Η κρίσιμη πολιτική κατάσταση και η βαθιά ριζωμένη έμφυλη βία που μαίνονται στο Νότιο Σουδάν, το νεότερο και πιο ασταθές κράτος στον κόσμο, έχουν σημαντικές συνέπειες στον πληθυσμό. Η επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης και οι συνθήκες χάους που επικρατούν, δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο τις συνθήκες διαβίωσης των ευπαθών ομάδων, και ιδιαίτερα των νεαρών κοριτσιών, καθώς οι ακραίες καταστάσεις ανέχειας και ανασφάλειας μεγαλώνουν το χάσμα της ήδη υπάρχουσας φυλετικής ανισότητας. Της Εύας Αναστασιάδου
Σύμφωνα με τον Plan International, έναν από τους μεγαλύτερους οργανισμούς παγκοσμίως που προωθεί τα δικαιώματα των παιδιών, η ανισότητα των δύο φύλων στο Νότιο Σουδάν φτάνει σε τέτοια υψηλά επίπεδα που ένα νεαρό κορίτσι είναι πιο πιθανό να πεθάνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή στη γέννα, παρά να καταφέρει να φτάσει το λύκειο. Στο Νότιο Σουδάν, ένα στα πέντε κορίτσια παντρεύονται μέχρι την ηλικία των δεκαπέντε. Οι γονείς κανονίζουν και επιβάλλουν το γάμο κυρίως για οικονομικού λόγους, μιας και από τη μία, παίρνουν τα χρήματα της προίκας, και από την άλλη, θεωρούν ότι διασφαλίζουν το μέλλον του παιδιού.
Έτσι, τα κορίτσια, χωρίς να έχουν επιλογή, αναγκάζονται από πολύ μικρή ηλικία παντρευτούν, με αποτέλεσμα η συμμετοχή τους στην εκπαίδευση να είναι πολύ χαμηλή. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη UNICEF, λιγότερο από 1% των κοριτσιών του Νοτίου Σουδάν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν την βασική εκπαίδευση. Η υποβαθμισμένη θέσης τους στην κοινωνία καθώς και η διαιώνιση τέτοιων πρακτικών αφήνουν τα νεαρά κορίτσια έρμαια σεξιστικής βίας και εκμετάλλευσης με συνέπειες τραγικές για τη ζωή τους.
«Στην περιοχή της Ανατολικής Equatoria, τα κορίτσια έρχονται αντιμέτωπα με μία άλλη αποτρόπαια πρακτική, που αποτελεί παράδοση σε τουλάχιστον πέντε από τις δώδεκα φυλές της περιοχής: την ανταλλαγή τους ως ‘αποζημίωση αίματος» υποστηρίζει σε ένα άρθρο του το πρακτορείο IPS. «Όταν κάποιος βρίσκει το θάνατο από εγκληματική πράξη, η οικογένεια του δολοφόνου, οφείλει να αποζημιώσει την οικογένεια του θανόντος. Οι περισσότερες φυλές απαιτούν συνήθως είκοσι με τριάντα κατσίκες. Ωστόσο πολλές οικογένειες, είτε δεν τις διαθέτουν, είτε δε θέλουν να παραχωρήσουν ένα τόσο σημαντικό γι’ αυτούς περιουσιακό στοιχείο και προτιμούν να «αποπληρώσουν» με ένα κορίτσι της οικογένειας. Η πρακτική αυτή, δεν έχει αφήσει αμέτοχη την κυβέρνηση, η οποία έθεσε τα 500 δολάρια ως ένα ποσό αποζημίωσης για την αφαίρεση μιας ζωής. Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή του κοριτσιού είναι προτιμητέα, μιας και οι φυλές θεωρούν το ποσό αυτό πολύ μικρό. Επιπλέον, η οικογένεια, που απαιτεί την αποζημίωση, προτιμάει συνήθως το κορίτσι, μιας και είτε θα την παντρέψουν με κάποιον από την οικογένεια τους, χωρίς να χρειάζεται να δώσουν, όπως το απαιτεί η παράδοση, χρήματα στους γονείς της νύφης, είτε θα έχουν τη δυνατότητα να την δώσουν για γάμο, μόλις γίνει 12, εισπράττοντας την προίκα».
Η παράδοση αυτή έχει της ρίζες της βαθιά στο παρελθόν. Όπως αναλύει ο αρχηγός της φυλής Lotuko, Benjamin Ohide στο τουρκικό πρακτορείο Anadolou, «η παράδοση θέλει, την πρακτική αυτή του κατευνασμού, να είχε θεραπευτικές και ειρηνευτικές δυνάμεις. Υποστηρίζεται ότι το νεαρό κορίτσι θα είναι ικανό μεγαλώνοντας τουλάχιστον να φέρει στον κόσμο παιδιά, αντικαθιστώντας την χαμένη ζωή». Για τον λαό, οι εθιμικοί αυτοί κανόνες, που διαιωνίζουν τέτοιες μορφές εκμετάλλευσης, φαίνεται να παίζουν καταλυτικό ρόλο στην επίλυση των συγκρούσεων. Πρόκειται για φτηνές και προσβάσιμες σε όλους λύσεις, που βασίζονται σε παραδόσεις και έθιμα, που όλοι είναι εξοικειωμένοι και αναγνωρίζουν.
Οποιοδήποτε κορίτσι κάτω των 18 ετών μπορεί να επιλεχθεί από την οικογένεια του δολοφόνου και χωρίς την συγκατάθεση της να δοθεί ως αντικείμενο βίας, κατάχρησης και εκμετάλλευσης. Συχνά, πολλά από τα κορίτσια είναι μόλις πέντε χρονών. Από τη στιγμή που θα δοθεί ως αποζημίωση, απαγορεύεται να έχει επαφές με την φυσική της οικογένεια ή να επιστρέψει. Σύμφωνα με το άρθρο του πρακτορείου IPS, «από αυτό το σημείο, η ζωή τους παίρνει μια δραματική τροπή. Αυτά τα νεαρά κορίτσια μπορεί να πέσουν θύματα παιδικής εργασίας, σεξουαλικής, σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης, και προκειμένου να σωθούν από αυτήν την κόλαση, προτιμούν να αυτοκτονήσουν».
Η μαρτυρία της Jane Gama Surur, μητέρας στην περιοχή της Ανατολικής Equatoria, στο τουρκικό πρακτορείο Anadolou, υπογραμμίζει την τραγικότητα της παράδοσης και την τραυματική εμπειρία που βιώνουν τόσο τα κορίτσια, όσο και οι ίδιες οι οικογένειες τους. «Είναι επώδυνο να βλέπεις το παιδί σου να πληρώνει για εγκλήματα που δεν έχει διαπράξει. Οι γυναίκες βιώνουν το βάρος της πρακτικής αυτής περισσότερο από τους άντρες. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την έλλειψη σεβασμού στις απόψεις των γυναικών. Οι φωνές των γυναικών δεν ακούγονται ποτέ και δεν τους δίνεται η πρέπουσα σημασία».
Η καταγραφή των περιστατικών ‘αποζημίωσης αίματος΄ αλλά και άλλων μορφών βίας που σχετίζεται με το φύλο, δεν είναι εύκολη στην περιοχή αυτή μιας και τα περισσότερα θύματα συχνά δεν τα αναφέρουν. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση του Νότιου Σουδάν, οι ειδικοί στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η βία που σχετίζεται με το φύλο κατά νεαρών κοριτσιών συνεχίζει να διαπράττεται με πολλούς τρόπους τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε περιόδους πολέμου. Μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στις 30 Ιουνίου, της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο Νότιο Σουδάν, αποκάλυψε πως ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός του Σουδάν (Sudan People's Liberation Army - SPLA) και άλλες παραστρατιωτικές ομάδες, εξαπέλυσαν βίαιες επιθέσεις, μοναδικής βαρβαρότητας, κατά του πληθυσμού του Νότιου Σουδάν, κατά τη διάρκεια των οποίων, βίασαν και έκαψαν ζωντανά μικρά κορίτσια μέσα στα σπίτια τους.
Οι έντονες φυλετικές ανισότητες που ταλανίζουν τη χώρα υπογραμμίστηκαν και από την έκθεση του ανθρωπιστικού οργανισμού CARE, ‘The Girl Has No Rights’: Gender-Based Violence in South Sudan’, του 2014, τονίζοντας για μία ακόμα φορά τα αυξημένα περιστατικά βίας που σχετίζεται με το φύλο στη χώρα και την ανάγκη δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών και προϋποθέσεων προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης τόσο των γυναικών όσο και όλου του πληθυσμού.
Η επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης, που οι επί σειρά ετών εχθροπραξίες έχουν προκαλέσει, και οι κατά συρροή παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθιστούν την κατάπαυση των εχθροπραξιών αναγκαία, προκειμένου οι προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας, ανοικοδόμησης και αποκατάστασης της ασφάλειας να αποδώσουν καρπούς και οι γυναίκες να αρχίσουν να έχουν μια καλύτερη θέση στην κοινωνία του νεοσύστατου αυτού κράτους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου