Πλήρης οδηγός εργασιακών δικαιωμάτων και παροχών των εγκύων από ΙΚΑ & ΟΑΕΔ

Βασικές παράμετροι που πρέπει να γνωρίζει η εργαζόμενη μητέρα αλλά και ο εργοδότης που απασχολεί εγκύους εργαζόμενες:

ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΠΟ ΙΚΑ

Το ΙΚΑ χορηγεί επιδόματα μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) .

Η  άδεια κυοφορίας και λοχείας αντιστοιχεί σε διάστημα 119 ημερών, το οποίο διαχωρίζεται σε 56 ημέρες πριν την Π.Η.Τ(Πιθανή Ημέρα Τοκετού) και 63 από την Π.Η.Τ. και μετά.

Κατά την διάρκεια της άδειας αυτής , η εργαζόμενη ασφαλίζεται και αμείβεται από τον εργοδότη μόνο τον πρώτο μήνα ή τις 15 πρώτες ημέρες της άδειας, ανάλογα εάν έχει συμπληρώσει ένα ολόκληρο εργασιακό έτος στην επιχείρηση.

Άδεια Κυοφορίας:

Εάν ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που έχει πιθανολογηθεί αρχικά το υπόλοιπο της άδειας θα χορηγείται μετά τον τοκετό ώστε να εξασφαλίζεται ο χρόνος συνολικής αδείας των 119 ημερών.

Εάν ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που έχει αρχικά πιθανολογηθεί , η άδεια που έχει χορηγηθεί παρατείνεται χωρίς να συνεπάγεται με μείωση του χρόνου αδείας. Αυτό σημαίνει ότι η άδεια κυοφορίας θα υπερβαίνει τις 17 εβδομάδες.

Άδεια  Λοχείας:

Άδεια λοχείας είναι το τμήμα της άδεις μητρότητας από την γέννηση του παιδιού και μετά. Η άδεια λοχείας δεν επιτρέπεται να διακοπεί, γιατί η χορήγηση της αποβλέπει όχι μόνο στο να επανέλθει ο οργανισμός την μητέρας στην φυσική του κατάσταση αλλά και για τις αυξημένες φροντίδες που απαιτούνται για την ανατροφή του παιδιού της.

1.Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την χορήγηση των επιδομάτων μητρότητας;

Τα επιδόματα κυοφορίας και λοχείας χορηγούνται στην ασφαλισμένη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εφόσον τηρεί τις παρακάτω προϋποθέσεις.

1.Έχει πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες ασφάλισης κατά τα τελευταία 2 χρόνια, τα προηγούμενα της πιθανής ημέρας τοκετού.

2.Δεν εργάζεται κατά το διάστημα της επιδότησης , δηλαδή 56 ημέρες πριν τον τοκετό και 63 ημέρες μετά.

2. Ποιο είναι το χρονικό διάστημα επιδότησης και ποιο το ποσό επιδότησης;

Τα επιδόματα μητρότητας καταβάλλονται για 119 ημέρες (περιλαμβανομένων και των αργιών) , από τις οποίες 56 ημέρες αντιστοιχούν στο διάστημα κυοφορίας και 63 στο διάστημα της λοχείας. 

Το ποσό υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών των 30 τελευταίων ημερών ασφάλισης του προηγούμενου χρόνου. 

Στο τέλος της λοχείας, καταβάλλεται και από τον ΟΑΕΔ ένα συμπληρωματικό ποσό , ούτως ώστε για το διάστημα των 119 ημερών η εργαζόμενη μητέρα να συμπληρώσει το σύνολο των αποδοχών της.

3.Ποια είναι τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την είσπραξη του επιδόματος μητρότητας;

Για την καταβολή των επιδομάτων μητρότητας απαιτείται:

-Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης των 2 τελευταίων χρόνων ή βεβαίωση εργοδότη επικυρωμένη από το Υποκ/μα ΙΚΑ που ελέγχει τον εργοδότη,

-Ατομικό  βιβλιάριο υγείας θεωρημένο 

-Οικογενειακό βιβλιάριο υγείας, προκειμένου να υπολογιστεί τυχόν προσαύξηση για τα προστατευόμενα μέλη (αν υπάρχουν),

-Βεβαίωση από γυναικολόγο γιατρό του ΕΟΠΥΥ στην οποία θα αναγράφεται η πιθανή ημερομηνία τοκετού,

-Υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη σας για την ημέρα διακοπής της εργασίας σας (το σχετικό έντυπο δίνεται από τον γυναικολόγο γιατρό του ΕΟΠΥΥ),

-Υπεύθυνη Δήλωση διακοπής της εργασίας (στο ίδιο έντυπο που χορηγεί ο γυναικολόγος γιατρός)

-Για την καταβολή του επιδόματος λοχείας, απαιτείται ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού.

4.Πότε πρέπει να γίνει η διαδικασία για την είσπραξη των επιδομάτων αυτών;

Το επίδομα κυοφορίας υπάρχει η δυνατότητα να εισπραχθεί 56 ημέρες πριν από την πιθανή ημέρα τοκετού , αφού προσκομισθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Το επίδομα λοχείας καταβάλλεται πάντα μετά τον τοκετό , όπου πριν την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών θα πρέπει να υπάρχει  βιβλιάριο υγείας προστατευόμενων μελών (παιδιών) με: 

-Δύο ληξιαρχικές πράξεις γέννησης .

-Υπεύθυνη δήλωση του συζύγου ότι εξουσιοδοτεί την σύζυγο να ασφαλίσει τα παιδιά στο όνομα της , εφόσον δεν τα ασφαλίσει ο ίδιος. 

5.Συνυπολογίζεται ο χρόνος ασφάλισης από προηγούμενα ταμεία;

Για την συμπλήρωση των απαιτούμενων 200 ημερών ασφάλισης μπορεί να χρησιμοποιηθεί χρόνος ασφάλισης μόνο σε ασφαλιστικά ταμεία που χορηγούν επιδόματα μητρότητας. 

Τα επιδόματα, καταβάλλονται από τον τελευταίο φορέα, στον οποίο ανήκει η ασφαλισμένη.

ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΑΕΔ

Συμπληρωματικές Παροχές Μητρότητας

Η ασφαλισμένη του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, πριν τον τοκετό, είναι δικαιούχος του συμπληρωματικού επιδόματος μητρότητας από τον ΟΑΕΔ , εφόσον: 

-Εργάζεται κατά την έναρξη της αδείας κυοφορίας

-Δικαιούται το επίδομα από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.

Δηλαδή, εάν είναι δικαιούχος του επιδόματος του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ τότε δικαιούται και το επίδομα του ΟΑΕΔ. 

Υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής του επιδόματος και μετά τον τοκετό εφόσον το επίδομα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πληρωθεί μετά την γέννηση του παιδιού.

1.Ποιο είναι το ποσό αυτών των συμπληρωματικών αποδοχών;

Οι παροχές μητρότητας είναι ίσες με την διαφορά που προκύπτει αν από τις αποδοχές που καταβάλλει ο εργοδότης,αφαιρεθεί το επίδομα που κατέβαλε το Ι.Κ.Α. για την αποχή από την εργασία λόγω κυοφορίας και λοχείας.

Η προθεσμία για την υποβολή σχετικής αίτησης είναι 3 μήνες από την ημερομηνία πληρωμής από το Ι.Κ.Α.

2.Ποια είναι τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την επιδότηση των συμπληρωματικών αποδοχών;

-Βιβλιάριο ασθένειας του Ι.Κ.Α.

-Βεβαίωση του εργοδότη.

-Βεβαίωση του Ι.Κ.Α. για την διάρκεια της επιδότησης, το ύψος του ημερησίου επιδόματος και του συνολικού καταβληθέντος ποσού των επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας.

-Λογαριασμό ΕΤΕ με τον αριθμό ΙΒΑΝ  στον οποίο η ενδιαφερόμενη πρέπει να εμφανίζεται ως πρώτη δικαιούχος.

Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας (6ΜΗΝΗ ΕΙΔΙΚΗ ΑΔΕΙΑ)

Επιπλέον η ασφαλισμένη έχει το δικαίωμα μετά την είσπραξη των επιδομάτων του ΙΚΑ για  την περίοδο των 119 ημερών , να καταθέσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ώστε να υπαχθεί, εφόσον το επιθυμεί, στο ειδικό πρόγραμμα του ΟΑΕΔ διάρκειας 6 μηνών. 

Η ισχύς της παροχής ξεκινάει αμέσως μετά την λήξη της λοχείας, δηλαδή μόλις τελειώσουν οι 63, ημέρες αδείας από το ΙΚΑ. Η παροχή περιλαμβάνει επιδότηση της ασφαλισμένης από τον ΟΑΕΔ για 6 μήνες και ασφάλιση.

Την ειδική αυτή άδεια δικαιούνται οι μητέρες οι οποίες:

-Είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

-Απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα

-Με σχέση εξαρτημένης εργασίας, αορίστου ή ορισμένου χρόνου που δεν έχει λήξει μέχρι και την ημερομηνία τοκετού, με πλήρη ή μερική απασχόληση.

Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον κλάδο σύνταξης  και ασθένειας του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, καθώς επίσης και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου ποσού, από το οποίο ο ΟΑΕΔ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά της ασφαλισμένης και την αποδίδει στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ και στο αντίστοιχο επικουρικό ταμείο, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον Οργανισμό.

 1.Από ποιον δίνεται αυτή η άδεια και πότε;

Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη, μετά τη λήξη της άδειας κυοφορίας και λοχείας ή και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας. 

Βασική προϋπόθεση είναι να έχει λάβει η εργαζόμενη την κανονική άδεια που δικαιούται μέσα στο ημερολογιακό έτος. Επομένως αν το 6μηνο λήγει σε επόμενο ημερολογιακό έτος, η κανονική άδεια της εργαζομένης δίνεται πριν την χρήση της 6μηνης άδειας.

2.Πότε ξεκινάει η 6μηνη ειδική άδεια μητρότητας από τον ΟΑΕΔ για την φροντίδα του παιδιού ;

Η εργαζόμενη επιστρέφοντας στην επιχείρηση μπορεί να αποχωρεί μία ώρα νωρίτερα ή να προσέρχεται  μία ώρα αργότερα κάθε ημέρα για 30 μήνες από την λήξη της άδεια λοχείας.

Εναλλακτικά, εφόσον το ζητήσει η μητέρα και συμφωνεί ο εργοδότης, το ημερήσιο ωράριο μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα μήνες και κατά μία  ώρα για έξι επιπλέον μήνες.

Το μειωμένο ωράριο για την φροντίδα του παιδιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε από την μητέρα είτε από τον πατέρα εάν δεν κάνει χρήση αυτού η μητέρα.

Κατά την διάρκεια της άδειας αυτής ο εργοδότης ασφαλίζει και αμείβει κανονικά την εργαζόμενη χωρίς να αφαιρεί την αμοιβή της μίας ώρας.

Να σημειωθείότι το εξάμηνο του ΟΑΕΔ αφαιρείται από τον συνολικό χρόνο των 30 μηνών.

3.Μπορεί να διακοπεί η ειδική άδεια;

Η ασφαλισμένη μπορεί, με αμετάκλητη αίτησή της, να κάνει χρήση του συνόλου ή τμήματος αυτής. 

Επίσης, μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια, με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη. 

Σε κάθε περίπτωση το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο.

4.Από πού μπορεί να ληφθεί το επίδομα ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας;

Αρμόδια Υπηρεσία για την καταβολή της ειδικής παροχής είναι η Τοπική Υπηρεσία παροχών  του ΟΑΕΔ.

5.Ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την λήψη του επιδόματος;

Η ασφαλισμένη πρέπει να βρίσκεται σε ενεργό εργασιακή σχέση εξαρτημένης εργασίας κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας.

Να έχει λάβει παροχές μητρότητας από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. 

6.Ποια είναι τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την λήψη του επιδόματος;

-Βεβαίωση εργοδότη.

-Αντίγραφο βεβαίωσης επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας - λοχείας) από το ΙΚΑ -ΕΤΑΜ . 

Αριθμό λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, στον οποίο πρέπει να εμφανίζεται πρώτη η δικαιούχος. 

7.Πόσο είναι το ποσό επιδότησης σε πλήρη απασχόληση;

Ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται με βάση την ΕΓΣΣΕ, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας, με βάση το προαναφερόμενο ποσό.

8.Πόσο είναι το ποσό επιδότησης σε μητέρα που εργάζεται με μειωμένο ωράριο;

Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά μέσο όρο στη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο ποσό ισούται με το μισό του ανωτέρω καθοριζόμενου ποσού με πλήρη απασχόληση.

Ηλικία	Μηνιαίος Μισθός	Ποσοστό Κρατήσεων	Κρατήσεις (?)	Τελικές Αποδοχές / Μήνα
Άνω των 25 ετών	586,08 ευρώ	6,67%	39,09 ευρώ	546,99 ευρώ
Μέχρι των 25 ετών	510,95 ευρώ	6,67%	34,08 ευρώ	467,87 ευρώ

   

Περίπτωση 4ωρης απασχόλησης.

Ηλικία	Μηνιαίος Μισθός	Τελικές Αποδοχές / Μήνα
Άνω των 25 ετών	586,08 ευρώ	293,04 ευρώ
Μέχρι των 25 ετών	510,95 ευρώ	255,48 ευρώ

Απασχόληση πάνω από 4 ημέρες ή πάνω από 13 ημέρες ασφάλισης τον μήνα 

Ηλικία	Μηνιαίος Μισθός	Τελικές Αποδοχές / Μήνα
Άνω των 25 ετών	586,08 ευρώ	293,04 ευρώ
Μέχρι των 25 ετών	510,95 ευρώ	255,48 ευρώ

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ    

1.Εάν αναγκαστεί η εργαζόμενη να απουσιάσει λόγω ασθένειας κατά την διάρκεια της  εγκυμοσύνης τί γίνεται;

 Οι γυναίκες κατά το διάστημα της απουσίας τους από την εργασία λόγω κυοφορίας και λοχείας, θεωρούνται ότι βρίσκονται σε άδεια από νόμιμο κώλυμα, δηλαδή χωρίς δική τους υπαιτιότητα και δικαιούνται να λάβουν τις αποδοχές ασθενείας από τον εργοδότη . 

Όσες δεν έχουν συμπληρώσει έτος εργασίας στον ίδιο εργοδότη δικαιούνται τις αποδοχές τους για τον μισό μήνα (13 ημερομίσθια).

Ο εργοδότης δεν έχει άλλη υποχρέωση για να καταβάλλει στην επίτοκο οποιοδήποτε ποσό σαν μισθό. Αλλά ακόμα και στην ανωτέρω περίπτωση δικαιούται να εκπέσει από τις αποδοχές που οφείλει στην επίτοκο , τις χρηματικές παροχές που καταβλήθηκαν σε αυτήν κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα συνέπεια του τοκετού από το Ι.Κ.Α.

Τέλος από τις ημέρες που οι ασφαλισμένες απέχουν από την εργασία τους λόγω κυοφορίας και λοχείας αναγνωρίζονται στην ασφάλιση τους μόνο οι 13 ή 26 ημέρες.

2.Πόσο χρονικό διάστημα προστατεύεται η εργαζόμενη μητέρα από την ημέρα τοκετού;

Απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζομένης από τον εργοδότη της , τόσο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για το χρονικό διάστημα των 18 μηνών μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό,εκτός αν υπάρχει σπουδαίος λόγος για την καταγγελία.

3.Πως καταβάλλεται από τον εργοδότη το Δώρο Χριστουγέννων σε περίπτωση που η εργαζόμενη μητέρα λαμβάνει την ειδική άδεια μητρότητας του Ο.Α.Ε.Δ;

Κατά την διάρκεια της ειδικής άδειας μητρότητας, ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό όσο με τον κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία των επιδομάτων εορτών και επιδόματος αδείας. Επομένως ο εργοδότης οφείλει να υπολογίσει το Δώρο Χριστουγέννων της εργαζομένης από 1/5 μέχρι την ημέρα που ξεκινάει η ειδική 6μηνη άδεια μητρότητας του Ο.Α.Ε.Δ. ή το διάστημα από την ημέρα που έληξε η 6μηνη άδεια μέχρι 31/12 του έτους και αντίστοιχο ποσό του επιδόματος αδείας.

4.Δικαιούται μια εργαζόμενη που υιοθετεί ένα παιδί την 6μηνη ειδική άδεια;

Σύμφωνα με την εγκύκλιο εξαιρούνται από την ειδική άδεια παροχής μητρότητας όσες εργαζόμενες δεν λαμβάνουν επίδομα μητρότητας ( κυοφορίας και λοχείας) από το Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. , όπως συμβαίνει και στην περίπτωση εδώ.

5.Σε περίπτωση πρόσληψης μιας εργαζόμενης με σύμβασηορισμένου χρόνου και πριν λήξει η σύμβαση , η εργαζόμενη μείνει έγκυος τι γίνεται;

Δεν δημιουργείται θέμα προστασίας λόγω εγκυμοσύνης σε αυτήν την περίπτωση γιατί πρόκειται για λήξη σύμβασης του συμφωνηθέντος χρόνου της σύμβασης εργασίας και όχι για απόλυση.

Να σημειωθεί ξανά ότι η ασφαλισμένη πρέπει να βρίσκεται σε ενεργό εργασιακή σχέση εξαρτημένης εργασίας κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας  και να έχει λάβει επίδομα μητρότητας από το Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. για να δικαιούται την 6μηνη άδεια.

6.Σε περίπτωση που ο εργοδότης προειδοποιεί εργαζόμενη του για απόλυση και μέσα σε αυτό το διάστημα η εργαζόμενη προσκομίσει χαρτί εγκυμοσύνης τι γίνεται;

Στην περίπτωση που η εργαζόμενη κατά το χρονικό διάστημα προειδοποίησης προσκομίσει χαρτί εγκυμοσύνης, τότε η απόλυση θεωρείται άκυρη και η εργαζόμενη προστατεύεται από τον νόμο για 18 μήνες από την ημερομηνία του τοκετού.

7.Συνυπολογίζονται οι ημέρες ασφάλισης κατά την διάρκεια της ειδικής 6μηνης άδειας για την λήψη του ταμείου ανεργίας;

Σύμφωνα με εγκύκλιο του Ο.Α.Ε.Δ. θα πρέπει να συνυπολογίζονται και τα ένσημα που χορηγεί ο Ο.Α.Ε.Δ.  κατά την διάρκεια της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας κατά τον υπολογισμό του αριθμού των ενσήμων που απαιτούνται για την λήψη επιδόματος ανεργίας.

8. Τί γίνεται με την καταγγελία σύμβασης εργαζόμενης σε επιχείρηση που διακόπτεται η λειτουργία παραρτήματος που εργαζόταν;

Για την περίπτωση διακοπής λειτουργίας του παραρτήματος της επιχείρησης, εάν ο νέος τόπος εγκατάστασης της επιχείρησης δεν απέχει πολύ από τον παλαιό , οι μισθωτοί παρέχουν την εργασία στον νέο τόπο ή υπάρχει αντίστοιχο τμήμα ή τομέας της επιχείρησης που είναι συναφής με τον τομέα ή την ειδικότητα της εργαζόμενης για να μπορεί να απασχοληθεί. 

Σε αντίθετη περίπτωση η καταγγελία σύμβασης θεωρείται έγκυρη, αλλά η αποζημίωση απόλυσης δίνεται ολόκληρη και όχι μειωμένη λόγω προειδοποίησης.

9.Οι εργαζόμενες μητέρες που εργάζονται σε εποχιακές επιχειρήσεις είναι δικαιούχες της 6μηνης ειδικής άδειας;

Οι εργαζόμενες σε εποχιακές επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις είναι δικαιούχοι , αλλά σε κάθε περίπτωση η παροχή θα καταβληθεί μέχρι την λήξη της εργασιακής σχέσης, εφόσον αυτή προηγείται της λήξης της παροχής.

http://www.forologikanea.gr/