Σύμφωνα με την πρόσφατη Εκθεση Ισότητας των Φύλων της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Επιτροπής, οι γυναίκες και στον 21ο αιώνα αποτελούν την πλειονότητα των οικονομικά ανενεργών ατόμων, είναι πιο ευάλωτες στη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη βία και αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερες οικονομικές δυσκολίες
Δημόσια στήριξη
Τα θύματα της σεξουαλικής παρενόχλησης μπορούν να απευθυνθούν σε δύο δημόσια όργανα για ψυχολογική υποστήριξη και νομικές συμβουλές. Συγκεκριμένα, στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) του υπουργείου Εσωτερικών λειτουργεί η Γραμμή SOS 15900, η οποία απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στις γυναίκες. Από την έναρξη λειτουργίας της (11/3/2011) έως και τις 22/10/2017, οπότε και ζητήθηκαν στατιστικά στοιχεία, 256 γυναίκες είχαν καλέσει στη Γραμμή SOS, καταγγέλλοντας ότι έχουν δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση, ποσοστό 1% επί των συνολικών περιστατικών βίας κατά γυναικών, όπως μας είπε η Αννα Παραγιού. Το δε ποσοστό της χώρας μας αναφορικά με τη συχνότητα της σεξουαλικής παρενόχλησης κατά την ενήλικη ζωή προκύπτει ότι κυμαίνεται μεταξύ 40% και 59%, με την πλειονότητα των περιστατικών να αγγίζουν τις… γυναίκες.
Το πρόβλημα, ωστόσο, που αναδεικνύεται δεν περιορίζεται στην παρενόχληση, αυτό που κυρίως μαρτυρά είναι η βία που εξακολουθούν να υφίστανται οι γυναίκες. Ενδεικτικά, η Γραμμή SOS 15900 το διάστημα 1/1/2016 έως και 26/10/2017 δέχτηκε 8312 κλήσεις. Από αυτές οι 7.081 (85%) αντιστοιχούν σε περιστατικά βίας και οι υπόλοιπες αφορούν σε κλήσεις για ενημέρωση πάνω σε θέματα μη σχετικά με τη λειτουργία της Γραμμής. Ειδικότερα, από τις 7.081 κλήσεις που αφορούν σε περιστατικά βίας, οι 4.979 (70%) γίνονται από τα ίδια τα κακοποιημένα άτομα, ενώ οι 2.102 (30%) αφορούν σε καταγγελίες από τρίτα πρόσωπα. Από τις 4.979 κλήσεις καταγγελιών των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών οι 3.961 (79%) αφορούν σε ενδοοικογενειακή βία, οι 81 (2%) σε σεξουαλική παρενόχληση, οι 35 (1%) σε περιπτώσεις βιασμού, 1 κλήση (0%) σε πορνεία, 3 κλήσεις (0%) σε trafficking και 92 κλήσεις (2%) σχετίζονται με καταγγελία άλλων μορφών βίας.
Για να αντιμετωπίσει το ευρέως διαδεδομένο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης, η ΓΓΙΦ ετοιμάζει επικουρικά τέσσερα ενημερωτικά τηλεοπτικά σποτ, τα οποία βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά, με στόχο την ευαισθητοποίηση των γυναικών και των ανδρών σχετικά με το πότε μια συμπεριφορά παύει να θεωρείται κομπλιμέντο και μετατρέπεται σε σεξουαλική παρενόχληση. Στα σποτ, που θα προβληθούν εντός του Νοεμβρίου, πρωταγωνιστούν αφιλοκερδώς γνωστοί ηθοποιοί.
Πόσα όμως από τα περιστατικά αυτά ακολουθούν τη νομική οδό και δικαιώνουν το θύμα; Ο Συνήγορος του Πολίτη, σύμφωνα με τη Χριστίνα Κούγια από τη Γραμματεία Κύκλου Ισης Μεταχείρισης, κατηγοριοποιεί τις υποθέσεις και τα στατιστικά σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση στις ειδικές εκθέσεις που αναρτώνται κάθε χρόνο στο www.synigoros.gr (Κύκλος Ισης Μεταχείρισης / Ειδικές Εκθέσεις). Κάθε πολίτης μπορεί να υποβάλει αναφορά στον Συνήγορο με τέσσερις τρόπους: αυτοπροσώπως (Χαλκοκονδύλη 17, Αθήνα), ταχυδρομικά, μέσω fax (210 7292129) ή μέσω ηλεκτρονικής αναφοράς, με τη φόρμα υποβολή που βρίσκει στο www.synigoros.gr. Εκτός αυτών, σχετικές υποθέσεις διαβιβάζονται στον Συνήγορο από τις κατά τόπους Επιθεωρήσεις Εργασιακών Σχέσεων, σε περίπτωση που η υπόθεση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του σχετικού νόμου 3896/2010.
Η άλλη άποψη
Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, MD, PSC, PhD, ουρολόγος – ανδρολόγος, πρόεδρος του International Andrology και διευθυντής του Τμήματος Σεξουαλικής Υγείας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, αναφέρει: «Η εύκολη λύση είναι η ηθικολογική, η ιστορία με τον κακό λύκο και την Κοκκινοσκουφίτσα. Αυτή η προσέγγιση όμως αφαιρεί από την εικόνα τις βαθύτερες και σοβαρότερες αιτίες που κρύβονται πίσω από την εύκολη ετυμηγορία για το “κτήνος”, το “γουρούνι”, τον “ανώμαλο βιαστή της αθώας παιδούλας”… Στον κόσμο του σινεμά και των μεγάλων στούντιο, όπως και στον κόσμο της τηλεόρασης, όπου η ματαιοδοξία είναι το υλικό από το οποίο φτιάχνονται τα όνειρα, οι θύτες και τα θύματα δεν είναι τόσο εύκολο να διακριθούν», λέει. Ο κ. Κωνσταντινίδης εξηγεί ότι η βία, που ακολουθεί την ανεξέλεγκτη δύναμη ενός ατόμου, φαίνεται πως λειτουργεί αφροδισιακά και στους θύτες και στα θύματα: «Ο παραγωγός του Χόλιγουντ Χάρβεϊ Γουάινσταϊν, όπως ο Κλίντον αλλά και ο Στρος-Καν, είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, θολώνοντας και αθωώνοντας το τοπίο μιας κοινωνίας στην οποία συντελείται ένα έγκλημα διαρκείας μέσα σε οικογένειες της διπλανής πόρτας. Εκεί όπου η βία δεν ονομάζεται απλώς γιατί δεν πουλάει στα περίπτερα».
Με λίγα λόγια
Τι συνιστά σεξουαλική παρενόχληση βάσει νόμου;
Σεξουαλική παρενόχληση είναι η αθέμιτη και προσβλητική συμπεριφορά που παραβιάζει την αξιοπρέπεια του θύματος και δημιουργεί ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον.
Ποια είναι η διαδικασία καταγγελίας;
Οταν μια γυναίκα που έχει δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση καλέσει στη Γραμμή SOS 15900, οι σύμβουλοι της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) παρέχουν ψυχοκοινωνική στήριξη, ενδυναμώνουν και προτρέπουν το θύμα να μιλήσει και να καταγγείλει το περιστατικό στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) ή στον Συνήγορο του Πολίτη. Σε δεύτερη φάση, η γυναίκα μπορεί να λάβει επιπλέον ψυχοκοινωνική στήριξη από εξειδικευμένους συμβούλους στα κατά τόπους συμβουλευτικά κέντρα της ΓΓΙΦ και των δήμων.
Πώς καλύπτεται νομικά το θύμα;
Ο νόμος λέει ότι η σεξουαλική παρενόχληση συνιστά απαράδεκτη διάκριση στη σημερινή κοινωνία και ως εκ τούτου πρέπει να τιμωρείται, ορίζοντας, μάλιστα, ως υποχρέωση των εργοδοτών να εξασφαλίζουν ότι κανένας και καμία εργαζόμενος και εργαζόμενη δεν θα δέχεται ανεπιθύμητη, προσβλητική σεξουαλική συμπεριφορά (άρθρο 26, 3896/2010). Με τον τρόπο αυτό δίνεται το δικαίωμα στον εργαζόμενο να απαιτήσει αποζημίωση αλλά και διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στην περίπτωση παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, οι οποίες ποικίλλουν ανάλογα με το περιστατικό. Ειδικότερα, σε περίπτωση που το θύμα αισθανθεί ότι δεν δικαιώνεται από το πόρισμα που παρέχεται από τον Συνήγορο του Πολίτη και την επιβολή προστίμου από την Επιθεώρηση Εργασίας, μπορεί να κινηθεί ποινικά ή αστικά, καταθέτοντας -χωρίς οικονομική επιβάρυνση- έγκληση σε αρμόδιο αστυνομικό τμήμα μέχρι και τρεις μήνες μετά την αναφορά του περιστατικού ή κάνοντας αγωγή στα πολιτικά δικαστήρια. Το αδίκημα τιμωρείται με φυλάκιση από τριών έως έξι ετών και με χρηματική ποινή 1.000 έως 5.000 ευρώ, όπως ενημέρωσε το «New Page» η Χριστίνα Αγγελή, ειδική επιστήμονας στον Κύκλο Ισης Μεταχείρισης του Συνηγόρου του Πολίτη.
Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των ΓυναικώνΗ Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει έτσι ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις. Η Διεθνής Ημέρα είχε καθιερωθεί ήδη από το 1981 από γυναικείες οργανώσεις, σε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας το 1960 των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από τη Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο.
Το πρόσφατο «σκάνδαλο Γουάινσταϊν» που συγκλόνισε το Χόλιγουντ -και όχι μόνο- απέδειξε ότι οι κύκλοι της σιωπής πρέπει να σπάσουν και για να συμβεί αυτό αρκεί μια φωνή, μια θαρραλέα γυναίκα. Η ομερτά έσπασε και πολλές σταρ αποφάσισαν να μιλήσουν για τον «βιασμό» που υπέστησαν: από την Αντζελίνα Τζολί, τη Λένα Ντάναμ, την Κάρα Ντελιβίν και την Γκουίνεθ Πάλτροου ως τη Λέα Σεϊντού και την Ασλεϊ Τζουντ. Περισσότερες από πενήντα διάσημες γυναίκες μίλησαν κι έτσι συνειδητοποιήσαμε ότι κάποιες εμπειρίες μένουν ανεξίτηλες σαν στάμπες και ενεργοποιούν ολόκληρο το σύμπαν του φόβου. Το «New Page» αποφάσισε να ανοίξει τον φάκελο «σεξουαλική παρενόχληση» και να αναζητήσει την αλήθεια. Υπάρχουν Ελληνες Γουάινσταϊν στον χώρο του πολιτισμού και της τέχνης; Μιλήσαμε με τέσσερις καταξιωμένες καλλιτέχνιδες που δέχτηκαν να καταθέσουν τη δική τους αλήθεια σχετικά με το τι συμβαίνει εν έτει 2017 πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας.
Της Χρύσας Φωτοπούλου / hfotopoulou@neaselida.news και της Κατερίνας Γιοσμά / kgiosma@neaselida.news
Λένα Δροσάκη
«Εχω αισθανθεί να μου κόβονται τα φτερά, να αδικείται η ανθρώπινη φύση μου»
Ακόμη δεν έχει καταφέρει να ξεχάσει την παρενόχληση που βίωσε σε ηλικία 22 ετών η ηθοποιός Λένα Δροσάκη, όπως παραδέχεται στο «Νew Page». «Δεν το περίμενα. Στα 22 μου, όταν άρχισα να δουλεύω, δεν περίμενα με τίποτα ότι θα συνέβαινε. Οσο πιο ανέτοιμη είσαι τόσο πιο αρνητικά αποδέχεσαι το βίαιο περιστατικό». Πώς το διαχειρίστηκε; «Με θυμάμαι να δυσκολεύομαι να δεχτώ την πραγματικότητα, να μπερδεύομαι, να νιώθω απροστάτευτη, αδύναμη και φοβισμένη. Με τον καιρό δούλεψα πολύ με τον εαυτό μου και το θέατρο με βοήθησε πάρα πολύ σ’ αυτό. Εμαθα να βάζω όρια και πλέον ανάλογες συμπεριφορές τις αντιλαμβάνομαι αμέσως. Εχω αισθανθεί να μου κόβονται τα φτερά, να αδικείται η ανθρώπινη φύση μου. Κατέληξα όμως θαρραλέα και με την ικανότητα πια να ξεχωρίζω τους κομπλεξικούς, τους θυμωμένους και τους γεμάτους απωθημένα ανθρώπους». Τι αποκόμισε ως δίδαγμα από αυτή την περιπέτεια; «Ο φόβος είναι αντίδραση, το θάρρος είναι απόφαση».
* Η Λένα Δροσάκη θα συμμετάσχει στην «Αγριόπαπια» του Ερρίκου Ιψεν σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, που κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Πορεία στις 22/11
Νίκη Σερέτη
«Σε ένα γύρισμα για την τηλεόραση παρενοχλήθηκα σε βαθμό που τα ’χασα και άρχισα να τρέμω»
Η ηθοποιός Νίκη Σερέτη πιστεύει ότι σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα. «Από επτά χρόνων ακούω σχόλια για τα χείλη μου, σε σημείο που νομίζω ότι απέκτησα κόμπλεξ. Υπάρχουν στη μνήμη μου πολλά περιστατικά τέτοιου είδους βίας. Σε ένα γύρισμα για την τηλεόραση παρενοχλήθηκα σε βαθμό που τα ’χασα και άρχισα να τρέμω. Τις επόμενες μέρες πήγαινα εκεί γεμάτη τρόμο. Εφτασα σε σημείο να πιω πρωί πρωί -που δεν πίνω ποτέ αλκοόλ- ένα σφηνάκι βότκα για να είμαι ψύχραιμη. Μου είχε γίνει έμμονη ιδέα. Δεν μπορούσα να αποδώσω στη δουλειά. Με βασάνιζαν σκέψεις του τύπου “τώρα γιατί με επέλεξαν, ως γκόμενα με πήραν στη δουλειά;”. Ενιωθα ντροπή και αμηχανία και δεν το έλεγα πουθενά. Εμπαινα συνεχώς στον ρόλο του θύματος και αντιμετώπιζα αυτή την τόσο σοβαρή κατάσταση με σιωπή. Αν είναι δυνατόν… Είμαστε τόσο ισχυρό φύλο και χαίρομαι πάρα πολύ που τα πράγματα σταδιακά αλλάζουν».
* Η Νίκη Σερέτη παίζει στον «Αίαντα» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη, στην κάτω σκηνή του «Από Μηχανής Θέατρο»
Πέννυ Μπαλτατζή
«Μου έχουν ζητήσει να ανεβάσω τη φούστα, αν θέλω να ανέβει και το μεροκάματό μου»
Για τον σεξισμό στον χώρο εργασίας της μίλησε στο «New Page» η τραγουδίστρια των Penny and the Swingin’ Cats, Πέννυ Μπαλτατζή. «Μου έχουν ζητήσει να ανεβάσω τη φούστα, αν θέλω να ανέβει και το μεροκάματό μου. Ο σεξισμός και η παρενόχληση δεν έπαψαν ποτέ να υπάρχουν. Σου πετούν χωρίς δεύτερη σκέψη το ειρωνικό “τι ξέρεις εσύ από τη ζωή, εσύ είσαι γκόμενα”. Κι αυτό το σχόλιο παίρνει άλλες διαστάσεις όταν είσαι γυναίκα με ηγετικά χαρακτηριστικά. Παλιότερα η αντίδρασή μου σε τέτοια περιστατικά ήταν πιο παθητική. Τώρα δείχνω ότι με ενοχλεί, μιλάω, ανταπαντώ και νιώθω ήσυχη με τη συνείδησή μου. Εχω πια καταλάβει ότι ο άντρας οδηγείται στις συμπεριφορές αυτές λόγω ανεπάρκειας και πολλών απωθημένων. Νιώθει ανεπαρκής μπροστά στον υπέρτατο ρόλο της γυναίκας, μπροστά στη γυναίκα που θα γίνει μάνα. Επίσης, αυτές οι επιθέσεις του άντρα είναι και επιθέσεις απέναντι στην ίδια του τη μητέρα. Οταν ο άντρας δει αλλιώς τη σχέση του με τη μάνα του, ίσως τα πράγματα αλλάξουν. Δεν θέλω να είμαι μηδενιστική. Φυσικά και δεν είναι όλοι οι άντρες έτσι».
* Η Πέννυ Μπαλτατζή θα εμφανιστεί στις 10/11 στο «Passport Κεραμεικός» για να παρουσιάσει τη μουσική παράσταση «Ολα στον αέρα»
Πέγκυ Τρικαλιώτη
«Παρενόχληση υπάρχει και επειδή πλέον είμαι μητέρα, έχω μια κόρη, θέλω να πιστεύω στην αλλαγή του καθεστώτος από τη μεριά των γυναικών»
Η ίδια μπορεί να μην έχει δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση, ίσως γιατί, όπως λέει με αφοπλιστική ειλικρίνεια, οι περισσότεροι άντρες ελκύονται από γυναίκες με καμπύλες, πιστεύει όμως ότι περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης υφίστανται στην Ελλάδα του σήμερα. «Δεν μου έχει συμβεί περιστατικό παρενόχλησης, γιατί από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είμαι μικρόσωμη και χωρίς ιδιαίτερα γυναικεία χαρακτηριστικά. Τους άντρες τούς τραβούν στο κομμάτι αυτό οι πιο “στρογγυλές” γυναίκες. Η παρενόχληση υπάρχει και επειδή πλέον είμαι μητέρα, έχω μια κόρη, θέλω να πιστεύω στην αλλαγή του καθεστώτος από τη μεριά των γυναικών. Δηλαδή, όποτε σημειώνονται τέτοιες επιθετικές συμπεριφορές, επιβάλλεται να συζητούνται, να μην μένουν ατιμώρητες και να μην περνούν στο ντούκου, γιατί θα συμβαίνουν διαρκώς».
* Η Πέγκυ Τρικαλιώτη εμφανίζεται στο Θέατρο Olvio, στο έργο του Τζον Οσμπορν «Οργισμένα νιάτα», σε απόδοση, δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία της Κίρκης Καραλή
http://neaselida.news/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου