Η Eugênia Villa δημιούργησε το πρώτο αστυνομικό τμήμα, που διερευνά γυναικοκτονίες στη Βραζιλία. Φωτογραφία: Secretaria de Segurança Pública do Estado do Piauí
Αυτήό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού αφιερώματος του Global Voices σχετικά με την έμφυλη βία στη Λατινική Αμερική.
Ένα γυάλινο δοχείο μεγέθους βάζου μαγιονέζας γέμισε μέχρι την κορυφή με ένα διαυγές υγρό. Μέσα, υπήρχε ένα μέλος ανθρώπινου σώματος, που έμοιαζε κομμένο με μαχαίρι. Ο Cinco Estrelas, ένας αστυνομικός υπάλληλος που ασχολούνταν με την υπόθεση, το μετέφερε στον ειρηνοδίκη για τις εσωτερικές υποθέσεις (corregedor) σε ένα εφετείο του Πιαουί, μιας από τις φτωχότερες πολιτείες της Βραζιλίας.
Έτος: 2002. Ειρηνοδίκης ήταν η Eugênia Villa, η οποία πρόσφατα αφηγήθηκε την ιστορία στο Global Voices σε συνομιλία μέσω Skype, ενώ βρισκόταν σε καραντίνα στο σπίτι της στην Τερεσίνα, πρωτεύουσα του Πιαουί. Όταν ρώτησε τον υπάλληλο τι ήταν το αντικείμενο στο βάζο, απάντησε: “Είναι το αυτί μιας γυναίκας. Το πάω στο νεκροτομείο”.
Η Villa θυμάται ακόμα το σοκ. “Πρώτη φορά μου συνέβαινε”, είπε. Δεδομένου ότι η γυναικεία αστυνομική μονάδα βρισκόταν στο ίδιο κτίριο, κατευθύνθηκε εκεί για να ερευνήσει, όπως θυμάται:
Αυτό το επεισόδιο θα άλλαζε για πάντα τη σταδιοδρομία της Villa. Εκείνη τη στιγμή, αποφάσισε να αφιερώσει το υπόλοιπο της ζωής της για να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της πραγματικής βίας κατά των γυναικών και του νομικού συστήματος της Βραζιλίας. Άφησε μια καριέρα 19 ετών στην αρχιτεκτονική για να ενταχθεί στην αστυνομική ακαδημία και στη πορεία συνέχισε κι έγινε επιθεωρήτρια της Πολιτειακής Αστυνομίας του Πιαουί.
Το 2015, δημιούργησε την πρώτη αστυνομική μονάδα της Βραζιλίας, που επικεντρωνόταν αποκλειστικά στη διερεύνηση γυναικοκτονιών. Μέχρι σήμερα, η Τερεσίνα παραμένει η μόνη πόλη της Βραζιλίας με τέτοια μονάδα.
Οι γυναικοκτονίες αυξάνονται στη Βραζιλία, παρόλο που τα γενικά ποσοστά ανθρωποκτονιών είναι χαμηλά. Μια ανάλυση της εφημερίδας Folha de S. Paulo, που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο, έδειξε ότι το 2019 σημειώθηκε αύξηση 7,2% των περιπτώσεων γυναικοκτονίας σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δηλαδή, 1.310 γυναίκες σκοτώθηκαν στη χώρα πέρυσι, οι περισσότερες από αυτές σε επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας. .
Η προσωπική ιστορία της Villa αποτελεί απόδειξη των αγώνων, που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στις αστυνομικές δυνάμεις της Βραζιλίας. Σε ηλικία 32 ετών, εγκατέλειψε καριέρα στην αρχιτεκτονική και εγγράφηκε στη νομική σχολή. Λίγο μετά την αποφοίτησή της το 2000, πέρασε τις εξετάσεις για να γίνει αστυνομικός. Η Villa μπήκε στην Αστυνομική Ακαδημία, ενώ ήταν έγκυος.
Μόλις μπήκε στην ακαδημία, συνεργάστηκε με άλλες δύο συναδέλφους, επίσης έγκυες, για να ζητήσει από τους προϊσταμένους τους να απαλλαγούν από σωματικές δραστηριότητες. Όχι μόνο η Ακαδημία απέρριψε το αίτημα, αλλά και τους έβαλε μηδέν σε αυτές τις δραστηριότητες, επηρεάζοντας τον συνολικό μέσο όρο τους.
Η Eugênia τελικά έγινε πρύτανης της ίδιας ακαδημίας λίγα χρόνια αργότερα και λέει ότι ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να εξασφαλίσει ότι οι έγκυες θα έχουν δίκαιη μεταχείριση. Λέει:
Αλλαγή του συστήματος εκ των έσω
Η νομοθεσία για τα δικαιώματα των γυναικών ήταν αργή στην υλοποίησή της στη Βραζιλία.
Γυναικείες αστυνομικές μονάδες δημιουργήθηκαν από το 1985. Εννέα χρόνια αργότερα, η Βραζιλία επικύρωσε τη Διαμερικανική Σύμβαση για την Πρόληψη, Τιμωρία και Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (επίσης γνωστή ως Σύμβαση Belém do Pará).
Χρειάστηκαν άλλα 10 χρόνια για να περάσει η χώρα νομοθεσία, που τιμωρούσε τους δράστες εναντίον γυναικών. Ο νόμος Maria da Penha, που πήρε το όνομά του από μια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, που έγινε παραπληγική, αφότου ο σύζυγός της προσπάθησε να τη σκοτώσει, θεσπίστηκε το 2006 και έγινε ο πρώτος νόμος της Βραζιλίας κατά της ενδοοικογενειακής βίας.
Το 2015, η λέξη “γυναικοκτονία” τελικά εμφανίστηκε στον Ποινικό Κώδικα της χώρας.
Αλλά για τη Villa, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά:
Μαζί με το πρώτο τμήμα γυναικοκτονίας της Βραζιλίας, η Villa δημιούργησε μια ομάδα μελέτης με επίκεντρο την έμφυλη βία, καθώς και μια μέθοδο για τη διερεύνηση των γυναικοκτονιών. Είναι επίσης ο ιθύνων νους του Caravana Salve Maria (Καραβάνι Άβε Μαρία), ενός διαθεσμικού κυβερνητικού προγράμματος στο Πιαουί, που επικεντρώνεται στην εκπαίδευση των γυναικών σχετικά με την έμφυλη βία. Λέει η ίδια:
Η Villa λέει ότι ένας πρώην συνάδελφός της, αρχηγός της αστυνομίας, αστειευόταν ότι η Eugênia πρέπει να ξυλοκοπήθηκε από γκόμενό της για να νοιάζεται τόσο πολύ για τη βία κατά των γυναικών.
“Ποτέ δεν με έδειραν”, γελάει. “Αλλά με έχουν “δείρει”, όταν ανοίγω πόρτες για αλλαγή και για άλλες γυναίκες”.
Για μια συνέντευξη σε μια τοπική εφημερίδα, η Eugênia διασφάλισε ότι η φωτογραφία την έδειχνε να κρατά βιβλίο αντί όπλο | Φωτογραφία: Προσωπικό αρχείο / Χρησιμοποιείται με άδεια
Αφού ανέλαβε το τμήμα εσωτερικών υποθέσεων, μια δημοσιογράφος από μια τοπική εφημερίδα, που συγκέντρωνε πληροφορίες για να γράψει γι’ αυτήν, εξεπλάγη, όταν την είδε να φοράει ένα φλοράλ φόρεμα, ενώ βοηθούσε τον γιο της στα μαθήματά του. Η Villa λέει ότι σκόπευε να φωτογραφηθεί με αυτό το φόρεμα και να κρατάει επίσης ένα βιβλίο και όχι όπλο.
Στην τρέχουσα δουλειά της, η Villa είναι υπεύθυνη για την αξιολόγηση και τη βελτίωση του ποινικού συστήματος στο Πιαουί. Ως εκ τούτου, εποπτεύει την εκπαίδευση αστυνομικών και αστυνομικών σταθμών, όσον αφορά την παροχή βοήθειας σε γυναίκες σε συνθήκες βίας.
Ποτέ δεν έμαθε τι συνέβη στη γυναίκα με το κομμένο αυτί, η υπόθεση που προκάλεσε αρχικά το ενδιαφέρον της για ζητήματα φύλου στο νομικό σύστημα. Πιστεύει όμως ότι η ασφάλεια στο Πιαουί έχει βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό, όσον αφορά την υποστήριξη των γυναικών πολιτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου