Οι γυναίκες, είτε από τη μεριά του θύματος είτε από τη μεριά του θύτη, είναι πάντα αόρατες.
Το θέμα της πατριαρχίας και του φεμινισμού συχνά τίθεται στη βάση του ‘καλού’ και του ‘κακού’. Του ‘καλές,άγιες γυναίκες,δώστε τους κάνα δικαίωμα’ και στο ‘έτσι είναι οι λεβέντες, η βία είναι στο αίμα τους’.
Οι γυναίκες δεν είναι φύσει καλές. Δεν είναι ασφαλείς επειδή είναι γυναίκες. Δεν είναι καλοκάγαθες και γλυκές και άκακες. Οι γυναίκες είναι άνθρωποι και οι άνθρωποι είναι ικανοί για εγκλήματα. Οι γυναίκες που έχουν παιδιά μπορεί να τα σκοτώσουν, μπορεί να τα κακοποιήσουν, μπορεί να τα χτυπάνε. Οι γυναίκες που θέλουν,μπορούν να γίνουν stalkers και μάλιστα να δράσουν απρόσκοπτα γιατί κανείς δεν πιστεύει τα θύματα τους. Οι γυναίκες μπορούν να κάνουν κακό. Για την ακρίβεια, κάνουν κακό. Απλώς δεν το παίρνουμε ιδιαίτερα στα σοβαρά παρά μόνο όταν ‘ξεπεράσει τον ανθρώπινο νου’, δηλαδή ενταχθεί στην κατηγορία του ειδεχθούς που είναι αντρικός τομέας.
Δεν γράφω για να πω ‘νια νια νια και οι γυναίκες εγκληματούν, αδικούμε τους άντρες, και οι γυναίκες βιάζουν’. Δράττομαι της ευκαιρίας αλληλεπίδρασης μ’ένα περιορισμένο, συγκεκριμένο κοινό, για να πω ότι ένα απ’ τα πράγματα που μας έχει στερήσει ο ανδροκεντρικός λόγος είναι λέξεις για να μιλήσουμε για γυναίκεια κακοποίηση.
Ένα απ’ τα πράγματα που έχουμε στερηθεί είναι η λεκτικοποίηση της γυναικείας βίας σαν ένα πράγμα που πονάει, που τραυματίζει, που τρομοκρατεί, που κόβει τα πόδια.
Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή, σε όλο τον κόσμο, γίνεται μια τεράστια συνολική προσπάθεια ορατότητας των θυμάτων. Οι γυναίκες θύματα από άντρες θύτες είναι ένας αριθμός τόσο μεγάλος που το κεφάλι δεν τον χωράει. Οι τρόποι βασανισμού του γυναικείου φύλου, οι τρόποι εκδούλευσης του διαπολιτισμικά και διαχρονικά είναι τόσοι πολλοί και μονίμως παρόντες που μπορεί καμιά να εξαντλήσει μια ζωή ασχολούμενη με τη μελέτη τους και να μην προκάμει να διαβάσει, να βοηθήσει, να προσφέρει όσο θα ήθελε.
Η αορατότητα των γυναικών δεν θα τελειώσει αν με κάποιο μαγικό τρόπο αύριο μεθαύριο θεσμοθετηθεί η γυναικοκτονία, εξυγιανθεί το δικαστικό σύστημα χάρη σε κόσμο που σκοτίζεται για τη δικαιοσύνη, λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν οι καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας και πάει λέγοντας. Δεν θα τελειώσει γιατί η γυναίκα δεν είναι μόνο θύμα. Είναι και θύτης.
Πιστεύω ότι μας έχει αφαιρεθεί η δυνατότητα να είμαστε βίαιες. Ξέρουμε ότι είμαστε, ξέρουμε γυναίκες που είναι ή ξέραμε κάποτε, αλλά η βία, όπως και να νιώθει καμιά απέναντι της, είναι συνυφασμένη με τον ανδρισμό.
Γι’ αυτό, στο Orange Is The New Black η φύλακας που βίασε την κρατούμενη είναι απλά σέξι. Και γι’ αυτό η Ρουλά Πισπιρίγκου εξαιτίας όσων φημολογείται πως έπραξε είναι απλά κτήνος. Γι’ αυτό δεν θ’ ακούσουμε για γυναίκες εγκληματίες ότι ‘το’ κανε πάνω στο θύμο της’, ότι ‘γίνονται αυτά’, ότι ‘θόλωσε’. Γιατί η γυναικά εγκληματίας θα είναι ή αόρατη ή τόσο πέρα απ’ τ’ανθρώπινα, που πάλι δεν τη βλέπουμε. Πρέπει να είναι κτήνος. Πρέπει να είναι τέρας. Δεν μπορεί να είναι εγκληματίας. Πρέπει να είναι κάτι τόσο ολότελα φρικαλέο που η γλώσσα να μην το χωράει.
Ωστόσο, οι γυναίκες δολοφονούν τα παιδιά τους. Είναι κάτι που συμβαίνει, στην Ελλάδα και στον κόσμο.
Μπορεί να τα δολοφονούν στον τοκετό κι εκεί είναι τόσο αναγνωρισμένο αυτό το πράγμα, που έχει υπογραμμιστεί και στον ποινικό μας κωδικά σαν ξεχωριστό έγκλημα, μπορεί να τα δολοφονούν όταν μεγαλώσουν για χίλιους λογούς, από το ότι θα έχουν κάποιο οικονομικό όφελος μέχρι ότι τις κούρασαν μέχρι ότι είναι σαδίστριες.
Επίσης οι γυναίκες κακοποιούν σεξουαλικά. Κακοποιούν σωματικά. Η βία τους μπορεί σπάνια να γίνεται κοινωνική, μπορεί το θέαμα μιας γυναίκας που αρχίζει τσαμπουκάδες σε μπαρ να είναι σχεδόν ανύπαρκτο, μπορεί να μην κάνουν catcalling, μπορεί να μην γίνονται αγέλες για να παρενοχλούν στα γήπεδα και στο δρόμο, αλλά ο λόγος που αυτό είναι βία και όχι το άλλο, το ιδιωτικό, το πίσω απ’ τους τοίχους, είναι η πατριαρχία.
Η πατριαρχία με μια έννοια ευρεία, η πατριαρχία σαν σύστημα ιδεών που μέσα της χωράει την ανθρώπινη γλώσσα και ονοματίζει ή δεν ονοματίζει με ατζέντα.
Και γι’ αυτό, ενώ η Alex εξαναγκάζεται να πουλάει ναρκωτικά με κίνδυνο την προσαύξηση της ποινής της*, ενώ είναι φυλακισμένη και ο βιασμός από φύλακα είναι έγκλημα στις ΗΠΑ και συνοδεύεται από απόλυση του σωφρονιστικού υπάλληλου, ενώ έχουμε μια σαφή περίπτωση coercion, το κοινό της σειράς ενώ σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις καταδίκασε ορθώς, τώρα γούσταρε ή δικαιολόγησε την φύλακα με επιχείρημα το ότι έχει περάσει πολλά. Επίσης είναι όμορφη, πόσο κακό μπορεί να είναι;
Η Alex Vause δεν είναι πραγματικό πρόσωπο αλλά αν ήταν, σε περίπτωση που ήθελε να μιλήσει γι αυτό σαν τραυματικό γεγονός δεν θα είχε τα εργαλεία να το κάνει. Δεν θα είχε τρόπο να μεταφέρει την συνθήκη, πόσο χάλια μπορεί να είναι για μια λεσβία φυλακισμένη να δεχτεί το ενδιαφέρον μια όμορφης θλιμμένης υπάλληλου με ψυχολογικά και εξουσία;
Η συζήτηση θα πήγαινε σύντομα σε pοwer dynamics και ‘σχέση’, ο όρος έγκλημα θα εξαφανιζόταν.
Δεν θα ήταν ‘τόσο’ σοβαρό. Ακριβώς όπως όταν αγόρια βιάζονται από καθηγήτριες τους. Είναι ευχάριστο, είναι υπέροχο, είναι τύχη. Γιατί οι γυναίκες απλώς δεν μπορούν να κάνουν κακό. Και γιατί δεν είναι η παιδική αλλά η κοριτσίστικη κακοποίηση μάλλον, τ’ αγόρια θέλουν πάντα να κάνουν σεξ μάλλον, ένα 13χρονο αγόρι μόνο ευτυχισμένο μπορεί να είναι αν μια 33χρονη δασκάλα του ριχτεί, φυσικά το πράγμα αλλάζει αν είναι 33χρονος, ο 33χρονος είναι βιαστής και παιδεραστής ικανός για βία, η 33χρονη επιτελεί έργο.
Δεν έχουμε ματιά για να δούμε τις γυναίκες ως θύτες.
Όσο δεν έχουμε μάτια, τα θύματα τους θα περιδιαβαίνουν ανάμεσα μας, θα βγαίνουν μαζί μας, θα γελούν στις παρέες μας, θα ζουν κανονικά τις ζωές τους και θα κρύβουν το σαράκι τους στο στομάχι, βαθιά βαθιά, κάπου που θα τις τρώει ήσυχα χωρίς να τις αναγκάζει να το βλέπουν.
Θα σκέφτονται ίσως μέσα τους πόσο τυχερές είναι, πόσο τυχερές είναι που έφαγαν ξύλο απ’ τη μάνα τους κι όχι απ’ τον πάτερα τους ή θα σκέφτονται, σιγά μωρέ τι μου κάνει, γυναίκα είναι, για την παρενοχλήτριά τους. Κι αν το θέμα χοντρύνει, και υπάρχει stalking ή εκφοβισμός ή εργασιακή τρομοκρατία, όταν το σαράκι γλιστρήσει στον οισοφάγο και ανεβεί προς λαρύγγι, θα σκέφτονται και θα’χουν δίκιο, ότι δεν θα τις πάρουν τόσο πολύ πια στα σοβαρά.
Έτσι κι αλλιώς δεν παίρνουμε τις γυναίκες στα σοβαρά όταν μας λένε πως κινδυνεύουν, σιγά μην τις πάρουμε στα σοβαρά αν ο κίνδυνος είναι μια άλλη γυναίκα.
Αν σκοτώσει τα παιδιά της αλλάζει φυσικά το πράγμα και από αορατότητα πάμε σε υπερορατότητα οπού βλέπουμε τη δράστρια σαν κάθε τέρας της αρχαιοελληνικής μυθολογίας.
Μόνο σαν εγκληματία δεν θα τη δούμε, όλα τα άλλα είναι στο τραπέζι.
Αρκεί να μην υπάρξει στιγμή που βλέπουμε μια γυναίκα να ξεγυναικίζει και να πηγαίνει ενάντια στη φύση της που είναι το να λατρεύει τα παιδιά της.
Σκέφτομαι ένα πολύ απλό πράγμα.
Πόσοι πατεράδες έχουν σκοτώσει τις κόρες τους και πως αυτό ονομάζεται ‘έγκλημα τιμης’. Πως ο αντρικός εγωισμός έχει αναχθεί σε ηθική δικαιολόγηση του φόνου. Και πως δεν υπάρχει κάποιο ‘έγκλημα ανίας’ ή ‘έγκλημα αξιοπρέπειας’ που να δικαιολογεί κατά παρόμοιο, φυσικοποιημενο τρόπο την μάνα που σκοτώνει τα παιδιά της για να υπερασπιστεί διάφορα κομμάτια του δικού της εγωισμού.
Εγκληματίες λοιπόν. Αόρατες ή τερατόμορφες. Ανθρωπόμορφες ποτέ, άνθρωπος σημαίνει άντρας.
Διαπιστώνω μια αμηχανία γύρω απ’ τη γυναικεία βία ακόμη κι από φεμινιστικούς χώρους. Πιστεύω πως συμβαίνει γιατί αυθόρμητα ξέρουν πως απέχουμε αιώνες απ’το να είμαστε άνθρωποι στα ματιά της κοινωνίας. Άνθρωποι ολόκληροι. Πιστεύω ότι, όταν καμιά φορά διαβάζω λίγο αμήχανα κείμενα για το πως η γυναικά που ασκεί βία ‘μιμειται τους αντρες’, στην πραγματικότητα δεν είναι αμηχανία αλλά άμυνα. Ξέρουν οι συγγράφεις τους ότι αν μιλήσουμε για θύτριες, οι κύριοι των MRAs θα μας πιάσουν απ’ το λαιμό μυξοκλαίγοντας για τα προβλήματα τους και την αδικία της μητριαρχικής κοινωνίας στην οποία ζουν.
Είναι σημαντικό και σπουδαίο να υπάρχουν χώροι που μπορούμε να πάμε ένα βήμα μπρος χωρίς να χρειάζεται να βγάλουμε τρίτο χέρι να κρατάμε την πόρτα πίσω μας μην μπουν να αλώσουν τα κεκτημένα μας.
Το ένα βηματάκι εμπρός είναι η συνειδητοποίηση του ότι οι γυναίκες μπορούν να κάνουν κακό. Η συνειδητοποίηση ταυτόχρονα, του ότι το κακό που κάνουν δεν είναι λιγότερο αλλά δεν φαίνεται γιατί αρκεί που είναι γυναικείο. Η συνειδητοποίηση ότι έχουν θύματα. Και φυσικά, η κατανόηση του ότι, η γυναίκα που κάνει κακό ξέρει ότι διαθέτει το προσόν της αορατότητας και πράττει ανάλογα.
Η διαπίστωση του ότι ως φύλο έχουμε στερηθεί τη βία μπορεί να φαίνεται περιττή.
Μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι η βία είναι κάτι που δεν θέλουμε να σχετίζεται μαζί μας. Μόνο που η βία είναι δική μας, απλώς δεν το λέμε, δεν το σκεφτόμαστε, δεν το κανονικοποιούμε τόσο ώστε να εκφραστεί κοινωνικά. Με τον ίδιο τρόπο που τόσες γυναίκες επιχειρούν να πάρουν στα χέρια τους την αφήγηση της ζωής τους μετά το βιασμό, μετά την σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, με τον ίδιο τρόπο που βρίσκουν δύναμη μέσα απ’ την αναγνώριση, έτσι πιστεύω θα γίνει αν κοταξουμε πίσω στις ιστορίες μας, βρούμε τις βίαιες γυναίκες ή αναγνωρίσουμε εμάς ως βίαιες γυναίκες και διαπιστώσουμε ότι όσα έχουμε υποστεί ή όσα έχουμε κάνει ανθρώπους να υποστούν δεν είναι λιγότερα.
Μπορούμε να είμαστε φρικτές. Και να έχουμε δικαιώματα. Οι άντρες είναι φρικτοί και έχουν δικαιώματα. Δεν χρειάζεται να είμαστε αγγελικά πλασμένες. Δεν χρειάζεται να ‘το αξίζουμε’ για να μας ‘το παραχωρήσουν’. Δεν είναι δικά τους ούτε τα δικαιώματα, ούτε η βία, ούτε το τραύμα από τη γυναίκεια βία. Δεν τα δανειζόμαστε γιατί είμαστε καλά κοριτσάκια. Τα παίρνουμε πίσω.
Στην αντίληψη μου, ο φεμινισμός είναι ένα εργαλείο που επιχειρεί να διαρρήξει ένα καθεστώς τύφλωσης. Για μένα συντρέχουν τύφλωση και αορατότητα.
Η πατριαρχία, όπως την έχω στο νου μου, είναι ένας τυφλός άντρας που περιδιαβαίνει σε πύργο αοράτων γυναικείων μορφών.
*Στο εν λόγω επεισόδιο η φύλακας εξαναγκάζει την Alex Vause να πουλάει εκ μέρους της ηρωϊνη εκβιάζοντάς τη με την αύξηση της ποινής της και στη συνέχεις την αναγηάζιε να πουλάει φορτιστές κινητού ενώ παράλληλα προσκολλάται πάνω της και επιδιώκει να έχει σεξουαλικές σχέσεις μαζί της. Στη συνέχεια στοκάρει τη σύζυγό της λέγοντάς της ψέματα ότι αποτελεί βάρος για την Alex για να την αφήσει ήσυχη να συνεχίσει μαζί της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου