίσης. Στο Βέλγιο, τη Γαλλία(5) και την Ισπανία(6) πραγματοποιήθηκαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την προώθηση ενός μηχανισμού επαγρύπνησης ώστε οι γυναίκες να μπορούν να αναζητούν βοήθεια σε φαρμακεία.
Επιπλέον, στο Βέλγιο, τα ξενοδοχεία και τα κενά δημόσια κτίρια διατίθενται ως καταφύγια για θύματα βίας. Επίσης, ορισμένες τοπικές αστυνομικές αρχές απευθύνθηκαν προορατικά σε γυναίκες που είχαν υποβάλει καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία. Αλλα κράτη-μέλη εντείνουν τις προσπάθειές τους.
Κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας και κατά τη φάση της ανάκαμψης χρειαζόμαστε μέτρα αντιμετώπισης τα οποία να λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου· προς τούτο τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν κληθεί να ενισχύσουν τη στήριξή τους προς τις εθνικές τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες παροχής συμβουλών. Τα κράτη-μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αρχές εξακολουθούν να επιλαμβάνονται των υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας και να εξασφαλίζουν επίσης άμεσα κονδύλια έκτακτης ανάγκης για τους οργανισμούς που παρέχουν υποστήριξη και καταφύγιο σε θύματα βίας.
Οι υπηρεσίες πρόληψης και υποστήριξης των θυμάτων και των μαρτύρων ενδοοικογενειακής βίας πρέπει να έχουν προτεραιότητα ως βασικές υπηρεσίες. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πρέπει να εξακολουθήσουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως την οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
Θα συνεχίσουμε τις δράσεις μας για μια Ευρώπη απαλλαγμένη από τη βία κατά των γυναικών και των παιδιών. Δεν θα αφήσουμε τον κορονοϊό να ανακόψει τις προσπάθειές μας.
Είναι σημαντικότερο από ποτέ να διασφαλιστεί ότι η ισότητα των φύλων βρίσκεται στο επίκεντρο του έργου μας. Οπως ανακοινώθηκε στη στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025, η ολοκλήρωση της προσχώρησης της Ενωσης στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα.
Στηρίζουμε, όπως πάντα, τα κράτη-μέλη στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών για την πρόληψη της έμφυλης και της ενδοοικογενειακής βίας και χρηματοδοτούμε οργανώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη για την υλοποίηση έργων αντιμετώπισης αυτής της μάστιγας(7), είτε μέσω παροχής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) είτε μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) είτε μέσω των μηχανισμών και των μέσων που έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αυτή η πανδημία αποτελεί δοκιμασία για την ανθρωπότητα. Πρέπει να επιδείξουμε αλληλεγγύη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σας καλώ όλους: εάν υποψιάζεστε ότι κάποιο φιλικό σας ή άλλο πρόσωπο βρίσκεται υπό απειλή ή υφίσταται βία, είτε στην άμεση είτε στην ευρύτερη οικογένειά σας είτε στη γειτονιά σας ή αλλού, επικοινωνήστε με την αστυνομία ή τη γραμμή βοήθειας στην περιοχή σας.
Πρέπει να συνεργαστούμε για να εξασφαλίσουμε μια αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού που να προστατεύει τις γυναίκες και τα παιδιά και να φροντίζει ότι δεν θα εκτεθούν σε δυσανάλογο βαθμό στον κίνδυνο αυτής της πανδημίας. Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την επίτευξη της ισότητας των φύλων και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών.
● Εάν υποψιάζεστε ότι κάποιο πρόσωπο βρίσκεται υπό απειλή ή υφίσταται βία στη στενή ή την ευρύτερη οικογένειά σας ή τη γειτονιά σας, επικοινωνήστε με την αστυνομία ή τη γραμμή βοήθειας στην περιοχή σας. Οι αριθμοί των διαθέσιμων τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας βρίσκονται στη διεύθυνση: https://www.wave-network.org/find-help/
Για τα παιδιά που αναζητούν βοήθεια με εμπιστευτικό και ανώνυμο τρόπο, υπάρχει η ευρωπαϊκή γραμμή βοήθειας για τα παιδιά: 116 111.
2. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2014-vaw-survey-main-results-apr14_en.pdf
* Ευρωπαία επίτροπος, αρμόδια για την Ισότητα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου