Στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, μια ομάδα γυναικών ανέλαβε το κολοσσιαίο έργο να καταγράψει εκατοντάδες χιλιάδες αστέρια του σύμπαντος χρησιμοποιώντας ένα σύστημα ταξινόμησης που είχε αναπτύξει η ίδια. Εργάζονταν έξι μέρες την εβδομάδα κάνοντας περίπλοκους υπολογισμούς που οδήγησαν, μεταξύ άλλων, στην ανακάλυψη του φαινομένου της διαστολής του σύμπαντος. Εξαιρετικής ευφυΐας, έμειναν στην ιστορία ως οι «υπολογιστές του Χάρβαρντ» αλλά δεν είχαν δικαίωμα ψήφου.
Πώς δημιουργήθηκε όμως εξαρχής εκείνη η ομάδα; Ήταν μια πρωτοβουλία του προοδευτικού τότε διευθυντή του Παρατηρητηρίου του Χάρβαρντ, Edward Charles Pickering, που προσκαλούσε και γυναίκες στις διαλέξεις του. Ο Pickering αποφάσισε, αντί να επαναπαυτεί στις παρατηρήσεις μέσα από τα τηλεσκόπια, να εστιάσει στις αστρο-φωτογραφίες. Η τεχνολογία της εποχής ήδη επέτρεπε τη φωτογράφιση του νυχτερινού ουρανού και την καταγραφή των ουράνιων σωμάτων. Το Παρατηρητήριο του κορυφαίου πανεπιστημίου συγκέντρωσε έτσι μια τεράστια συλλογή από αστρο-φωτογραφίες.
Για την αξιοποίηση των δεδομένων που θα μπορούσαν να προκύψουν από εκείνη τη συλλογή, ο Pickering άρχισε να αναζητά τους πιο επίμονους, ακριβείς, σχολαστικούς, παρατηρητικούς συνεργάτες. Με σύσταση της συζύγου του, το 1881 δημιούργησε μια ομάδα γυναικών χωρίς απαραίτητα επιστημονικό υπόβαθρο αλλά με αστείρευτη υπομονή, εργατικότητα και ενδιαφέρον για τα μυστήρια του σύμπαντος.
Σύμφωνα με το βιβλίο «The Glass Universe: How the Ladies of Harvard Universe Took the Measure of the Stars» της Dava Sobel, συνολικά πάνω από 80 γυναίκες εργάστηκαν για τον Pickering, σε ένα πρότζεκτ καταγραφής ολόκληρου του σύμπαντος που κράτησε μέχρι το 1918. Αν και τα κίνητρα του επιστήμονα δεν ήταν ακριβώς αλτρουιστικά: Εκείνες οι γυναίκες αμείβονταν με τα μισά χρήματα από όσα θα δίνονταν σε έναν άντρα.
Παρόλο που η θεωρητική εργασία δεν ήταν ανάμεσα στις υποχρεώσεις εκείνης της ομάδας, οι παρατηρήσεις της αποτέλεσαν τη βάση για τη σύγχρονη αστρονομία
Παρόλο που η θεωρητική εργασία δεν ήταν ανάμεσα στις υποχρεώσεις εκείνης της ομάδας, οι παρατηρήσεις των «υπολογιστών του Χάρβαρντ» αποτέλεσαν τη βάση για τη σύγχρονη αστρονομία. «Ανακάλυψαν αστέρια, μελέτησαν το φάσμα των αστέρων και μέτρησαν γαλαξίες, μεταξύ άλλων» σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου του Χάρβαρντ. Κάποιες από αυτές, μάλιστα, εξελίχθηκαν και οι ίδιες σε καταξιωμένες αστρονόμους. Τη μεγαλύτερη διάκριση απέσπασε η επικεφαλής της ομάδας που παλαιότερα ανήκε στο υπηρετικό προσωπικό του Pickering, Williamina Fleming, που το 1906 εκλέχθηκε τιμητικό μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας.
Μια ακόμα ξεχωριστή περίπτωση ήταν εκείνη της σουφραζέτας Annie Jump Cannon, που σε αντίθεση με άλλες συνεργάτιδές της είχε πανεπιστημιακές σπουδές μαθηματικών, χημείας και βιολογίας. Η Cannon βρήκε ανεπαρκές το σύστημα ταξινόμησης που είχαν αναπτύξει οι Pickering και Fleming και επινόησε το δικό της, καταφέρνοντας να καταγράψει πάνω από 20.000 άστρα. Η μεθοδολογία της υιοθετήθηκε το 1922 από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.
Δείτε την ιστορία των «υπολογιστών του Χάρβαρντ»:
www.tromaktiko.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου