Ενα χέρι έχει απλωθεί προς το μέρος μας και οφείλουμε να το σφίξουμε γερά. Το περασμένο Σάββατο, η Εμμα Γουότσον εγκαινίασε την καμπάνια HeForShe στα Ηνωμένα Εθνη, κάνοντας έκκληση στους άνδρες να μιλήσουν ανοιχτά σε υποστήριξη των γυναικών. Αμέσως μετά, έγινε στόχος μιας επίθεσης που μάλλον φαίνεται να είναι φάρσα: απειλήθηκε ότι θα δημοσιοποιηθούν «κλεμμένες» γυμνές φωτογραφίες της. Δεν ξέρουμε αν ήταν συμπτωματικό, αλλά η αλήθεια είναι ότι κάθε γυναίκα που μιλάει ανοιχτά για την ισότητα κινδυνεύει να γίνει στόχος επιθέσεων: ρωτήστε, π.χ., τη Βρετανή φεμινίστρια Καρολάιν Κριάντο Πέρεζ, η οποία υπέστη ομοβροντία βίαιων απειλών πέρυσι. Ο μισογυνισμός είναι σαν στριμωγμένος αρουραίος, που εξαγριώνεται όταν νιώσει απειλή. Θα ξαναβάλουμε αυτή τη γυναίκα στο κουτί της και θα την κλείσουμε μέσα – αυτή είναι πολύ συχνά η αντίδραση των μισογύνηδων που φοβούνται την ήττα.Ωστόσο η ομιλία της Γουότσον έχει πυροδοτήσει μια αποφασιστική ανταπόκριση από άνδρες που εναντιώνονται στον σεξισμό και τον μισογυνισμό. Ηδη δεκάδες χιλιάδες άνδρες και αγόρια έχουν υπογράψει εκφράζοντας αλληλεγγύη, ανάμεσά τους και πολλές «διασημότητες».
Στον αγώνα για τη γυναικεία χειραφέτηση, βέβαια, στην πρώτη γραμμή πρέπει να είναι οι φωνές των γυναικών. Η Εμμα Γουότσον, όμως, έκανε έκκληση να μιλήσουν ανοιχτά και άνδρες, και πολύ δικαιολογημένα. Κατ’ αρχάς, επειδή είναι απαραίτητη η αλληλεγγύη, το να συμπεριφέρονται οι άνδρες προς τις γυναίκες ως ισότιμες και όχι σαν αντικείμενα που πρέπει να ελέγχονται. «Εάν οι άνδρες δεν αναγκάζονται να ελέγχουν, οι γυναίκες δεν αναγκάζονται να ελέγχονται», όπως το έθεσε η Γουότσον. Από το ένα μέρος –για να πάρουμε ως παράδειγμα τη Βρετανία– υπάρχει η σκανδαλώδης υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στη δημόσια ζωή, με μόνο μία στους πέντε βουλευτές να είναι γυναίκα. Επειτα υπάρχουν οι συγκλονιστικές στατιστικές της βίας: πάνω από ένα εκατομμύριο γυναίκες υφίστανται ενδοοικογενειακή βία κάθε χρόνο στη Βρετανία, 400.000 πέφτουν θύματα σεξουαλικής επίθεσης, ενώ 85.000 βιάζονται. Υπάρχει, επιπλέον, ο «ανέμελος» υποβιβασμός των γυναικών στη θέση του σεξουαλικού αντικειμένου, είτε στα παραδοσιακά ή ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης είτε στον δρόμο, στην καθημερινή ζωή, όπως έχει τεκμηριωθεί από το πρόγραμμα EverydaySexism.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος πολύ βασικός λόγος για τον οποίο οι άνδρες πρέπει να εκφράζονται ανοιχτά, όπως υπογράμμισε η Εμμα Γουότσον: «Η ισότητα των φύλων είναι και δικό σας θέμα». Ενας από τους λόγους που έγινε φεμινίστρια, λέει, ήταν επειδή άνδρες φίλοι της δεν μπορούσαν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Ο σεξισμός –και η ομοφοβία– συνεπάγεται ότι οι άνδρες οφείλουν να συμμορφώνονται με ένα ορισμένο καταπιεστικό στερεότυπο. Εκείνοι που δεν συμμορφώνονται –ίσως με το να μη μιλάνε ή να μη φέρονται στις γυναίκες με αρκετά ταπεινωτικό τρόπο, ή με το να εκφράζουν τα συναισθήματά τους ή να μην εμπλέκονται εύκολα σε καβγάδες– κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ανεπαρκείς σε «ανδρισμό».
Αυτό σημαίνει πως όταν οι άνδρες βιώνουν κάποιο πρόβλημα και υποφέρουν ψυχικά, είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν κάτι για να το αντιμετωπίσουν. Πριν από μερικές εβδομάδες έγραψα ένα κομμάτι βασισμένο σε εμπειρίες ανδρών, οι οποίοι είχαν επιχειρήσει να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Συζητήσαμε πώς οι καταπιεστικές απαιτήσεις ανδρισμού τούς εμπόδισαν να αναζητήσουν βοήθεια ή να μιλήσουν για τα προβλήματά τους. Η Εμμα Γουότσον αναφέρθηκε σ’ αυτό το άρθρο, υπογραμμίζοντας ότι «η αυτοκτονία είναι ο μεγαλύτερος φονιάς ανδρών μεταξύ 20 και 49 ετών, ξεπερνώντας τα τροχαία ατυχήματα, τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες». Πολλοί άνδρες δολοφονούνται από τη σεξιστική κοινωνία μας. Γι’ αυτόν τον λόγο η καταπολέμηση του σεξισμού μέσα στις γραμμές μας δεν συμβάλλει μόνο στο να μην καταπιέζονται οι γυναίκες, αλλά σώζει επίσης πολλούς άνδρες από το να υπομένουν σιωπηλά τον ψυχικό πόνο – μπορεί ακόμα και να σώσει ζωές. «Δεν μιλάμε συχνά για άνδρες που αιχμαλωτίζονται στα φυλετικά στερεότυπα», είπε η Γουότσον, «αλλά εγώ βλέπω ότι υπάρχουν και ότι, όταν ελευθερωθούν, τα πράγματα θα αλλάξουν για τις γυναίκες ως φυσική συνέπεια».
Για τους λόγους αυτούς πρέπει να ανταποκριθούμε στην έκκλησή της και να προσυπογράψουμε την καμπάνια HeForShe. Για να σταθούμε αλληλέγγυοι με τις γυναίκες που αγωνίζονται να ακουστούν και για να καταπολεμήσουμε τη σεξιστική καταπίεση· αλλά και για να βοηθηθούμε εμείς οι ίδιοι. Η γενναία κίνηση της Γουότσον μπορεί να αποδειχθεί ένα ακόμη ορόσημο στον αγώνα για ισότητα – για όλους μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου