Ο Γρηγόρης Λέων είναι πτυχιούχος (MD) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ρώμης “Sapienza” και είναι κάτοχος τριών Μάστερ (MSc). Το 2009 ανακηρύχτηκε Διδάκτωρ (PhD) της
Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε και εκπαιδεύτηκε στο Τμήμα Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών, στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», καθώς και στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία του Broward County στην Πολιτεία της Φλόριντα των ΗΠΑ. Για το επιστημονικό του έργο έχει τιμηθεί με υποτροφίες, μεταξύ των άλλων, από την UNESCO και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από το 2011 διατηρεί ένα από τα ελάχιστα νόμιμα ιατροδικαστικά ιατρεία στην Ελλάδα και έχει χειριστεί από τις σημαντικότερες υποθέσεις που έχουν απασχολήσει το πανελλήνιο. Έχει διατελέσει τακτικός καθηγητής στην Ακαδημία της Ελληνικής Αστυνομίας και έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Ρώμης, Αθηνών, Κρήτης και Κύπρου.
Από το 2014 είναι Προέδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρίας.
Στις Δημοτικές Εκλογές του 2019 εξελέγη Δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και ορίστηκε Πρόεδρος του ΚΥΑΔΑ (Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων).
Δρ. Λέων, μπορείτε αρχικά να μας εξηγήσετε τι εννοούμε με τον όρο «ενδοοικογενειακή βία»;
Η ενδοοικογενειακή βία αναφέρεται στη σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική κακοποίηση, επιβαλλόμενη από τον ένα σύζυγο ή σύντροφο στον έτερο.
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μία αύξηση σε κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, πολλές φορές και κρούσματα θανατηφόρα. Που αποδίδετε αυτή την αύξηση;
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μία αύξηση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας. Συγκεκριμένα, το 2015 τα καταγεγραμμένα περιστατικά από την Ελληνική Αστυνομία ήταν 3.572, ενώ το 2018 αυξήθηκαν κατά ένα μεγάλο ποσοστό, φθάνοντας σε 4.722.
Θα σας έλεγα από την εμπειρία μου ότι η αύξηση των καταγγελιών δεν σημαίνει απαραίτητα και αύξηση των περιστατικών. Δηλαδή, στην Ελλάδα επί σειρά ετών παρατηρούσαμε ότι υπήρχε ένα «κρυφό» φαινόμενο ενδοοικογενειακής βίας όπου οι σύντροφοι υπομένανε τα περιστατικά βίας χωρίς να τα καταγγέλλουν. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο κι εμείς ως ιατροδικαστές ξεκινήσαμε εδώ και 5 χρόνια μία καμπάνια ενημέρωσης για τα θύματα βίας. Πιστεύω ότι η αύξηση που βλέπουμε σήμερα πλησιάζει την πραγματική διάσταση του φαινομένου.
Πώς εξηγείται επίσης το γεγονός ότι υπάρχει αύξηση και στην κακοποίηση, ακόμη και δολοφονία ανήλικων παιδιών μέσα στην οικογένεια;
Η παιδική κακοποίηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ενδοοικογενειακή βία. Σύμφωνα με έρευνες, αν ένας δράστης ενδοοικογενειακής βίας επαναλάβει την πράξη του, έχει σημαντικό ποσοστό πιθανοτήτων να ασκήσει βία και στο παιδί του. Συνεπώς, τα δύο φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και παιδικής κακοποίησης είναι αλληλένδετα, γι’ αυτό και η όποια αύξηση του ενός συνεπάγεται σχεδόν αυτόματα αύξηση και του άλλου.
Γιατί φοβούνται πολλές γυναίκες να μιλήσουν για τη βία που δέχονται τόσο οι ίδιες όσο και τα παιδιά τους;
Από την εμπειρία μου, διαπιστώνω ότι οι κυριότεροι λόγοι που κυρίως οι γυναίκες αρνούνται να καταγγείλουν ένα περιστατικό βίας είναι η οικονομική εξάρτηση από το σύντροφο και σε κάποιες περιπτώσεις ο κοινωνικός περίγυρος. Στις περισσότερες φορές που υπάρχουν παιδιά εντός της οικογένειας, τα ίδια αποτελούν ένα ακόμα αποτρεπτικό παράγοντα για την καταγγελία οποιουδήποτε περιστατικού, καθώς τα θύματα συχνά δηλώνουν «κάνω υπομονή για τα παιδιά μου».
Πιστεύετε πως η σημερινή νομοθεσία καλύπτει απόλυτα τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας;
Ο νόμος 3.500/2006 περί ενδοοικογενειακής βίας θα λέγαμε ότι είναι μάλλον ένας καλός νόμος. Βέβαια, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο νόμος αυτός χρησιμοποιείται από κατά δήλωση θύματα ως μέσο πίεσης. Με άλλα λόγια, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η σύντροφος καταγγέλλει ψευδώς το σύντροφο για ενδοοικογενειακή βία, επιθυμώντας να πιέσει για άλλους σκοπούς, όπως, για παράδειγμα, για ένα διαζύγιο. Ειδικά σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο ρόλος του ιατροδικαστή είναι καθοριστικός, καθώς είναι ο μόνος ειδικός επιστήμονας που μπορεί να εκτιμήσει επιστημονικά τις σωματικές βλάβες και να διαπιστώσει κατά πόσο οι κακώσεις συνάδουν με το καταγγελλόμενο περιστατικό.
Σε τι ενέργειες πρέπει να προβεί ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας;
Η πρώτη ενέργεια που πρέπει να κάνει ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας είναι να πιστοποιήσει άμεσα τις σωματικές βλάβες που έχει υποστεί από έναν ειδικό ιατρό. Στην Ελλάδα οι μόνοι ιατροί που έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία γι’ αυτή τη διαδικασία είναι οι ιατροδικαστές.
Ένα θύμα μπορεί να προσφύγει είτε σε μία δημόσια ιατροδικαστική δομή εφόσον προηγηθεί έγκαιρη υποβολή μήνυσης είτε σε ένα ιδιωτικό ιατροδικαστικό ιατρείο.
Ας αναφερθούμε και λίγο στο γεγονός πως έχει αυξηθεί και η βία απέναντι στον άντρα μέσα στην οικογένεια. Έχετε αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά;
Πράγματι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άντρες καταγγέλλουν αντίστοιχα περιστατικά. Μάλιστα παρατηρείται το φαινόμενο σε αρκετές περιπτώσεις οι άντρες να φέρουν σοβαρότερες σωματικές βλάβες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γυναίκες διαθέτοντας μικρότερη σωματική δύναμη, όταν αποφασίσουν να χειροδικήσουν, χρησιμοποιούν αρκετά επικίνδυνα μέσα, όπως μαγειρικά σκεύη, βάζα, καυτό νερό κά.
Τι νομίζετε ότι χρειάζεται περισσότερο ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας;
Το οποιοδήποτε θύμα ενδοοικογενειακής βίας χρειάζεται μία διεπιστημονική προσέγγιση και αντίστοιχες δομές. Από την πιστοποίηση των σωματικών βλαβών, την ψυχολογική υποστήριξη μέχρι και την πιθανή στέγαση σε κάποια δομή και στη συνέχεια την επανένταξη στην κοινωνία, το θύμα θα πρέπει να υποστηρίζεται συνεχώς.
Εάν πέσει στην αντίληψή μας ότι κακοποιείται ένα παιδί, υπάρχει κάποια νομική κάλυψη, η οποία μας επιτρέπει μία καταγγελία;
Όπως πολύ συχνά συμβαίνει, όταν οι βλάβες είναι σημαντικές, τα παιδιά μεταφέρονται από τους γονείς σε έναν ιατρό ή σε ένα νοσοκομείο. Εκεί ο ιατρός μπορεί να παίξει ένα καθοριστικό ρόλο και να κρίνει εάν οι αναφερόμενες –από τους γονείς- αιτίες των τραυμάτων συνάδουν με την εικόνα των κακώσεων και αν υπάρχει η οποιαδήποτε σοβαρή αμφιβολία, υπάρχει δυνατότητα να κληθεί ο εισαγγελέας και στη συνέχεια το παιδί να οδηγηθεί για ιατροδικαστική εξέταση.
Με μεγάλη έκπληξη διάβασα σε μία συνέντευξή σας ότι έχουν αυξηθεί ακόμη και στις έγκυες γυναίκες τα κρούσματα βίας. Αυτό πως το εξηγείτε; Έχασε ο Έλληνας το σεβασμό του απέναντι σε μία γυναίκα που κυοφορεί ή κρύβεται ένα βαθύτερο ψυχολογικό αίτιο πίσω από τη δράση του;
Θα σας έλεγα ότι πλέον έχουμε μία καταγραφή και του συγκεκριμένου φαινομένου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μία στις 16 έγκυες γυναίκες στην Ελλάδα πέφτει θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Αρκετά απ’ αυτά τα περιστατικά είναι η συνέχεια μιας αδιάλειπτης ενδοοικογενειακής βίας που υπάρχει στο ζευγάρι πριν από την κυοφορία. Μάλιστα γυναίκες με ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη είναι 3 φορές πιο πιθανό να βιώσουν την κακοποίηση. Μία εξήγηση για την πυροδότηση βίας από τους άνδρες είναι πως η εγκυμοσύνη μπορεί να μοιάζει απειλή σε ένα σύντροφο που θέλει να έχει τον πλήρη έλεγχο.
Τι θα συμβουλεύατε εσείς προσωπικά ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας;
Η μοναδική συμβουλή που μπορώ να δώσω, ως ιατροδικαστής, είναι ότι όταν υπάρχει ένα περιστατικό βίας, άμεσα το θύμα πρέπει να εξετάζεται από έναν ιατροδικαστή. Ακόμη κι αν δεν έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τη νομική οδό άμεσα, εντούτοις θα πρέπει να έχει μία ισχυρή πιστοποίηση για όταν και εφόσον αποφασίσει να κάνει την επίσημη καταγγελία. Τονίζεται ότι σε περίπτωση που το θύμα δεν έχει καμία πιστοποίηση, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει να δικαιωθεί.
Πιστεύετε πως μπορεί να ανατραπεί αυτή η κατάσταση; Aν ναι, με ποιόν τρόπο;
Νομίζω, όπως σας προανέφερα, ότι ήδη βρισκόμαστε σε καλό δρόμο ως προς την πλήρη αποτύπωση του φαινομένου. Προφανώς θα πρέπει να γίνει αρκετή επιστημονική δουλειά για τη μελέτη του φαινομένου και την αξιολόγηση των υπαρχόντων δομών και διαδικασιών. Στη συνέχεια διεπιστημονικά θα πρέπει να αναζητηθούν οι βέλτιστες δυνατές επικαιροποιημένες λύσεις. Κατά τη γνώμη μου, ένα σημαντικό βήμα έχει ήδη γίνει από τη στιγμή που πλέον το φαινόμενο καταγράφεται στις σχεδόν πραγματικές του διαστάσεις.
Σας ευχαριστώ πολύ και καλή δύναμη στο έργο σας!
ΜΑΡΙΑ ΜΟΣΧΟΥ
πηγή: hephaestuswien.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου