Στην προηγμένη Ευρώπη των «28», οι γυναίκες ακόμη αφιερώνουν 26 ώρες απλήρωτης δουλειάς στο σπίτι έναντι 9 ωρών των αντρών.
Στα δε ζευγάρια με μικρά παιδιά, αυτές οι ώρες μη αμειβόμενης εργασίας αυξάνουν και για τους δύο συζύγους, αλλά ενώ στους άντρες φτάνουν τις 17 ώρες, στις γυναίκες καταλήγουν να είναι σχεδόν 40.
Οι μητέρες άλλωστε είναι σε συντριπτική πλειονότητα εκείνες που παίρνουν άδεια για τη φροντίδα των παιδιών: σε χώρες όπως η Αυστρία, η Τσεχία, η Φινλανδία και η Πολωνία το ποσοστό των πατέρων που κάνουν χρήση γονεϊκής άδειας δεν ξεπερνά το 3%.
Δεν είναι αυτοί οι μόνοι λόγοι που εξηγούν γιατί οι μητέρες έχουν οκταπλάσια πιθανότητα να δουλεύουν σε καθεστώς μερικής απασχόλησης από τους πατέρες.
Οι γυναίκες σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους άντρες (17% έναντι 10%) αναλαμβάνουν τη φροντίδα ηλικιωμένων μελών της οικογένειας, γεγονός που συχνά τις αναγκάζει να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους.
Σε πολλές χώρες είναι ελάχιστες οι δυνατότητες ευέλικτου ωραρίου δουλειάς και είναι ενδεικτικό πως, π.χ., σε κράτη όπως η Ρουμανία και η Μάλτα περισσότερο από το 50% των εργαζομένων δεν έχουν καμιά δυνατότητα να αλλάξουν το ωράριό τους για οικογενειακούς λόγους.
Μόνο 9 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν υπηρεσίες φροντίδας για το 33% των παιδιών κάτω των τριών ετών και μόλις 11 μπορούν να καλύψουν το 90% των παιδιών από τριών ετών έως και το νηπιαγωγείο.
Το κερασάκι στην πικρή τούρτα της ανισότητας είναι τα φορολογικά συστήματα πολλών κρατών-μελών της Ε.Ε., τα οποία αποθαρρύνουν τις γυναίκες να βγουν στη δουλειά ή να δουλέψουν με πλήρες ωράριο καθώς «τιμωρούν» ένα επιπλέον εισόδημα στο νοικοκυριό.
Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα -και ιδίως μετά την απόσυρση το 2015 της Οδηγίας για την Αδεια Μητρότητας- είναι σημαντική η πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων να ετοιμάσει μια ευρεία δέσμη πολιτικών που περιλαμβάνει σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων και μη νομοθετικών μέτρων για την ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στην εργασιακή αγορά, ευνοώντας μεταξύ άλλων και το πιο ισότιμο μοίρασμα της φροντίδας των εξαρτώμενων μελών ανάμεσα σε γυναίκες και άντρες.
Σοβαρές ελλείψεις
Το σχέδιο Οδηγίας για την Εξισορρόπηση Επαγγελματικής και Οικογενειακής Ζωής περιλαμβάνει καίριες νομοθετικές παρεμβάσεις, αν και περιορισμένου εύρους, σύμφωνα με κάποιες γυναικείες οργανώσεις.
Ανάμεσά τους την εισαγωγή άδειας πατρότητας τουλάχιστον 10 ημερών κατά την περίοδο γέννησης ενός παιδιού, τη γονεϊκή άδεια τεσσάρων μηνών (και μάλιστα αμεταβίβαστη ανάμεσα στους συζύγους) για πατέρες και μητέρες παιδιών έως και 12 ετών και την άδεια φροντίδας ασθενών και εξαρτώμενων μελών της οικογένειας διάρκειας έως πέντε ημέρες τον χρόνο.
Ολες αυτές οι άδειες προτείνονται με αποδοχές, ανάλογες κατ’ ελάχιστον με εκείνες των αναρρωτικών αδειών, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν με ευέλικτο τρόπο (π.χ. μειωμένο ωράριο).
Ωστόσο εκτός οποιασδήποτε νομοθετικής ρύθμισης -με μια απλή έκκληση προς τα κράτη-μέλη- παραμένουν βασικά δικαιώματα, όπως η προστασία κατά των διακρίσεων και των απολύσεων γονέων και ιδίως των γυναικών κατά τη διάρκεια της κύησης και μετά την επιστροφή τους από άδεια μητρότητας, η καλύτερη χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας παιδιών και η κατάργηση των αντικινήτρων που περιέχουν πολλά φορολογικά συστήματα για το αποκαλούμενο «δεύτερο εισόδημα» των νοικοκυριών.
Το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών (ΕΛΓ) χαρακτήρισε τα προτεινόμενα μέτρα θετικό βήμα, ιδίως για την εξισορρόπηση των ευθυνών για τη φροντίδα εξαρτώμενων μελών της οικογένειας, οι οποίες βαρύνουν ιδιαίτερα τις γυναίκες, αποτρέποντάς τες να συμμετέχουν ενεργά σε όλους τους τομείς της ζωής.
Και εκτιμά πως μακροπρόθεσμα η Οδηγία θα έχει επίσης θετικό αντίκτυπο στη γεφύρωση του χάσματος των αμοιβών που φτάνει το 16,3% και των συντάξεων που έχει εκτοξευθεί στο 40%.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το λόμπι, «είναι ειρωνικό ότι προτάσεις για την ενίσχυση των δικαιωμάτων που σχετίζονται με τη μητρότητα απουσιάζουν παντελώς», σημειώνοντας πως το πακέτο αυτό δεν περιέχει καμία νομοθετική ρύθμιση για την ενίσχυση των δικαιωμάτων που αφορούν άμεσα τις γυναίκες.
Μητρότητα ή τιμωρία
Χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία της Κομισιόν να ενισχύσει τα κοινωνικά δικαιώματα και τις εργαζόμενες οικογένειες, η γενική γραμματέας του ΕΛΓ, Τζόνα Μέικοκ, σημείωσε:
«Είναι ωστόσο απογοητευτικό ότι η άδεια μητρότητας, ένα ζήτημα καίριας σημασίας για εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη, δεν αποτελεί μέρος αυτού του πακέτου.
Καλούμε σθεναρά την Ε.Ε. να ενισχύσει τα δικαιώματα των γυναικών στη μητρότητα, ώστε όλες οι γυναίκες στην Ευρώπη να έχουν ίσα δικαιώματα και προστασία όσον αφορά την κύηση και τον τοκετό.
Οι γυναίκες δεν μπορεί να τιμωρούνται επειδή φέρνουν παιδιά στον κόσμο».
Η μάχη συνεχίζεται με στόχο αυτά τα δικαιώματα να κατοχυρωθούν στα επόμενα στάδια έγκρισης της προτεινόμενης δέσμης μέτρων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου