Η φωνή της γλυκαίνει όταν μιλάει για τον γιο της. Κοντοζυγώνει στους 17 μήνες της ύπαρξής του και ηπερήφανη μαμά του ήδη σκέφτεται το αδελφάκι που θέλει να του χαρίσει.
«Φυσιολογικά πράγματα», θα σκεφθείτε. Ναι, είναι. Με τη διαφορά ότι η Μαρία είναι φορέας του ιού HIV που προκαλεί το AIDS και έως ότου σφίξει στην αγκαλιά της το πρώτο της αγγελούδι, πέρασε από τα σαράντα κύματα.
Για ευνόητους λόγους δεν μιλάει επώνυμα, ούτε με φωτογραφία. Δεν την λένε καν Μαρία. Στην κλειστή κοινωνία όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε, εργάζεται, παντρεύτηκε, γέννησε και ζει, ελάχιστοι άνθρωποι ξέρουν την αλήθεια - η δική της μητέρα φυσικά, ο σύζυγός της, η αδελφή της και κάνα-δυο πολύ καλές φίλες, αν και η μία όταν το πρωτοέμαθε έτρεξε να κάνει εξετάσεις «μη τυχόν και κόλλησε, επειδή ερχόταν σπίτι μου».
Ας μην γελιόμαστε. Τι κι αν πέρασαν 30 χρόνια από τότε που μαθεύτηκε σ’ όλο τον πλανήτη πως υπάρχει το AIDS, τι κι αν στο μεσοδιάστημα επινοήθηκαν αποτελεσματικότατοι τρόποι προφύλαξης και θεραπείας. Ο περισσότερος κόσμος ακούει «AIDS» και τρέμει - άλλο αν πολλοί υιοθετούν τις ριψοκίνδυνες συμπεριφορές (π.χ. σεξ χωρίς προφυλάξεις με διάφορους ερωτικούς συντρόφους) που μπορεί να τον εκθέσουν σε αυτόν.
«Αν μπορούσα θα το έλεγα δυνατά και φωναχτά σε όλους, αλλά δυστυχώς ο κόσμος είναι πάρα πολύ φοβικός και σε αναγκάζει να κρύβεσαι για κάτι που δεν ευθύνεσαι καν εσύ», λέει η Μαρία. «Ήμουν έγκυος και 23 χρόνων όταν το έμαθα, με μόλυνε ο τότε σύζυγός μου, ο οποίος δεν ήξερε ότι είναι φορέας... Διαλυθήκαμε και οι δύο, αναγκαστήκαμε να τερματίσουμε την εγκυμοσύνη στον τέταρτο μήνα, είχα αργήσει να κάνω τις πρώτες εξετάσεις...»
Παίρνει βαθιά ανάσα και συνεχίζει: «Πέθανα και ξανάζησα, αυτό νιώθω. Δεν έπρεπε να στηρίξω μόνο εμένα, αλλά και τον άντρα μου, που είχε πέσει να πεθάνει γιατί εξαιτίας του είχα μολυνθεί εγώ και χάσαμε το παιδί μας».
Η ιστορία της Μαρίας δεν είναι πρωτοφανής ούτε μοναδική για τους γιατρούς. Αν και οι γυναίκες-φορείς του ιού HIV είναι η μειονότητα στην χώρα μας (όπως και στις άλλες προηγμένες χώρες), δεκάδες μαθαίνουν σε ετήσια βάση πως είναι μολυσμένες και πολλές έχουν κολλήσει από τους μόνιμους συντρόφους τους.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), από τα 654 νέα κρούσματα της HIV/AIDS λοίμωξης που δηλώθηκαν στην Ελλάδα το πρώτο δεκάμηνο του 2014, τα 91 είναι γυναίκες. Και από τον συνολικό αριθμό των περιστατικών που έχουν καταγραφεί από τις αρχές της επιδημίας, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, έως σήμερα, κάτι λιγότερο από 2.500 αφορούν γυναίκες.
Πολλές ιδιαιτερότητες
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS Μάριος Λαζανάς, συντονιστής διευθυντής του Γ’ Παθολογικού Τμήματος και Μονάδας Λοιμώξεων του Νοσοκομείου Κοργιαλένειο Μπενάκειο-ΕΕΣ, οι γυναίκες έχουν μερικές βιολογικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες που τις καθιστούν πιο ευάλωτες στην HIV/AIDS λοίμωξη από τους άντρες.
Κατ’ αρχήν, μολύνονται πιο εύκολα με το κολπικό σεξ δίχως προφυλάξεις, ίσως διότι το εσωτερικό τοίχωμα του κόλπου (ο βλεννογόνος) είναι πιο ευάλωτο στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και στις διακυμάνσεις των ορμονών.
Επιπλέον, πολλές ντρέπονται ή φοβούνται να ζητήσουν από τον σύντροφό τους να χρησιμοποιήσει προφυλακτικό (είναι βαθιά ριζωμένη η αντίληψη ότι μπορεί να τις εγκαταλείψει, αν το κάνουν) ενώ άλλες δεν τολμούν να τον ρωτήσουν ούτε για το παρελθόν του, ώστε να έχουν μία ιδέα για το κατά πόσον είναι ασφαλές το σεξ χωρίς προφυλακτικό μαζί του.
Όταν, εξάλλου, μία γυναίκα πάσχει ήδη από σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλεί πληγές στα γεννητικά όργανα (όπως ο έρπητας και η σύφιλη) είναι ακόμα πιο εύκολο να μολυνθεί. «Ο χρυσός κανόνας και για τα δύο φύλα είναι πως “αν υπάρχει ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ψάξε και για δεύτερο και για τρίτο”», λέει παραστατικά ο κ. Λαζανάς.
Και μετά είναι οι γυναίκες τοξικομανείς, πολλές από τις οποίες στην χώρα μας εκδίδονται για να πάρουν τη δόση τους και έτσι μολύνονται πιο εύκολα, προσθέτει.
Αν τώρα προστεθεί σε όλ’ αυτά το γεγονός πως στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι γυναίκες μολύνονται στα αναπαραγωγικά τους χρόνια, συχνά πριν καν προλάβουν να αποκτήσουν παιδιά, καταλαβαίνει κανείς γιατί είναι τόσο ιδιαίτερη η HIV/AIDS λοίμωξη σε αυτές.
Διαφορές στην εκδήλωση και στις επιπλοκές
Η HIV/AIDS λοίμωξη δεν εκδηλώνεται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο στα δύο φύλα, ούτε εξελίσσεται με πανομοιότυπο τρόπο.
Κατά την πρώτη φάση της, το ιικό φορτίο στο αίμα των γυναικών είναι χαμηλότερο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως διατρέχουν και μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν το AIDS καθ’ εαυτό. Αντιθέτως, με τις ίδιες τιμές ιικού φορτίου και την ίδια κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος έχουν κατά 60% περισσότερες πιθανότητες να δουν τη λοίμωξή τους να εξελίσσεται σε πλήρες AIDS.
Διαφορές παρατηρούνται επίσης στη συχνότητα με την οποία εμφανίζονται στις γυναίκες ορισμένες από τις αποκαλούμενες καιροσκοπικές λοιμώξεις (όπως λ.χ. το σάρκωμα Καπόζι, που τις προσβάλλει πιο σπάνια, αλλά και πιο βαριά), αλλά και οι ανεπιθύμητες ενέργειες των αντιρετροϊκών φαρμάκων (είναι τα ειδικά φάρμακα για το AIDS).
Επειδή, δε, τα υπάρχοντα φάρμακα έχουν τη δύναμη να καταστήσουν το AIDS χρόνιο πρόβλημα υγείας, νεώτερες μελέτες δείχνουν πως καθώς μεγαλώνουν οι γυναίκες-φορείς, παρουσιάζουν αύξηση των πιθανοτήτων να εκδηλώσουν άλλα προβλήματα υγείας, όπως έμφραγμα, σακχαρώδη διαβήτη, οστεοπόρωση και ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και το μη Χότζκιν λέμφωμα.
Όπως αναφέρει ο λοιμωξιολόγος Μάριος Λαζανάς, υπό το φως όλων αυτών των ιδιαιτεροτήτων οργανώνονται στις μονάδες λοιμώξεων των νοσοκομείων ομάδες αλληλοϋποστήριξης, ενημέρωσης και προληπτικού ελέγχου για τις γυναίκες-φορείς. Το σχετικό πρόγραμμα είναι πανευρωπαϊκό, συντονίζεται στην Ελλάδα από το «Κέντρο Ζωής», ονομάζεται «She» (Εκείνη) και σε κάθε νοσοκομείο ορίζεται μία φορέας ως συντονίστρια.
Όνειρο ρεαλιστικό η απόκτηση παιδιού
Τα καλά νέα είναι πως η επιστήμη έχει προοδεύσει τόσο πολύ, ώστε πλέον η απόκτηση ενός παιδιού είναι ένας απολύτως ρεαλιστικός στόχος - αρκεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
«Για να μείνω έγκυος έπρεπε να παίρνω σωστά τα φάρμακά μου, ώστε να είναι ο ιός σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα στο αίμα μου», λέει η Μαρία. «Τα έπαιρνα καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τα σταμάτησα δύο ημέρες πριν γεννήσω. Τόσο η γιατρός μου όσο και το μαιευτήριο ήταν ενημερωμένοι και σε τακτική επικοινωνία με τον λοιμωξιολόγο μου, και έτσι όλα πήγαν κατ’ ευχήν.
»Το μωρό μου δεν το θήλασα, διότι υπήρχε φόβος να του μεταδώσω τον ιό, ενώ αμέσως μετά τη γέννησή του τον εξέτασαν για AIDS και άρχισαν να του δίνουν ένα σιρόπι που το συνεχίσαμε για λίγο καιρό. Τον ελέγχουμε τώρα προληπτικά ανά εξάμηνο και θα συνεχίσουμε έως ότου γίνει 2 ετών, μετά θα σταματήσουμε.
»Το επόμενο βήμα είναι να του κάνουμε αδελφάκι και ήδη το συζητάμε με τον σύζυγό μου».
«Η πρόοδος της Ιατρικής έχει μειώσει σημαντικά τη μετάδοση του ιού από τη μητέρα στο παιδί και οι γυναίκες, όπως η Μαρία, που τηρούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα μπορούν να αποκτήσουν υγιή παιδιά», λέει ο λοιμωξιολόγος Μάριος Λαζανάς.
«Όταν μεγαλώσει ο γιος μου θα του πω ότι είμαι φορέας, θέλω να το ξέρει», λέει η Μαρία. «Αυτό που εγώ κατάλαβα είναι ότι δεν τελειώνει η ζωή με το AIDS. Στο χέρι μας είναι να την κάνουμε καλύτερη και να γίνουμε κι εμείς καλύτεροι άνθρωποι».
Το AIDS στην Ελλάδα σε αριθμούς
1984-2014
14.288 περιστατικά HIV λοίμωξης
3.638 από τα περιστατικά εκδήλωσαν AIDS
6.850 από τα περιστατικά βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή αγωγή*
2.471 από τα περιστατικά έχουν καταλήξει
17,7% από τα περιστατικά είναι γυναίκες
2014
654 περιστατικά αναφέρθηκαν το χρονικό διάστημα 1 Ιανουαρίου-31 Οκτωβρίου 2014
91 από τα περιστατικά του 2014 είναι γυναίκες
...και στην Ευρώπη
69% των γυναικών με πρόσφατη διάγνωση HIV λοίμωξης έχουν ηλικία 15-50 ετών
* Έτσι αποκαλείται η φαρμακευτική αγωγή για την HIV/AIDS λοίμωξη
ΠΗΓΗ: ΚΕΕΛΠΝΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου