Καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 19 Δεκεμβρίου 2011 και γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 2012.
Η πρόοδος των νεαρών κοριτσιών δεν συμβαδίζει με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα και ο νέος κορωνοϊός (COVID-19) ενισχύει πολλά από αυτά, επισημαίνει ο ΟΗΕ.
Στατιστικά στοιχεία
Σε όλο τον κόσμο, σχεδόν 1 στα 4 κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών δεν απασχολούνται ούτε στην εκπαίδευση ή την κατάρτιση σε σύγκριση με το 1 στα 10 αγόρια της ίδιας ηλικίας.
Μέχρι το 2021, περίπου 435 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια θα ζουν με λιγότερα από 1,90 δολάρια την ημέρα, συμπεριλαμβανομένων 47 εκατομμυρίων που ωθούνται στη φτώχεια ως αποτέλεσμα του COVID-19.
1 στις 3 γυναίκες παγκοσμίως έχουν υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία. Τα επικαιροποιημένα δεδομένα δείχνουν ότι από το ξέσπασμα του COVID-19, η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και ιδιαίτερα η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί σημαντικά.
Τουλάχιστον το 60% των χωρών εξακολουθεί να θέτει εμπόδια στα δικαιώματα των θυγατέρων να κληρονομούν γη και άλλα περιουσιακά στοιχεία είτε με νόμο είτε στην πράξη.
Πηγή: SanSimera.gr
Με αφορμή την 10η Οκτωβρίου -Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας το προσωπικό του συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Δήμου Θηβαίων αποδεχόμενο την πρόσκληση του ΚΕΠΕΑ Θήβας συνδιοργάνωσαν δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με θέμα "Ψυχική Υγεία και Διαδικτυακή Βία" στην β΄ Γυμνασίου, του 5ου Γυμνασίου Θήβας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου συνιστά μία ευκαιρία για να αναλογιστούμε πως κανένας που αντιμετωπίζει προκλήσεις στην ψυχική του υγεία δεν πρέπει να νιώθει και να είναι μόνος. Η υγεία αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα για όλους και σε αυτό περιλαμβάνεται και το δικαίωμα στην ψυχική υγεία.
Η ψυχική υγεία συνιστά προστασία από κινδύνους που καταβάλλουν την ψυχική ανθεκτικότητα, περιλαμβάνει την κάλυψη της ανάγκης για διαθέσιμη, προσβάσιμη, αποδεκτή και υψηλής ποιότητας φροντίδα και τέλος φυσικά εμπεριέχει την διασφάλιση της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της ένταξης στην κοινότητα. Αυτή την χρονιά την παγκόσμια κοινότητα απασχολεί ο τομέας της εργασίας σε συνάρτηση με την ψυχική υγεία.
Η εργασία μπορεί και οφείλει να προσφέρει βιοπορισμό αλλά και να αποτελεί πηγή νοήματος, σκοπού και χαράς. Οι εργαζόμενοι ενήλικες περνούν περισσότερες ώρες εργασίας από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, για πάρα πολλούς ανθρώπους, η εργασία απέχει πολύ από ένα ιδανικό πρότυπο, αποτυγχάνοντας να βελτιώσει τη ζωή τους και υποβαθμίζοντας την ψυχική τους υγεία και ευημερία, οδηγώντας τους σε υπερβολική πίεση και ψυχικά προβλήματα.
Ζητήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, συναντώνται συχνά στους χώρους εργασίας, επηρεάζοντας την παραγωγικότητα, την παρουσία και τη συνολική απόδοση. Τέλος, άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας βιώνουν αποκλεισμό ή δυσκολία ένταξης και παραμονής σε κάποιο εργασιακό πλαίσιο. Σήμερα, παγκοσμίως, αναγνωρίζεται ότι η αντιμετώπιση των αναγκών ψυχικής υγείας των εργαζομένων δεν είναι μόνο επωφελής για τα άτομα, αλλά και για υγιείς και αποδοτικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις. Τα δεδομένα δείχνουν σταθερά ότι η προαγωγή της ψυχικής υγείας στον χώρο εργασίας είναι ωφέλιμη για τους ανθρώπους, τις εταιρείες και τις κοινότητες. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να υποστηρίξουμε την ψυχική υγεία στον χώρο εργασίας και να αναπτύξουμε βέλτιστες πρακτικές που θα δημιουργήσουν κουλτούρες όπου οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν παραγωγικά και να ανθίσουν.
Στο πλαίσιο της Ολοκλήρωσης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του Ν. 5129/2024 δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στις πολιτικές και στην διαδικασία ένταξης ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας στην αγορά εργασίας μέσω των ΚοιΣΠΕ. Το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που θα ξεκινήσει τη λειτουργία του από την 1η Ιανουαρίου 2025 θα στοχεύσει στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών των κατά τόπους Περιφερειακών Δικτυών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας ανά ΥΠε για την πρόληψη και την προαγωγή της ψυχικής υγείας στους χώρους εργασίας.
Περαιτέρω το Υπουργείο Υγείας ήδη στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030 έχει δύο από τους δέκα συνολικά άξονες να αφορούν ή να σχετίζονται με την Εργασία. Στο πλαίσιο αυτό και με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δημιουργήθηκαν και ήδη λειτουργούν εδώ και ένα έτος 4 Κέντρα Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων (3 στην Αττική και 1 στη Θεσσαλονίκη) για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και της ευεξίας των εργαζομένων και για την διαχείριση ζητημάτων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας, όπου πολίτες μπορούν να λάβουν δωρεάν υπηρεσίες.
Τέλος, προ τριμήνου με πόρους από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης το Υπουργείο Υγείας εκκίνησε την λειτουργία πέντε Εξειδικευμένων Γραφείων Υποστήριξης της Απασχόλησης τα οποία στοχεύουν στην εξεύρεση και διατήρηση της εργασίας ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα και άτομα στο φάσμα του αυτισμού με μέτρια και υψηλή λειτουργικότητα. Με όλα τα παραπάνω το Υπουργείο Υγείας ενισχύει και θωρακίζει την ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας εξασφαλίζοντας σύγχρονες, δωρεάν, εξειδικευμένες και πρωτοποριακές υπηρεσίες για όλους τους πολίτες, βάζοντας σε προτεραιότητα την ψυχική υγεία.
Η αστυνομία σε έξι ευρωπαϊκές χώρες σε συνεργασία με την Interpol ανοίγουν εκ νέου τον φάκελο με τις ανεξιχνίαστες δολοφονίες ή θανάτους 46 γυναικών κάτω από ύποπτες συνθήκες σε μια προσπάθεια να ταυτοποιηθούν τα λείψανά τους.
«Θέλουμε να δώσουμε απαντήσεις στις οικογένειες και δικαιοσύνη για τα θύματα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο γενικός γραμματέας της Interpol Γιούργκεν Στοκ.
Η πρωτοβουλία, με την κωδική ονομασία Operation Identify Me (Επιχείρηση Αναγνώρισέ Με) είναι ουσιαστικά η επέκταση πρωτοβουλίας του 2023 στην οποία συμμετείχαν το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Γερμανία με την ένταξη, αυτή τη φορά, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Η πρώτη φάση επιχείρησε να ρίξει φως στις ταυτότητες και στην τύχη 22 γυναικών, τα πτώματα των οποίων βρέθηκαν στη διάρκεια ετών.
Η προσπάθεια αυτή συγκέντρωσε 1.800 πληροφορίες από το κοινό. Έτσι κατέστη δυνατή, για παράδειγμα, η ταυτοποίηση μιας Βρετανίδας ονόματι Ρίτα Ρόμπερτς από ένα τατουάζ λουλούδι που έφερε το πτώμα της, 31 χρόνια αφότου αυτό βρέθηκε στο Βέλγιο.
Οπως είπε ο Στοκ, η βοήθεια του κοινού ήταν καθοριστική. «Δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας», σχολίασε ο ίδιος.
Στη νέα έρευνα, που περιλαμβάνει 46 υποθέσεις, οι αστυνομικές δυνάμεις θα συνδυάσουν τις αναλυτικές με τις ιατροδικαστικές μεθόδους, όπως η εξέταση γενετικού υλικού και η αναδόμηση προσώπου.
Η Interpol έχει δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της αποσπάσματα της αποκαλούμενης «μαύρης ειδοποίησης» (black notice) σχετικά με αυτές τις υποθέσεις αναζητώντας από το κοινό πληροφορίες για τις γυναίκες αυτές, τα πτώματα των οποίων βρίσκονται στα αζήτητα.
Αυτές μπορεί να είναι λεπτομέρειες για βιομετρικά δεδομένα μέχρι περιγραφή του σώματος ή του ρουχισμού του θύματος.
Τα μέτρα που θα υλοποιηθούν, σταδιακά από το 2025, για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος, παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη. Σύμφωνα με την εισήγηση της Σοφίας Ζαχαράκη, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό θα είναι δεκαετές και περιλαμβάνει πέντε άξονες, 20 στόχους και περισσότερες από 100 δράσεις.
Σκοπός του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Δημογραφικό είναι η ανάπτυξη της στρατηγικής, ο καθορισμός των στόχων, η διαμόρφωση των πολιτικών και η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων, ώστε να μετριαστούν οι συνέπειες των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων στη δημοσιονομική βιωσιμότητα, τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα, την ευημερία και την κοινωνική συνοχή.
Το ΕΣΔΔ με ορίζοντα δεκαετίας, έως το 2035, δεν περιορίζεται απλά στην προσπάθεια ανάκαμψης των γεννήσεων, αλλά προσβλέπει στη συνολική διαχείριση των επιπτώσεων της αλλαγής που έχει επέλθει στην ηλικιακή δομή του πληθυσμού.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι προαναφερόμενοι σκοποί, δίνεται έμφαση:
- στη δημιουργία ενός ευνοϊκού για την απόκτηση οικογένειας περιβάλλοντος,
- στην ενίσχυση της απασχόλησης,
- στη διαχείριση της μακροβιότητας και της ευζωίας των πολιτών,
- στην προώθηση της τοπικής ανάπτυξης,
- στην ενημέρωση των πολιτών και
- στην ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση της κοινωνίας.
Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, δήλωσε: «Παρουσίασα επισήμως στον πρωθυπουργό και στο Υπουργικό Συμβούλιο το αποτέλεσμα της πολύμηνης προσπάθειας του ΥΚΟΙΣΟ να φτιάξουμε ένα σχέδιο 10ετίας που στοχεύει να μετριάσουμε τις δυσμενείς συνέπειες της δημογραφικής κρίσης που βιώνει η χώρα από τις αρχές της δεκαετίας του '80. Οι στατιστικές και τα μοντέλα πρόβλεψης για τη δημογραφική εξέλιξη είναι δυσοίωνες. Αλλά οφείλουμε όλοι μαζί να κάνουμε υπερπροσπάθεια για την υπέρβαση.
Θέλουμε να διαμορφώσουμε ένα ευνοϊκό για την οικογένεια και το παιδί περιβάλλον, το οποίο θα σέβεται τις επιθυμίες, θα παρέχει επιλογές και θα υποστηρίζει τις ανάγκες των πολιτών. Απώτερος στόχος η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μέσα από τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, τον συντονισμό και αξιολόγηση δράσεων που αφορούν το σύνολο των πολιτών σε όλο τον κύκλο ζωής. Το σχέδιο των 5 αξόνων, των 20 στόχων και των περισσοτέρων των 100 δράσεων, αφορά όλους τους πολίτες και απαιτεί το μέγιστο από όλους τους φορείς της διοίκησης. Είναι εθνικό πρόσταγμα».
Το ΕΣΔΔ οργανώνεται σε 3 επίπεδα: άξονες - στόχοι - δράσεις.
Κάθε άξονας έχει στόχους που προωθούνται μέσα από συγκεκριμένες δράσεις:
1. Ενίσχυση Γεννήσεων - Στήριξη Οικογένειας
2. Ενίσχυση Απασχόλησης
3. Διαχείριση της Μακροζωίας - Γήρανσης
4. Τοπική Ανάπτυξη - Προώθηση Καινοτομίας
5. Ενημέρωση - Ευαισθητοποίηση - Έρευνα
Οι παραπάνω άξονες καταλήγουν σε περισσότερες από 100 δράσεις συνολικής δαπάνης 20 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που έχουν ληφθεί ήδη από το 2019, οι οποίες αφορούν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού.
17 δράσεις σε συνεργασία με 7 υπουργεία
- Προγεννητικός έλεγχος / ΑΜΗ
- Πρώιμη παιδική παρέμβαση
- Ευνοϊκή φορολόγηση οικειοθελών παροχών
- Αύξηση χρηματοδότησης «Νταντάδες της Γειτονιάς»
- Αύξηση εισοδηματικών κριτηρίων για vouchers
- Αύξηση επιδόματος παιδιού (Α21)
-Αύξηση Θέσεων βρεφονηπιακών
- Διεύρυνση ωραρίου βρεφονηπιακών
- Παιδικοί σταθμοί στο χώρο εργασίας (ή vouchers)
- Ολοήμερο σχολείο / Ενισχυτική Διδασκαλία
- Κατάργηση φόρου ασφαλίστρων για παιδιά
- Κοινωνική Κατοικία / Κοινωνικός Οικογενειακός τουρισμός
- Ισόβια ιδιότητα τριτέκνων
- Ελεύθερες μετεγγραφές / Αυξημένη Μοριοδότηση ΑΣΕΠ
Συνεργαζόμενα υπουργεία
- Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
- Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
- Υπουργείο Εσωτερικών
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
- Υπουργείο Υγείας
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Κόστος 280 εκατ. ευρώ ανά έτος
5 δράσεις με τη συνεργασία 3 υπουργείων
- Επαγγελματική Εκπαίδευση
- Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Upskilling
- Κώδικας δεοντολογίας για τηλεργασία
- Απασχόληση ηλικιωμένων
Συνεργαζόμενα υπουργεία
- Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Εκτιμώμενο κόστος 25 εκατ. έως το 2027
7 δράσεις με τη συνεργασία 4 υπουργείων
- Θεσμοθέτηση Γηριατρικής
- Προληπτική Ιατρική
- Αναβάθμιση ΚΑΠΗ
- Επέκταση «Βοήθεια στο Σπίτι»
- Φροντιστές της Γειτονιάς
- Δια βίου Εκπαίδευση / Ψηφιακή Εκπαίδευση
- «Η τρίτη ηλικία πάει Πανεπιστήμιο»
Συνεργαζόμενα υπουργεία
-Υπουργείο Εσωτερικών
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
- Υπουργείο Υγείας
Εκτιμώμενο κόστος 4,5 εκατ. ευρώ έως 2027
9 δράσεις με τη συνεργασία με 6 υπουργείων
- 13 Περιφερειακά Σχέδια Δράσης
- Σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες
- Τηλεϊατρική
- Εθνικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας
- Εντοπιότητα Διαγωνισμοί ΑΣΕΠ
- Κοινωνική Κατοικία (σε συνεργασία με δήμους)
- Αναβάθμιση Προσβασιμότητας Κτιρίων
- Ψηφιακές δεξιότητες
- Θέσπιση Βραβείου Προσβάσιμης Πόλης
Συνεργαζόμενα υπουργεία
- Υπουργείο Εσωτερικών
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
- Υπουργείο Υγείας
- Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Εκτιμώμενο κόστος 710 εκατ. ευρώ έως 2030
6 δράσεις με τη συνεργασία 5 υπουργείων
- Παρατηρητήριο για το Δημογραφικό
- Δημιουργία πλατφόρμας «MyPaidi»
- Ενημέρωση για θέματα γονιμότητας και υγείας
- Πανελλαδική καμπάνια ενημέρωσης
- Σήμα «Φιλική προς την οικογένεια εταιρεία»
- Συμμετοχή σε ευρωπαϊκές έρευνες (σε συνεργασία με Crete Population Center - ΟΟΣΑ)
Συνεργαζόμενα υπουργεία
- Υπουργείο Ανάπτυξης
- Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
- Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
- Υπουργείο Υγείας
-Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Εκτιμώμενο κόστος 11 εκατ. ευρώ έως το 2027
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης καλύπτει όλες τις ηλικίες:
Από 0 έως 4
- Επίδομα γέννησης
- Παιδιατρικές εξετάσεις
- Πρώιμη παιδική παρέμβαση
- Επέκταση βρεφονηπιακών σταθμών/Νταντάδες της Γειτονιάς
Από 5 έως 14
- Ενημέρωση για τον υγιή τρόπο ζωής/αναπαραγωγική υγεία
- Σχολικό πρωινό
- Ολοήμερο σχολείο
- Ψηφιακό Φροντιστήριο
- Επέκταση Κατασκηνώσεων
Από 15 έως 29
- Κίνητρα δημιουργίας οικογένειας
- Επέκταση Στεγαστικών Προγραμμάτων
-Οικονομική στήριξη γονέων
- Δια βίου εκπαίδευση/κατάρτιση
- Εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου
- Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή - Πλατφόρμα #myPaidi
-Στήριξη work life balance
- Προληπτική Ιατρική
- Brain gain
Από 30 έως 44
-Επαγγελματική Εκπαίδευση
- Καλύτερη σύνδεση Εκπαίδευσης με την Αγορά Εργασίας/Αξιοποίηση diagnostic tool
- Ενημέρωση για θέματα γονιμότητας/οικογένειας - Μητέρα πριν τα 30
- Επέκταση Φοιτητικών εστιών μέσω ΣΔΙΤ
- Επιδότηση απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας
Από 45 έως 64
- Συνέχιση στήριξης εργασιακής επανένταξης - Προγράμματα upskilling - reskilling
- Προώθηση επιχειρηματικότητας
- Προληπτική Ιατρική
Από 65 έως 80
-Κίνητρα παραμονής στην εργασία
-Εκπαίδευση/προγράμματα up-skilling
- Θεσμοθέτηση Γηριατρικής
- Έξυπνη γήρανση
- Αυτόνομη διαβίωση
- Πλατφόρμα υγιούς και ενεργού γήρανσης
Από 80+
-Γερνάω στο Σπίτι
- Μακροχρόνια φροντίδα
- Ανακουφιστική φροντίδα
Το ΕΣΔΔ στοχεύει στην διαμόρφωση ενός ευνοϊκού για την οικογένεια και το παιδί περιβάλλοντος, το οποίο παράλληλα θα σέβεται τις επιθυμίες, θα παρέχει επιλογές και θα υποστηρίζει τις ανάγκες των πολιτών. Απώτερος στόχος η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου μέσα από τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, τον συντονισμό και αξιολόγηση δράσεων που αφορούν το σύνολο των πολιτών σε όλο τον κύκλο ζωής. Ο εθνικός σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει στοχευµένες πρωτοβουλίες για την αλλαγή της οπτικής απέναντι στην οικογένεια και την απόκτηση παιδιών.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής αποτελούν εθνικό στόχο στον οποίο εμπλέκονται όλοι οι φορείς διοίκησης, οργανώσεις, επαγγελματικές ομάδες.
Για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και την προώθηση της ευημερίας στο σύνολο της επικράτειας, το ΕΣΔΔ συνδυάζεται με:
- το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων,
- το Σχέδιο Δράσης κατά της Παιδικής Φτώχειας και Αποκλεισμού,
- την Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία,
- το Σχέδιο Δράσης για την Ορεινότητα και Νησιωτικότητα κά
- το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία
Τα στοιχεία της απογραφής του 2021, κατέγραψαν µμείωση του πληθυσμού κατά 3,5% σε σχέση µε το 2011 και κατά σχεδόν 5% σε σχέση µε το 2001. Από το 2011, το φυσικό ισοζύγιο είναι αρνητικό αφού οι θάνατοι υπερτερούν αριθμητικά των γεννήσεων. Το 2022 οι γεννήσεις έπεσαν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας κάτω από τις 80.000, έναντι 150.000 το 1980.
Ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας είναι σήμερα πάνω από 46 ετών έναντι 39 το 2000.
Περισσότεροι από 1 στους 5 κατοίκους της χώρας είναι πάνω από 65 ετών, ενώ ήταν 16% το 2000.
Το ποσοστό των άνω των 80 ετών είναι 6% (διπλάσιο σε σχέση µε αυτό του 2000).
Η αλλαγή στην ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού δεν περιγράφεται µε την απλή μετάβαση σε µια νέα στατική κατάσταση. Αντίθετα πρόκειται για µια δυναμική διαδικασία, µε διαφορετικό κάθε φορά διακύβευµα και οικονομικό - κοινωνικό αποτύπωμα.
Όταν πρόκειται για τη χρήση της τεχνολογίας στο σπίτι, οι γυναίκες τείνουν να κάνουν περισσότερες από τις καθημερινές εργασίες στο Διαδίκτυο για την οικογένεια, δημιουργώντας ένα επιπλέον ψηφιακό βάρος.
Παραδείγματα για το τι σημαίνει αυτό στην πράξη δεν είναι δύσκολο να βρεθούν. Συνήθως οι τοπικές ομάδες των μαμάδων στα σχολεία είναι πιο ενεργές από τις ομάδες των μπαμπάδων και έχουν πολύ περισσότερες συμμετέχουσες. Εκεί οι μαμάδες συζητούν για εκδηλώσεις, εξανθήματα και γονεϊκές ανησυχίες. Ακόμη και αν μια ομάδα χαρακτηρίζεται ως ομάδα γονέων, οι πιο ομιλητικές είναι συνήθως είναι οι γυναίκες.
Άλλο παράδειγμα, τα οικιακά ψώνια, τα ρούχα και τα σχολικά είδη που μπορούν να αγοραστούν ψηφιακά, είναι συνήθως ασχολίες που οι γυναίκες τείνουν να κάνουν περισσότερο από τους άνδρες.
Παρά το γεγονός ότι οι άνδρες αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στη γονική μέριμνα σε σχέση με το παρελθόν, οι γυναίκες τείνουν ακόμα να θεωρούνται οι υπεύθυνες του νοικοκυριού.Έχει πλέον διαπιστωθεί ότι στις ετεροφυλόφιλες σχέσεις, οι γυναίκες συνεχίζουν να κάνουν μια αόρατη εργασία: την πρόβλεψη, τον προγραμματισμό και την οργάνωση των εργασιών που βοηθούν στη λειτουργία της οικογενειακής ζωής. Αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό σωματικό και ψυχικό φόρτο εργασίας. Λιγότερο προφανές είναι το γεγονός ότι η τεχνολογία το επιδεινώνει αυτό, θέτοντας τις γυναίκες σε κίνδυνο ψηφιακής υπερφόρτωσης και ακόμη και επαγγελματικής εξουθένωσης. Είναι σαφές ότι η τεχνολογία μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε πιο παραγωγικοί σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Αλλά στο σπίτι, είναι προφανές ότι η τεχνολογία προσθέτει στον ήδη φορτωμένο πνευματικό φόρτο εργασίας των γυναικών.
Μια πρόσφατη διακρατική μελέτη ανέλυσε δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα σε περισσότερους από 6.600 γονείς από 29 χώρες που είχαν τουλάχιστον ένα παιδί και έναν εν ζωή γονέα. Διαπίστωσε ότι ο ψυχικός φόρτος των γυναικών, ιδίως των μητέρων, επιδεινώνεται από την τεχνολογία. Φαίνεται επίσης ότι υπάρχει καταμερισμός εργασίας μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά την ψηφιακή επικοινωνία σχετικά με την εργασία και την οικογενειακή ζωή.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τη χρήση της τεχνολογίας μεταξύ των ερωτηθέντων. Οι άνδρες έτειναν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία περισσότερο στην εργασία, αλλά οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν την τεχνολογία τόσο στην εργασία όσο και στο σπίτι.
«Διαπιστώνουμε ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να είναι εκτεθειμένες στο διπλό βάρος της ψηφιακής επικοινωνίας τόσο στην εργασία όσο και στην οικογενειακή ζωή», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Yang Hu από το Πανεπιστήμιο Lancaster στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος διεξήγαγε τη μελέτη μαζί με τον Yue Qian από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά. Οι γυναίκες που εργάζονταν από το σπίτι βίωσαν επίσης περισσότερο αυτή τη διπλή επιβάρυνση.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που έχει επιδεινωθεί καθώς διεξάγουμε όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στο Διαδίκτυο και καθώς η εργασία από το σπίτι έχει γίνει πιο συνηθισμένη μετά την πανδημία του Covid-19. Οι γυναίκες έχουν 1,6 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να αντιμετωπίζουν διπλή-υψηλή ψηφιακή επικοινωνία τόσο στη δουλειά όσο και στο σπίτι, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Πολλά ζευγάρια θέτουν ως στόχο να είναι ισότιμα, αλλά συχνά παρεισφρέουν έμφυλα στερεότυπα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε το ρόλο που παίζει η τεχνολογία όταν προσπαθούμε να μοιράσουμε καλύτερα το φορτίο στο σπίτι.
Έχουμε την τάση να χρησιμοποιούμε τις ψηφιακές μας συσκευές τόσο για αναψυχή όσο και για εργασία, γεγονός που καθιστά δύσκολο να οριοθετήσουμε πού η προσωπική χρήση είναι ψυχαγωγική και πού αφορά την οικογένεια – πράγμα που σημαίνει ότι πρόκειται για μια υποτιμημένη μορφή εργασίας.
Η εργασία από το σπίτι προσφέρεται συχνά ως ένας τρόπος για τα άτομα, ιδίως τις γυναίκες, να συνδυάσουν τις οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις, λέει η Hu, αλλά αυτή ακριβώς η ευελιξία μπορεί να οδηγήσει τις γυναίκες να αναλάβουν περισσότερο την οργάνωση της φροντίδας των παιδιών, η οποία σήμερα οργανώνεται σε μεγάλο βαθμό ψηφιακά.
Η ατυχής συνέπεια αυτού είναι ότι όσο περισσότερα αναλαμβάνουν οι γυναίκες στο σπίτι, τόσο λιγότερο ψυχικό χώρο έχουν για την επαγγελματική τους ζωή, γεγονός που συμβάλλει στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, στην αύξηση του άγχους και στη μεγαλύτερη δυσαρέσκεια από τις σχέσεις.
Η Heejung Chung, κοινωνιολόγος στο King’s College του Λονδίνου, η οποία μελετά την ευελιξία στον εργασιακό χώρο, λέει ότι η ευέλικτη εργασία ή η εργασία από το σπίτι επιδεινώνει όλες τις πτυχές της οικιακής εργασίας και της φροντίδας των παιδιών.
Διαπίστωσε ότι οι γυναίκες αισθάνονται πίεση να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού και τη φροντίδα των παιδιών όταν εργάζονται από το σπίτι, ενώ τα όρια του πατέρα είναι πολύ πιο σεβαστά, ακόμη και αν αυτός είναι επίσης στο σπίτι. Αυτό συνδέεται με τη μακρά ιστορία του κανόνα του αρσενικού οικογενειάρχη στα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, όπου η εργασιακή σφαίρα του άνδρα ήταν ιστορικά πιο προστατευμένη.
Αυτό φαίνεται να εξακολουθεί να ισχύει ακόμη και αν οι γυναίκες βρίσκονται σε υψηλόμισθες διευθυντικές θέσεις, λέει η Chung – ακριβώς λόγω του κοινωνικού κανόνα για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην οργάνωση της οικογενειακής ζωής. Παρά το αόρατο αυτό τεχνολογικό βάρος, υπάρχει κάποια πρόοδος στον καταμερισμό της φροντίδας των παιδιών, καθώς οι άνδρες αναλαμβάνουν μεγαλύτερο μερίδιο σε σύγκριση με 50 χρόνια πριν, αν και ακόμη λιγότερο από τις γυναίκες.
Υπάρχουν επίσης κάποιοι τρόποι για να μοιράζονται τα ζευγάρια το φορτίο πιο ομοιόμορφα. Πολλές οικιακές εργασίες θα έχουν και ένα ψηφιακό στοιχείο, πράγμα που σημαίνει ότι και αυτή η πτυχή θα είναι επίσης μοιρασμένη.
Για να διορθωθεί το ψυχικό βάρος των γυναικών, δεν αρκεί ο διαμοιρασμός των ορατών πτυχών της φροντίδας. Η Chung συνιστά να μοιράζονται όλες οι πτυχές της ψηφιακής επικοινωνίας για την οικογενειακή ζωή, είτε πρόκειται για την ανάληψη της έρευνας και της κράτησης εξωσχολικών συλλόγων είτε για τη δραστηριοποίηση σε ομάδες της κοινότητας. Προτείνει να κάνετε μια ανοιχτή συζήτηση σχετικά με το τι κάνει ο καθένας, συμπεριλαμβανομένης της συζήτησης όλων των ανησυχιών για τον προγραμματισμό και τη φροντίδα των παιδιών.
Η καλύτερη συμβουλή που δίνει η Chung είναι να αναλάβουν οι πατέρες περισσότερη φροντίδα των παιδιών μόνοι τους, υποστηριζόμενοι από πολιτικές όπως η αμειβόμενη κοινή γονική άδεια. Η ιδέα εδώ είναι ότι η πιο ενεργή φροντίδα των παιδιών θα μεταφραστεί με τον καιρό και σε ψηφιακή οργάνωση. «Τότε θα έχετε περισσότερο ίσους όρους ανταγωνισμού. Πρόκειται ουσιαστικά για το ποιος είναι υπεύθυνος για το παιδί και το νοικοκυριό στην κοινωνία».
Αυτό ρίχνει φως σε μια άλλη μεγάλη αντίφαση της σύγχρονης κοινωνίας. Περιμένουμε από τις γυναίκες να εργάζονται και πολλές οικογένειες βασίζονται σε διπλό εισόδημα – αλλά εξακολουθεί να υπάρχει η διάχυτη παραδοχή ότι οι γυναίκες είναι οι κύριοι φροντιστές των μικρών παιδιών.
Το βιβλίο The Motherhood Complex αναφέρει ότι οι γυναίκες αισθάνονται ότι κρίνονται περισσότερο για τον τρόπο με τον οποίο είναι γονείς περισσότερο από τους άνδρες και αυτό τις κάνει να αισθάνονται ότι πρέπει να αναλάβουν περισσότερο την οργάνωση του σπιτιού και της φροντίδας των παιδιών.
«Αυτού του είδους οι παραδοχές πρέπει να σπάσουν για να μπορέσουμε να έχουμε οποιαδήποτε ουσιαστική συζήτηση ή αλλαγή γύρω από αυτά τα ζητήματα», λέει η Chung.
Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αρχίσουμε να φέρνουμε αυτό το κρυφό φορτίο στο προσκήνιο είναι να αναγνωρίσουμε αυτή την επιπλέον εργασία και να την μοιραστούμε ρητά από την αρχή.
Απλές λύσεις θα μπορούσαν να είναι να συμπεριλάβουμε τους μπαμπάδες σε τοπικές ομάδες συνομιλίας, να τους ενθαρρύνουμε να οργανώνουν περισσότερες συναντήσεις για παιχνίδι -συμπεριλαμβανομένης όλης της σχετικής επικοινωνίας- και να διασφαλίσουμε ότι μοιραζόμαστε το τεχνολογικό βάρος των πολυάριθμων σχολικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των εργασιών για το σπίτι και της διαχείρισης των λεσχών.
Όσο περισσότερο μοιραζόμαστε όλες τις πτυχές της οικιακής σφαίρας, τόσο περισσότερο θα μοιραστεί και αυτό το βάρος του τεχνικού φορτίου.
Με πληροφορίες από BBC
