Συνέντευξη στην Κατερίνα Γερολύμπου, Δικαστική – Εγκληματολογική Ψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια Εφήβων και Ενηλίκων
Η Μ.Κ. είναι μια γυναίκα, 33 ετών, η οποία υπήρξε θύμα ενδο- οικογενειακής βίας πριν περίπου 4 έτη, και μαχητικά διεκδικεί δικαστικά το δικαίωμα στην αναγνώριση της βίαιης συμπεριφοράς του πρώην συζύγου της και την προστασία της μικρής της κόρης από περαιτέρω τραύματα. Mας διηγήθηκε την ιστορία της, αποτελώντας παράδειγμα και δίνοντας δύναμη σε άλλες γυναίκες που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση.
1. Επίσημες ευρωπαϊκές στατιστικές επισημαίνουν ότι στις γυναίκες μεταξύ 15- 44 ετών, η πρώτη αιτία αναπηρίας ή θανάτου, είναι η ενδο-οικογενειακή βία. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη δική σας εμπειρία κακοποίησης και αν έθεσε τη ζωή σας σε κίνδυνο;
Υπήρξαν τέσσερις φορές που απειλήθηκε η ζωή μου, όμως ζούσα κάθε μέρα με το φόβο ότι κάτι θα μου συμβεί. Έχω βιώσει ξεκάθαρες άμεσες και έμμεσες απειλές κατά της ζωής μου του τύπου «Θα σε σκοτώσω και δεν θα μπορέσουν να σε βρουν» ή «Ελάτε πάρτε την, θα την σκοτώσω». Όσες φορές απειλήθηκε η ζωή μου ο πρώην σύζυγός ήταν πιωμένος, μόνο σε ένα περιστατικό μετά τη διάλυση του γάμου μας ήταν νηφάλιος και σε αυτό ακόμα με έπιασε από το λαιμό και με βαρούσε στον τοίχο, απειλώντας για άλλη μια φορά τη σωματική μου ακεραιότητα. Οι απειλές δεν έμεναν στα λόγια, πολλές από αυτές γίνονταν πράξεις, με πνιγμούς, μπουνιές και πολλά σωματικά προβλήματα ως αποτέλεσμα αυτών. Με άλλα λόγια, τα περιστατικά σωματικής και ψυχολογικής βίας ήταν κυρίαρχα στη συμβίωση μαζί του.
2. Πότε αρχίσατε να συνειδητοποιείτε ότι η κατάσταση που βιώνατε στο σπίτι αποτελούσε κακοποίηση;
Δεν του έδωσα ποτέ ελαφρυντικά, από την αρχή του γάμου μας το κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά. Επανειλημμένες φορές του ζήτησα να πάμε σε έναν ψυχολόγο, αλλά δεν δέχθηκε. Μάλιστα, έφυγα δύο φορές από το σπίτι, προσπαθώντας να γλυτώσω από αυτή την κατάσταση, αλλά κατάφερε να επιστρέψω υποσχόμενος ότι θα αλλάξει και ότι θα πάει τελικά σε ψυχολόγο. Τη δεύτερη φορά της επιστροφής στο σπίτι, υπήρχε μια ωριμότητα από μέρους μου ως προς το τι να περιμένω και είχα ήδη απευθυνθεί σε δικηγόρο για την υπόθεσή μου, όμως κατάφερε να με πείσει για την ειλικρίνεια των προθέσεων του και μιλούσαμε ακόμα για την πιθανότητα του να κάνουμε ένα παιδί.
3. Μετά τη συνειδητοποίηση, πόσο χρονικό διάστημα μεσολάβησε για να αναζητήσετε βοήθεια και τι είδους βοήθεια ζητήσατε;
Πέρασαν δύο χρόνια περίπου μετά το γάμου μου με τον πρώην άντρα μου και ενώ ήμουν έγκυος στο παιδί μου αναζήτησα βοήθεια στρεφόμενη προς τους γονείς μου για ηθική και χρηματική βοήθεια. Ήταν εκείνη τη στιγμή που τους αποκάλυψα όλα όσα μου συνέβαιναν, τα οποία μπορεί να τα έβλεπαν, αλλά τους τα επιβεβαίωσα τότε για πρώτη φορά.
4. Στην Ελλάδα, η ενδο-οικογενειακή βία είναι ένα θέμα ταμπού και ως ένα βαθμό νομιμοποιείται από την κοινωνία, με την έννοια ότι ‘’άντρας είναι θα ρίξει καμιά’’. Το έχετε βιώσει αυτό από το κοντινό ή το ευρύτερο περιβάλλον σας;
Είναι αλήθεια ότι έχω και εγώ ακούσει τη φράση «κάτι έκανες και εσύ για να το κάνει αυτό». Μάλιστα, στενό συγγενικό πρόσωπο του πρώην συζύγου μου είχε πει κάποτε χαρακτηριστικά «ο άντρας δίνει και καμιά σφαλιάρα». Ανοχή προς αυτό που περνούσα μου ζητήθηκε αντίστοιχα και από τα δικά μου συγγενικά πρόσωπα, άλλοτε στο όνομα του γάμου μου και άλλοτε στο όνομα του παιδιού που θα έφερνα στον κόσμο. Στην περίπτωση, των συγγενικών μου προσώπων η ανοχή που μου ζητούσαν να δείξω ήταν δικό μου λάθος, γιατί δεν τολμούσα να τους αποκαλύψω σε όλο το μέγεθός της, την κακοποίηση που βίωσα με αυτόν τον άντρα. Όταν δυνάμωσα όμως και τους μίλησα ανοιχτά γι’ αυτά που πέρασα, κανείς ποτέ δεν έδειξε ανοχή σε αυτόν και εισέπραξα την προστασία που χρειαζόμουν και εγώ και το παιδί μου.
5. Μιλήσατε ανοιχτά για την κακοποίηση κατά τη διάρκεια που αυτή εξελίσσονταν ή και μετά που αυτή σταμάτησε, στην οικογένεια, φίλους ή ευρύτερο περιβάλλον σας;
Στις αρχές δεν μιλούσα καθόλου, επέλεξα να απομακρυνθώ από όλους και αυτό κράτησε μέχρι και τη γέννηση του παιδιού μου. Ελάχιστα φιλικά πρόσωπα γνώριζαν κάποια πράγματα, είτε γιατί ήταν μάρτυρες κάποιων καταστάσεων που εκτυλίχτηκαν μπροστά τους, είτε γιατί η ίδια τους ανέφερα κάποια γεγονότα, αλλά και πάλι οι γνώση τους ήταν αποσπασματική, καθώς δεν ήθελα να μιλήσω σε βάθος. Η βίαιη συμπεριφορά του πρώην συζύγου πιστοποιείται και άλλους ανθρώπους, καθώς έχει εκδηλώσει ανάλογη συμπεριφορά προς πολλά άτομα.
6. Έχετε απευθυνθεί στην αστυνομία για την αντιμετώπιση της ενδο-οικογενειακής βίας και πόσο ικανοποιημένοι ήσασταν από τον τρόπο που σας χειρίστηκαν;
Έχω πάει στην αστυνομία και κάποιες φορές κοιμόμουν και εκεί από φόβο του τι θα μου συμβεί αν επέστρεφα σπίτι. Δεν είμαι ευχαριστημένη από τον τρόπο που μου φέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα. Ειδικά, την πρώτη φορά που πήγα εκεί μου ζήτησαν να πληρώσω παράβολο 150 ευρώ για να κάνω μήνυση, αμελώντας επιδεικτικά να μου πουν ότι στην περίπτωση της ενδο-οικογενειακής βίας η διαδικασία κινείται αυτεπάγγελτα. Έτσι, μια γυναίκα θύμα ενδο-οικογενειακής βίας είναι και θύμα οικονομικής κακοποίησης από το σύστημα. Μετά από αρκετό καιρό έμαθα από τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος το τι ίσχυε. Η στάση και η συμπεριφορά των αστυνομικών ήταν σαν να έλεγαν «Έλα, μωρέ και τι θα γίνει. Σίγουρα δεν θα γίνει κάτι άλλο σήμερα» και όλα αυτά ενώ έβλεπαν τις μελανιές στο σώμα μου.
7. Πιστεύετε ότι ο νόμος προστατεύει τη γυναίκα θύμα της ενδο-οικογενειακής βίας;
Όχι, καθόλου δεν προστατεύει ο νόμος, καθώς το δικαστήριο περιμένει να γίνει πρώτα το κακό για να φτάσει στο σημείο να προστατεύσει. Τα πρώιμα σημάδια αγνοούνται επιδεικτικά, εφόσον μπορεί να κινδυνεύσει ή στιγματιστεί το παιδί μου. Θεωρώ ότι η ύπαρξη κοινωνικού λειτουργού και ψυχολόγου ότι είναι απαραίτητη στη διαδικασία εκδίκασης και συλλογής πληροφοριών, καθώς θα συγκεντρώνονταν οι απαραίτητες πληροφορίες για να ληφθούν σωστές δικαστικές αποφάσεις. Να μην ξεχνάμε ότι οι γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί και ντρέπονται και φοβούνται να μιλήσουν για όσα έχουν ζήσει και ένας κοινωνικός λειτουργός ή ψυχολόγος θα διευκόλυνε τις γυναίκες να εκφραστούν και παράλληλα θα είχε τι δυνατότητα να διαπιστώσει την αλήθεια των όσων αναφέρονται.
8. Τι θα θέλατε να αλλάξει ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η ενδο- οικογενειακή βία;
Είναι σημαντικό οι αστυνομικοί που ασχολούνται με τις περιπτώσεις ενδο-οικογενειακής βίας, ανεξαιρέτως και όχι κατ’ επιλογήν να παρακολουθούν σεμινάρια για τον καλύτερο χειρισμό των θυμάτων αυτής της βίας και να προωθούν τον υπάρχον νόμο. Ακόμη, δεν υπάρχει αρκετή ενημέρωση για την ενδο-οικογενειακή βία και για τη διαχείριση θυμού που σχετίζεται άμεσα με αυτή. Επίσης, θα ήταν βοηθητικό να περιοριστούν ή να μην υπάρχουν τα δικαστικά έξοδα για τα θύματα της ενδο-οικογενειακής βίας, καθώς οι γυναίκες αυτές είναι συνήθως και θύματα οικονομικής κακοποίησης και δεν μπορούν να έχουν την ίδια ποιότητα νομικών υπηρεσιών όπως οι κακοποιητές. Τέλος, οι νομικές διαδικασίες πέρα του ότι είναι δαπανηρές είναι και χρονοβόρες, γι’ αυτό και θα ήταν βοηθητικό αν συντόμευε σημαντικά το διάστημα που μεσολαβεί για τη λήψη των δικαστικών αποφάσεων.
9. Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που αυτή τη στιγμή είναι θύματα ενδο-οικογενειακής βίας.
Θα έλεγα σε αυτές τις γυναίκες ότι δεν θα διορθωθεί τίποτα αν μείνουν, δεν θα αλλάξει τίποτα. Να φύγουν αμέσως, όσο μένουν τόσο αγριεύουν τα πράγματα, να καταλάβουν ότι δεν ευθύνονται αυτές για ότι συμβαίνει και να προχωρήσουν. Μπορούν να είναι ανεξάρτητες και να μην γίνονται υποχείρια, όπως τη δεκαετία του ’50 ή του ’60. Να αγαπήσουν τον εαυτό τους και να σκεφτούν τι παράδειγμα θα δώσουν στα παιδιά τους αν μείνουν. Δεν είναι σωστό να μένουν με δικαιολογία τα παιδιά τους, γιατί τραυματίζονται ανεπανάληπτα και μετά αυτά κινδυνεύουν να γίνουν είτε θύτες, είτε θύματα.
10. Τι σας έδωσε τη δύναμη να βγείτε από αυτή την κατάσταση;
Όταν έφυγα από αυτό το γάμο, ήμουν έγκυος, τότε είχα το δίλημμα να κάνω έκτρωση ή να κρατήσω το σπίτι μου. Η απόφαση να κρατήσω το παιδί μου ήταν αυτή που μου έδωσε δύναμη να αγωνιστώ και ειδικά όταν έμαθα ότι ήταν κορίτσι, γιατί δεν θα ήθελα να βλέπει τη μητέρα της να την χτυπάει ο πατέρας της ή να συνηθίζει στη βία.
11. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι τελευταίο;
Οι γυναίκες που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση που ήμουν εγώ στο παρελθόν θα πρέπει να σταματήσουν να αισθάνονται ενοχές, η ενδο-οικογενειακή βία δεν είναι ντροπιαστική γι’ αυτές, αλλά για εκείνον που την ασκεί. Υπάρχουν ξενώνες και το Καταφύγιο Γυναικών για να μπορούν να φύγουν από το σπίτι τους και να μείνουν σε ασφαλές περιβάλλον. Να κυνηγήσουν τη νομική οδό και να μην αποδεχθούν ποτέ ένα συναινετικό διαζύγιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου