Όταν οι γυναίκες αποφασίσουμε να εκτεθούμε στην παραδοσιακή πολιτική, δεν μπορούμε να φανταστούμε πόσο μισογυνική και σεξιστική είναι η κεντρική πολιτική σκηνή της. Ο σεξισμός δεν μας είναι άγνωστος. Τον έχουμε βιώσει από μικρά παιδιά, ακόμα και όταν δεν τον έχουμε συνειδητοποιήσει. Το σώμα μας και το μυαλό μας έχουν συνηθίσει να είναι σε διαρκή επαγρύπνηση απέναντι στον εκφοβισμό, τις επιθέσεις και τη βία.
Είναι κάτι σαν να έχουμε ενσωματώσει και φυσικοποιήσει την άμυνα απέναντι στην απειλή της βίας ή και στη βία. Η κεντρική πολιτική σκηνή είναι, ωστόσο, ο δημόσιος χώρος που υπερβαίνει κατά πολύ τα επίπεδα τα οποία οι γυναίκες έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε. Συγκεντρώνονται εκεί και μεγεθύνονται οι μισογυνικές αντιλήψεις και σεξιστικές συμπεριφορές, ο διασυρμός του φύλου φυσικοποιείται, οι γυναίκες πολιτικοί απαξιώνονται και περιθωριοποιούνται.
Ο χώρος της πολιτικής ως ο κατ' εξοχήν δημόσιος χώρος είναι ιστορικά ταυτισμένος με τους άντρες και τα συμφραζόμενα της αντρικής κυριαρχίας, τον μισογυνισμό και τη βία. Παράγονται και διαιωνίζονται στον χώρο αυτόν μια σειρά σεξιστικές κουλτούρες, οι οποίες με τη σειρά τους παράγουν έμφυλες διακρίσεις και λειτουργούν ρυθμιστικά για την είσοδο των γυναικών στην πολιτική και τη διατήρηση της ταύτισης των γυναικών με τη λεγόμενη ιδιωτική σφαίρα της αναπαραγωγής.
Ο χώρος της πολιτικής είναι μ’ αυτήν την έννοια ρυθμιστικός όχι μόνο για την υποαντιπροσώπευση των γυναικών στην πολιτική και στα κέντρα λήψης των πολιτικών αποφάσεων αλλά και για το σύνολο των πολιτικών που ρυθμίζουν την εργασία και την οικογένεια. Είναι ο χώρος στον οποίο φυσικοποιούνται η απαξίωση και η περιθωριοποίηση των γυναικών και αυτός που επιτρέπει την άσκηση της έμφυλης βίας. Είναι αυτός που νομιμοποιεί τη σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους της εργασίας, την ενδοοικογενειακή βία, τον βιασμό.
Το φαινόμενο έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις. Η όξυνσή του έκανε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να απευθύνει το 2011 έκκληση για μηδενική ανοχή απέναντι στο φαινόμενο της έμφυλης βίας στην πολιτική και το NDI, το Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, όπως και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, να καλέσει το 2016 την παγκόσμια κοινότητα σε δράση με στόχο να σταματήσει η βία κατά των γυναικών στην πολιτική.
Τη μορφή αυτής της βίας τη διαχωρίζει από τα φαινόμενα πολιτικής βίας κατά των πολιτικών, ανδρών και γυναικών, και τη συνδέει με το φύλο των γυναικών. Σύμφωνα με την έκθεσή του, η πολιτική ανάδειξη των γυναικών, που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της ισότητας ευκαιριών στην πολιτική ζωή, συνδυάστηκε με την αναβάθμιση των επιπέδων παρενόχλησης, εκφοβισμού και απειλών κατά των γυναικών πολιτικών τόσο με φυσικό τρόπο όσο και ηλεκτρονικά.
Το διαδίκτυο έχει πολλαπλασιάσει την εμβέλεια των έμφυλων απειλών και έχει μεγιστοποιήσει τις συνέπειες. Το αποτέλεσμα είναι η αποθάρρυνση των γυναικών από τη συμμετοχή τους στα κοινά και τελικά η ανατροπή της προόδου που έχει εν τω μεταξύ συντελεστεί σε πολλά σημεία του πλανήτη αναφορικά με την πολιτική συμμετοχή των γυναικών.
Οι διαστάσεις του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών έχουν στρέψει και την ακαδημαϊκή έρευνα στη μελέτη και την επανανοηματοδότηση αυτού του φαινομένου. Η Λατινική Αμερική και τα εκεί φαινόμενα ακραίας βίας κατά των γυναικών που είναι ενεργές πολιτικά και διεκδικούν την πολιτική τους ορατότητα οδήγησαν στη διεύρυνση της έννοιας της βίας κατά των γυναικών στην πολιτική και στην ολιστική προσέγγιση των επιπτώσεών της αφενός στα θύματα και στις οικογένειές τους, αφετέρου στους εκλογικούς θεσμούς και στις δημοκρατικές αξίες.
Μήπως τελικά η βία που ασκείται κατά των γυναικών πολιτικών δεν αποτελεί μόνο θεμελιώδη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά θέτει και ζήτημα νομιμότητας της ακεραιότητας των πολιτικών συστημάτων μέσα από τα οποία εκλέγεται το Κοινοβούλιο; Πώς ένα Κοινοβούλιο μπορεί να θεωρηθεί δημοκρατικά νόμιμο όταν οι γυναίκες πολιτικοί διασύρονται;
* καθηγήτρια Ιστορίας και Ιστορικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ
www.efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου