Ο φόβος κουκουλώνει την ενδοοικογενειακή βία

Η κρίση συμβάλλει στην αύξηση των περιστατικών – Σταθερά πάνω από 3.000 οι καταγγελίες τα τελευταία χρόνια

«Δεν αντέχω άλλο!» είπε η γυναίκα που μπήκε ξαφνικά ένα πρωί σε αστυνομικό τμήμα στην επαρχία και έκλαιγε με αναφιλητά. Μισή ώρα μετά και αφού ηρέμησε άρχισε να εξιστορεί στον αξιωματικό υπηρεσίας τα όσα βίωνε. Ηταν παντρεμένη, με δύο παιδιά, και κατήγγειλε ότι ο σύζυγός της εκείνη την ημέρα την είχε χτυπήσει. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά – όπως συμβαίνει συνήθως…

Η αστυνομικός τής εξήγησε τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί. Εκείνη έφυγε, αλλά λίγες ημέρες αργότερα εμφανίστηκε πάλι μπροστά στην αστυνομικό: «Θέλω να ανακαλέσω όσα σας είπα την τελευταία φορά. Ο άντρας μου δεν είναι κακός, απλά ό,τι έκανε το έκανε πάνω στα νεύρα του. Μου ζήτησε να τα ξαναβρούμε, να ξαναγυρίσω σπίτι. Εχουμε και δύο παιδιά…». «Δυστυχώς, δεν γίνεται, η δικογραφία έχει ήδη αποσταλεί στον εισαγγελέα· μπορείτε όμως να αποταθείτε σε εκείνον» της απάντησε η αστυνομικός. Ενα «ευχαριστώ»ψέλλισε η γυναίκα απογοητευμένη και χαμήλωσε το βλέμμα της καθώς αποχωρούσε.

Δύσκολη η καταγγελία

Είναι δύσκολο για κάποιον να καταγγείλει ένα περιστατικό ενδοοικογενειακής κακοποίησης λέει στο «Βήμα» αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. «Ο φόβος του στιγματισμού, η ανασφάλεια της μοναξιάς, το άγχος του συναισθηματικού αποχωρισμού, το ενδεχόμενο της προσωπικής αστάθειας που προκαλείται από μία τέτοια κατάσταση, είναι μερικοί από τους λόγους που εμποδίζουν κάποιον να καταγγείλει ή που τον οδηγούν στο να ανακαλέσει την αρχική του απόφαση» σημείωσε.

Η ενδοοικογενειακή βία δεν ξεχωρίζει πρόσωπα και κοινωνικές βαθμίδες και δεν φαίνεται να έχει τεράστια έξαρση τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Αυτό εξηγεί και το ίδιο στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ., ο οποίος επισήμανε ότι οι πρωταγωνιστές προέρχονται κυρίως από τα κατώτερα και μεσαία στρώματα. Συνήθως πρόκειται για άνω των 25-30 ετών και συχνά για πατέρα που μπορεί να συμπεριφέρεται βίαια στη σύζυγο ή / και στα παιδιά του ή και το αντίστροφο παιδιά να κακομεταχειρίζονται γονείς ή παππούδες / γιαγιάδες – πολλά τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί με ανέργους ή σε δυσχερή οικονομική κατάσταση νέους να βιαιοπραγούν κατά ηλικιωμένων συγγενών τους που έχουν και μια σύνταξη ή κομπόδεμα. Βία μπορεί να εμφανιστεί πιο συχνά σε ζευγάρια που είναι σε διάσταση.

Ως προς τα επαγγέλματα των δραστών έχουν καταγραφεί διάφορα, μεταξύ άλλων οικοδόμοι, ανειδίκευτοι εργάτες, αγρότες κ.ά. Εχει παρατηρηθεί επίσης οι «πρωταγωνιστές» να είναι υπό την επήρεια ουσιών ή αλκοόλ ή ακόμα και να έχουν κατηγορηθεί στο παρελθόν για ανάλογα επεισόδια ή μικροαδικήματα.

Στο ερώτημα εάν με την οικονομική κρίση έχουν αυξηθεί τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ο αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. σημείωσε ότι «παίζει ρόλο αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο παράγοντας. Ταοικονομικά προβλήματα που μπορούν να προκύψουν από απώλεια θέσης εργασίας επηρεάζουν σημαντικά τους ανθρώπους. Οι λόγοι για τους οποίους εξωθείται κάποιος σε μια τέτοια ενέργεια όμως είναι πολλοί, όπως: α) ατομικοί, στους οποίους συγκαταλέγονται και οι ψυχοπαθολογικοί, β) κοινωνικοί-περιβαλλοντικοί, οι οποίοι μεταξύ των άλλων αφορούν την κοινωνικοποίηση του ατόμου στο πλαίσιο της γαλούχησής του στην οικογένεια ή της διαπαιδαγώγησής του στο σχολείο ή μπορεί να αφορούν τις γενικότερες παραστάσεις του από το κοινωνικό περιβάλλον».

Εξήγησε δε ότι οι μορφές της ενδοοικογενειακής βίας «είναι η σωματική, ψυχολογική – συναισθηματική, σεξουαλική ή συμβολική βία».

Γιατί δεν φεύγουν από το σπίτι

Οπως εξηγεί στο «Βήμα» η κυρία Ελενα Αποστολίδου, σύμβουλος κοινωνικής στήριξης στο συμβουλευτικό κέντρο γυναικών – θυμάτων βίας της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), «τα περιστατικά είναι περίπου τα ίδια στο συμβουλευτικό κέντρο μας… Ως επί το πλείστον οι γυναίκες έρχονται σε εμάς όταν βρίσκονται μέσα στην κακοποιητική σχέση και έχουν αμφιθυμικά συναισθήματα. Νιώθουν μαζί φόβο, μίσος, αγάπη και εξάρτηση από τον δράστη. Αλλά και όταν τα παιδιά τους αποκτήσουν κάποιο πολύ σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα, άλλωστε μέσα από τα προβλήματα των παιδιών αφυπνίζονται πολύ πιο εύκολα».

Οι λόγοι που δεν φεύγουν οι γυναίκες από το σπίτι είναι πολλοί. Πρώτον, γιατί «πολύ συχνά δεν αναγνωρίζουν τη βία που υφίστανται ως ενδοοικογενειακή βία. Εχουν μεγαλώσει σε ένα βίαιο οικογενειακό περιβάλλον και η βία τους είναι οικεία και γνώριμη. Δεν την καταλαβαίνουν σαν κάτι διαφορετικό, έτσι βρίσκουν έναν σύντροφο και αναπαράγουν – διαιωνίζουν το ίδιο συναίσθημα.

Ενας δεύτερος λόγος είναι και η μεγάλη κοινωνική ανασφάλεια. Ο στιγματισμός, η ανασφάλεια, το αίσθημα της ντροπής. Ντρέπεται πάρα πολύ για αυτό που της συμβαίνει και κατηγορεί τον εαυτό της για αυτό. Επίσης, η κακοποίηση έχει διακεκομμένο χαρακτήρα. Υπάρχουν στιγμές κακοποίησης αλλά και στιγμές τρυφερής και καλής σχέσης, οπότε η γυναίκα πολλές φορές μπερδεύεται. Εχει ανάμεικτα συναισθήματα για τον σύντροφό της. Δεν είναι σίγουρη ότι είναι μια κακοποιημένη γυναίκα. Οσο πιο πολύ κρατάει η κακοποιητική σχέση τόσο πιο πολύ αυξάνεται η εξάρτησή της από τον δράστη» εξηγεί η κυρία Αποστολίδου, σημειώνοντας ότι «το να φύγει από το σπίτι είναι ακόμα πιο δύσκολο τώρα και λόγω της ανεργίας. Καθώς δυσκολεύεται πολύ να αυτονομηθεί, να βρει εργασία. Καμιά φορά τα ζητήματα επιβίωσης είναι πολύ σοβαρά και σημαντικά και συσκοτίζουν τα ψυχικά».

Ο φόβος κρατά κλειστά στόματα

Στις 25 Νοεμβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κακοποίησης των Γυναικών, η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Τα στοιχεία του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. δείχνουν πως τα χρόνια της κρίσης οι αριθμοί μένουν σχεδόν οι ίδιοι.

Συγκεκριμένα, το 2014 καταγράφηκαν 3.512 εγκλήματα, το 2015 έφτασαν τα 3.572 και το πρώτο 10μηνο του 2016 άγγιξαν τα 3.233.

Σχετικά με τους δράστες αναφέρεται ότι το 2014 ήταν 3.859 εκ των οποίων 494 αλλοδαποί (συλληφθέντες 1.523), το επόμενο έτος οι δράστες ανήλθαν σε 1.580 εκ των οποίων 491 αλλοδαποί (1.580 συλληφθέντες) και το 2016 (πρώτο 10μηνο) ήταν 3.551 εκ των οποίων 487 αλλοδαποί (1.327 συλληφθέντες).

Ως προς τα θύματα σημειώνεται ήταν 3.914 (τα 560 αλλοδαποί) το 2014, 3.902 (τα 559 αλλοδαποί) το 2015 και 3.571 (τα 533 αλλοδαποί) το πρώτο 10μηνο του 2016. Αυτοί ωστόσο είναι οι αριθμοί. Πίσω από αυτούς κρύβονται άνθρωποι που έχουν βιώσει το σκληρό πρόσωπο των ατόμων με τους οποίους βρίσκονται κάτω από την ίδια στέγη.

Αναφορικά με τις δολοφονίες που έχουν ως αιτία την ενδοοικογενειακή βία σε όλη τη χώρα επισημαίνεται ότι το 2014 καταγράφηκαν 17 υποθέσεις με 12 θύματα γυναίκες, το 2015 υπήρξε πολύ μικρή μείωση στις υποθέσεις καθώς ήταν 16 με 11 θύματα γυναίκες ενώ το 2016 (πρώτο 10μηνο) άγγιξαν ήδη τις 17 υποθέσεις με 12 θύματα γυναίκες.

www.tovima.gr